Hiệu ứng số nhân (Multiplier Effect) là gì? Đặc điểm

Ảnh minh họa. Nguồn: Investopedia.

Hiệu ứng số nhân

Khái niệm

Hiệu ứng số nhân tiếng Anh là Multiplier Effect.

Hiệu ứng số nhân đề cập đến mức tăng tỉ lệ thuận của thu nhập cuối cùng đến từ việc tăng chi tiêu. Ngoài ra, hiệu ứng số nhân cũng có thể hoạt động ngược lại, cho thấy thu nhập giảm theo tỉ lệ khi chi tiêu giảm. 

Thông thường, các nhà kinh tế thường quan tâm nhất đến việc bơm vốn ảnh hưởng tích cực đến thu nhập như thế nào. Hầu hết các nhà kinh tế tin rằng việc bơm vốn dưới bất kì hình thức nào, dù ở cấp chính phủ hay doanh nghiệp, sẽ có hiệu ứng quả cầu tuyết rộng trên các khía cạnh khác nhau của hoạt động kinh tế.

Đặc điểm của Hiệu ứng số nhân

Giống như tên của nó, hiệu ứng số nhân có một hệ số nhân cung cấp giá trị bằng số hoặc ước tính mức tăng thu nhập dự kiến trên mỗi đơn vị USD đầu tư. Nhìn chung, hệ số nhân được sử dụng để đo hiệu ứng số nhân được tính như sau:

Hiệu ứng số nhân = Thay đổi thu nhập / Thay đổi chi tiêu

Hiệu ứng số nhân có thể được nhìn thấy trong một số tình huống khác nhau và được sử dụng bởi nhiều nhà phân tích khác nhau khi phân tích và ước tính kì vọng cho các khoản đầu tư vốn mới.

Lấy một ví dụ cơ bản như sau: giả sử một công ty đầu tư 100.000 USD vốn để mở rộng các cơ sở sản xuất của mình nhằm sản xuất nhiều hơn và bán được nhiều hơn. Sau một năm sản xuất đầy đủ với các cơ sở mới, thu nhập của công ty tăng thêm 200.000 USD. Như vậy, hệ số nhân của công ty sẽ là 2 (200.000 USD / 100.000 USD). Điều này cho thấy rằng cứ 1 USD họ đầu tư, họ kiếm được thêm 2 USD.

Hiệu ứng số nhân trên phạm vi rộng hơn của nền kinh tế

Tùy thuộc vào hình thức đầu tư, các khoản đầu tư có thể có tác động rộng rãi đến nền kinh tế nói chung. Nguyên lí chính của lí thuyết kinh tế Keynes là hoạt động kinh tế có thể dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các khoản đầu tư, vì các khoản đầu tư tạo ra thu nhập nhiều hơn cho các công ty, thu nhập nhiều hơn cho công nhân, cung cấp nhiều sản lượng hơn và cuối cùng là tổng cầu lớn hơn. Do đó, ở cấp độ vĩ mô, các hệ số nhân kinh tế khác nhau có thể được sử dụng để giúp đo lường tác động của những thay đổi trong đầu tư đối với nền kinh tế.

Khi nhìn vào nền kinh tế nói chung, hệ số nhân sẽ được tính bằng cách lấy sự thay đổi trong GDP thực chia cho thay đổi trong đầu tư. Đầu tư có thể bao gồm chi tiêu của chính phủ, đầu tư tư nhân, thuế, lãi suất, v.v.

Khi ước tính tác động của 100.000 USD của công ty sản xuất đối với toàn bộ nền kinh tế, hệ số nhân sẽ nhỏ hơn nhiều. Ví dụ: nếu GDP tăng thêm 1 triệu USD, hiệu ứng nhân của khoản đầu tư này sẽ là 10 cent cho mỗi USD.

(Theo Investopedia)