Hệ thống Ngân sách nhà nước (State Budget System) là gì?
Hình minh họa (Nguồn: In-Cyprus.com)
Hệ thống Ngân sách nhà nước
Khái niệm
Hệ thống ngân sách nhà nước trong tiếng Anh là State Budget System.
Hệ thống ngân sách nhà nước là tổng thể các cấp ngân sách gắn bó hữu cơ với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thu chi nhân sách nhà nước.
Cơ sở pháp lí của hệ thống Ngân sách nhà nước là Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Luật Ngân sách nhà nước.
Nguyên tắc tổ chức Hệ thống ngân sách nhà nước
Khi tổ chức Hệ thống ngân sách nhà nước ta phải dựa trên 2 nguyên tắc sau đây:
- Nguyên tắc thống nhất và tập trung dân chủ (tập trung và phân cấp quản lí ngân sách).
Nước ta là một quốc gia thống nhất, chỉ có một Ngân sách nhà nước thống nhất do Quốc hội phê chuẩn dự toán và quyết toán Ngân sách nhà nước, Chính phủ được trao cho quyền thống nhất quản lí điều hành ngân sách theo Luật Ngân sách.
- Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp giữa cấp ngân sách với cấp chính quyền nhà nước
Theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp ứng với mỗi một cấp chính quyền có tương ứng một khâu tài chính phục vụ.
Luật Ngân sách nhà nước và luật sửa đổi bổ sung có một số điều của Luật Ngân sách nhà nước đã được nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa IX kì họp thứ 9 thông qua và được Quốc hội thứ X kì họp thứ 3 thông qua ngày 20/05/1998.
Phân cấp hệ thống Ngân sách nhà nước
Hệ thống Ngân sách nhà nước gồm 4 cấp ngân sách.
Ngân sách trung ương gồm các đơn vị dự toán của các cơ quan trung ương (Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ. Tổ chức xã hội thuộc trung ương, tổ chức đoàn thể trung ương,…).
Ngân sách trung ương là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo cho việc thực hiện chức năng nhiệm vụ của Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, xã hội, chính trị, quốc phòng và an nình, quan hệ quốc tế. Đồng thời ngân sách trung ương còn là nguồn hỗ trợ tài chính cho ngân sách địa phương.
Ngân sách địa phương là ngân sách của các cấp chính quyền địa phương. Ngân sách địa phương là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo cho việc thực hiện nhiệm vụ của chính quyền địa phương..
Ý nghĩa phân cấp Hệ thống ngân sách nhà nước
- Ngân sách nhà nước ta là một thể thống nhất gồm nhiều cấp ngân sách, khi đã hình thành một hệ thống nhiều cấp ngân sách thì việc phân cấp ngân sách là một tất yếu khách quan.
- Phân cấp Ngân sách nhà nước là giải quyết các mối quan hệ giữa chính quyền nhà nước trung ương và các cấp chính quyền địa phương trong việc xử lí các vấn đề, những nội dung của hoạt động Ngân sách nhà nước phát sinh.
(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp, NXB Xây dựng)
