Chuyển hướng thương mại (Trade diversion) là gì?

Hình minh họa

Chuyển hướng thương mại (Trade diversion)

Định nghĩa

Chuyển hướng thương mại trong tiếng Anh là Trade diversion.

Có một số tranh luận về việc sử dụng thuật ngữ chuyển hướng thương mại.

Ở dạng đơn giản nhất, chuyển hướng thương mại có nghĩa là bất kì giao dịch nào được chuyển hướng khỏi các nhà sản xuất toàn cầu hiệu quả do kết quả của việc thành lập khu vực mậu dịch tự do hay liên minh thuế quan. 

Các nhà kinh tế học lại coi việc chuyển hướng thương mại liên quan đến việc mất thương mại dài hạn do các nhà sản xuất kém hiệu quả.

Tóm lại, có thể hiểu về chuyển hướng thương mại như sau:

Quá trình các nhà sản xuất hiệu quả thua những người kém hiệu quả thường được gọi là chuyển hướng thương mại.

Chuyển hướng thương mại là một thuật ngữ được sử dụng trong kinh tế học quốc tế, nói về sự chuyển hướng của mối quan hệ thương mại của một quốc gia sau khi quốc gia này kí kết những hiệp định kinh tế song phương hoặc gia nhập các khối kinh tế.

Nguyên nhân của chuyển hướng thương mại

- Thông thường khi một quốc gia áp dụng cùng một mức thuế đối với tất cả các quốc gia khác, nó có xu hướng nhập khẩu hàng hóa từ nơi có giá rẻ nhất, mang lại hiệu quả cao nhất.

- Tuy nhiên, một khi các hiệp định thương mại song phương hay khu vực được kí kết, hàng hóa của các quốc gia tham gia hiệp định sẽ trở nên rẻ hơn so với hàng hóa của các quốc gia bên ngoài do có sự khác biệt về mức thuế.

- Chính điều này gây ra sự chuyển hướng trong thương mại, các quốc gia có xu hướng chuyển việc nhập khẩu hàng hóa từ các nước bạn hàng quen thuộc sang các nước nằm trong hiệp định. 

- Sự chuyển hướng này gây ra thiệt hại cho những nước không là thành viên của một hiệp định hay khu vực thương mại tự do nào đó. Những nước này mặc dù sản xuất hiệu quả hơn, giá rẻ hơn nhưng vẫn bị mất thị trường do sự phân biệt về thuế.

Ví dụ

Một ví dụ cho việc chuyển hướng thương mại là việc nhập khẩu thịt cừu của Anh. Trước khi gia nhập EU, hầu hết thịt cừu ở Anh được nhập khẩu từ New Zealand, nước sản xuất thịt cừu rẻ nhất thế giới. 

Nhưng sau khi gia nhập EU, thuế nhập khẩu chung đối với các nước ngoài khối đã làm cho việc nhập thịt cừu từ New Zealand trở nên đắt đỏ hơn so với việc nhập từ các nước thuộc EU. Từ đó Pháp lại trở thành nước cung cấp thịt cừu lớn nhất cho Anh. Thương mại đã bị chuyển hướng khỏi New Zealand.

(Tài liệu tham khảo: Trade diversion/Chệch hướng thương mại, Saga; Trade creation and trade diversion, Economics Online)