|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Kiến thức Kinh tế

Chuỗi khối (Blockchain) là gì? Các loại chuỗi khối

16:33 | 30/09/2019
Chia sẻ
Chuỗi khối (tiếng Anh: Blockchain) là một loại sổ cái kĩ thuật số (digital ledger), trong đó thông tin được ghi chép lại một cách tuần tự, sau đó được liên kết với nhau và được bảo mật bằng phương pháp mã hóa.
Retina_Display-816838496

Hình minh họa. Nguồn: ibm.com

Chuỗi khối (Blockchain)

Khái niệm

Chuỗi khối trong tiếng Anh là Blockchain.

Chuỗi khối là một loại sổ cái kĩ thuật số (digital ledger), trong đó thông tin được ghi chép lại một cách tuần tự, sau đó được liên kết với nhau và được bảo mật bằng phương pháp mã hóa.

Việc mã hóa được thực hiện bởi một số máy tính trên mạng (được gọi là thợ mỏ, tiếng Anh: Miners).

Mỗi khối chứa một nhóm các giao dịch (hoặc mục) và một liên kết an toàn (được gọi là hàm băm, tiếng Anh là hash) đến khối trước đó.

blo

Cấu trúc của một chuỗi khối, nguồn: The World Bank

Các giao dịch mới được chèn vào chuỗi chỉ sau khi được xác thực thông qua cơ chế đồng thuận (consensus mechanism). Trong đó, các thành viên có quyền sẽ chấp thuận về giao dịch mới và lệnh trước đó đã được hoàn thành.

Quá trình cập nhật chuỗi khối đòi hỏi sức mạnh tính toán (computing power) lớn khiến việc thao túng dữ liệu lịch sử của bên thứ ba rất khó khăn và tốn kém. Để thao tác dữ liệu lịch sử, một cá nhân hoặc tổ chức sẽ phải kiểm soát phần lớn các nút mạng (nodes). Do đó, mạng lưới càng lớn thì có tính bảo mật càng cao.

Phân loại chuỗi khối

Xét về quyền truy cập: Chuỗi khối riêng tư (private blockchain)và chuỗi khối công khai (public blockchain).

Xét về vai trò: Chuỗi khối cần chấp thuận (permissioned blockchain) và chuỗi khối không cần chấp thuận (permissionless blockchain)

Về bản chất chuỗi khối riêng tư giống chuỗi khối cần chấp thuận, còn chuỗi khối công khai giống chuỗi khối không cần chấp thuận.

Chuỗi khối công khai/
Chuỗi khối không cần chấp thuận
Chuỗi khối riêng tư/
Chuỗi khối cần chấp thuận
Quản trị viênKhông có quản trị viênPhân cấp quản trị viên
Quyền truy cậpTất cả thành viên đều có quyền tham gia và được xem tất cả các giao dịchChỉ một số thành viên được phép tham gia và có mức độ khác nhau về quyền truy cập (chỉ được xem giao dịch, chỉ được thêm giao dịch…)
Mức độ tin tưởng giữa các thành viênKhông yêu cầuYêu cầu cao hơn vì sự hợp tác giữa các thành viên có thể thay đổi
Tính bảo mậtBảo mật thông qua qui mô mạng rộng lớnBảo mật thông qua kiểm soát quyền truy cập và sổ cái phân tán trong mạng có qui mô nhỏ
Tốc độTốc độ xử lí giao dịch thấp hơn nên số lượng giao dịch thấp hơnTốc độ xử lí giao dịch cao hơn nên cho phép số lượng giao dịch cao hơn
Nhận dạng người dùngDanh tính người dùng được ẩn danh hoặc được bảo vệ bởi bút danhXác minh danh tính thường được yêu cầu bởi quản trị viên
Cơ chế đồng thuận (Consensus mechanisms)Bắt buộc sử dụng cơ chế bằng chứng công việc (Proof of work)Được phép sử dụng nhiều loại cơ chế đồng thuận
Tài sảnThường là tiền mã hóa của chính mình phát hành (native cryptocurrencies) nhưng cũng có thể dùng cho loại tài sản khác khi sử dụng token để đại diệnTất cả tài sản
Quyền sở hữu hợp phápKhông có thực thể pháp nhân hợp pháp đại diệnCó thực thể pháp nhân hợp pháp đại diện
Ví dụBitcoin, EthereumR3's Corda, Hyperledger Fabric

Qui trình ghi chép giao dịch vào vào sổ cái của chuỗi khối

1. Giao dịch diễn ra giữa người mua và người bán

2. Giao dịch được phát tới mạng máy tính (nút)

3. Nút xác thực chi tiết giao dịch và các bên tham gia giao dịch

4. Sau khi xác minh, giao dịch được kết hợp với các giao dịch khác để tạo thành một khối mới (có qui mô được xác định trước) cho dữ liệu của sổ cái

5. Khối dữ liệu này sau đó được thêm hoặc liên kết (sử dụng qui trình mã hóa) với các khối trước đó có chứa dữ liệu

6. Giao dịch được hoàn thành và sổ cái đã được cập nhật.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình CFA level I năm 2019)

Tuệ Thi