Ý kiến kiểm toán ngoại trừ (Qualified opinion) là gì? Đặc trưng của ý kiến kiểm toán ngoại trừ

Hình minh họa

Ý kiến kiểm toán ngoại trừ (Qualified opinion)

Định nghĩa

Ý kiến kiểm toán ngoại trừ trong tiếng Anh là Qualified opinion. Ý kiến kiểm toán ngoại trừ còn gọi là ý kiến chấp nhận từng phần.

Ý kiến kiểm toán ngoại trừ được đưa ra trong trường hợp kiểm toán viên cho rằng báo cáo tài chính chỉ phản ánh trung thực và hợp lí tình hình tài chính, kết quả kinh doanh, dòng tiền của đơn vị xét trên các khía cạnh trọng yếu nếu không bị ảnh hưởng bởi yếu tố tùy thuộc. Cụ thể:

Kiểm toán viên phải trình bày "ý kiến kiểm toán ngoại trừ" khi:

- Dựa trên các bằng chứng kiểm toán đầy đủ, thích hợp đã thu thập được, kiểm toán viên kết luận là các sai sót, xét riêng lẻ hay tổng hợp lại, có ảnh hưởng trọng yếu nhưng không lan tỏa đối với báo cáo tài chính; hoặc

- Kiểm toán viên không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán, nhưng kiểm toán viên kết luận rằng những ảnh hưởng có thể có của các sai sót chưa được phát hiện (nếu có) có thể là trọng yếu nhưng không lan tỏa đối với báo cáo tài chính.

Đặc trưng

- Trường hợp có yếu tố ngoại trừ: Kiểm toán viên (KTV) có bất đồng với Ban giám đốc hoặc do công việc kiểm toán bị giới hạn là quan trọng nhưng không liên quan đến một số lượng lớn các khoản mục tới mức mà phải đưa ý kiến không chấp nhận.

Cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ

Công ty chưa trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dẫn đến khoản mục "Hàng tồn kho" (Mã số 140) trên Bảng cân đối kế toán đang được phản ánh theo giá gốc là XXX1 VND thay vì phải phản ánh theo giá trị thuần có thể thực hiện được. Việc ghi nhận như vậy là không tuân thủ chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán (doanh nghiệp) Việt Nam. 

Các tài liệu tại Công ty cho thấy, nếu phản ánh theo giá trị thuần có thể thực hiện được thì khoản mục "Hàng tồn kho" trên Bảng cân đối kế toán sẽ giảm đi là XXX2 VND. Đồng thời, trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, chỉ tiêu "Giá vốn hàng bán" sẽ tăng là XXX2 VND, chỉ tiêu "Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành" và "Lợi nhuận sau thuế" sẽ giảm đi tương ứng là XXX3 VND.

Ý kiến kiểm toán ngoại trừ 

Theo ý kiến của chúng tôi, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề nêu tại đoạn "Cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ", báo cáo tài chính đã phản ánh trung thực và hợp lí, trên các khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của Công ty ABC tại ngày 31/12/20×1, cũng như kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình lưu chuyển tiền tệ cho năm tài chính kết thúc cùng ngày, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán (doanh nghiệp) Việt Nam và các qui định pháp lí có liên quan đến việc lập và trình bày báo cáo tài chính.

- Trường hợp có yếu tố tùy thuộc: Là yếu tố không chắc chắn vì phụ thuộc vào các sự kiện tương lai nằm ngoài khả năng kiểm soát của đơn vị và KTV. 

Ví dụ như một khoản doanh thu có thể bị trả lại trong tương lai sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của đơn vị và những vấn đề liên quan tới tính liên tục hoạt động kinh doanh của đơn vị. 

Việc đưa ra yếu tố tùy thuộc sẽ giúp KTV giảm bớt các rủi ro và làm cho người sử dụng BCTC tiếp tục theo dõi khi sự kiện có thể xảy ra.

(Tài liệu tham khảo: Chuẩn mực kiểm toán số 705, Ý kiến kiểm toán không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần)