Tiết kiệm bắt buộc (Forced saving) là gì?

Tiết kiệm bắt buộc (Forced saving)

Định nghĩa

Tiết kiệm bắt buộc trong tiếng Anh là forced saving hay involuntary saving.

Tiết kiệm bắt buộc là việc cắt giảm tiêu dùng một cách bắt buộc trong nền kinh tế.

Cụ thể hơn, tiết kiệm bắt buộc là tình huống người tiêu dùng chi tiêu ít hơn thu nhập khả dụng của họ, không phải vì họ muốn tiết kiệm mà vì hàng hóa họ tìm kiếm không có sẵn.

Việc tiết kiệm bắt buộc cũng có thể xảy ra khi hàng hóa có sẵn quá đắt, do đó một người không có quyền tiếp cận tín dụng phải tích lũy tiền để mua hàng trong một khoảng thời gian dài.

Chính sách tiết kiệm bắt buộc

- Chính phủ có thể thực hiện chính sách tiết kiệm bắt buộc trực tiếp bằng cách tăng thuế, qua đó làm cho phần thu nhập mà cá nhân có thể sử dụng bị giảm, hoặc gián tiếp thông qua lạm phát: sự gia tăng giá cả nhanh hơn mức tăng thu nhập của người tiêu dùng làm cho thu nhập thực tế bị giảm, vì vậy mức chi tiêu thực tế (tính theo giá cố định) cho tiêu dùng cũng giảm.

- Chính sách tiết kiệm bắt buộc thường được sử dụng để tài trợ cho chiến tranh hoặc xử lí vấn đề thiếu hụt tiết kiệm (so với nhu cầu đầu tư) ở các nước đang phát triển.

Phân biệt tiết kiệm thông thường và tiết kiệm bắt buộc

- Tiết kiệm (Savings) được hiểu là phần vượt quá thu nhập so với chi tiêu tiêu dùng. Nói cách khác, tiết kiệm thông thường là phần thu nhập được giữ lại, chứ không chi cho tiêu dùng hiện tại.

- Tiết kiệm là khái niệm rút ra từ mô hình về vòng chu chuyển của thu nhập quốc dân. Trong mô hình đơn giản về vòng chu chuyển, toàn bộ tiết kiệm đều do các hộ gia đình thực hiện. Trong mô hình mở rộng, tiết kiệm còn được thực hiện bởi doanh nghiệp (lợi nhuận giữ lại) và Chính phủ (thặng dư ngân sách).

- Không giống như tiết kiệm thông thường, tiết kiệm bắt buộc là việc giảm tiêu thụ hiện tại một cách không tình nguyện, trong khi tiết kiệm là tự nguyện giảm tiêu thụ hiện tại để tăng tiêu thụ trong tương lai.

- Tiết kiệm thông thường quan trọng ở chỗ nó cung cấp tài chính cho đầu tư hiện vật. Như vậy, tiết kiệm là sự hi sinh tiêu dùng hiện tại để dành nguồn lực cho việc làm tăng khối lượng tư bản quốc gia và vì thế tạo ra khả năng sản xuất lượng hàng hóa ngày càng lớn hơn.

(Tài liệu tham khảo: Từ điển Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân; Businessdictionary)