Qui luật một giá (Law of One Price) là gì? Ví dụ về qui luật một giá

Hình minh họa

Qui luật một giá

Khái niệm

Qui luật một giá trong tiếng Anh là Law of One Price.

Qui luật một giá tuyên bố rằng các tài sản hoặc hàng hóa giống hệt nhau sẽ có cùng một giá trên mọi địa điểm trong toàn cầu, có tính đến một số yếu tố nhất định.

Qui luật một giá đặt giả định thị trường không có chi phí giao dịch, chi phí vận chuyển hoặc hạn chế về mặt pháp lí, tỉ giá hối đoái là như nhau và không có sự thao túng giá của người mua hoặc người bán. 

Qui luật một giá tồn tại bởi vì sự khác biệt giá tài sản ở các địa điểm khác nhau cuối cùng sẽ bị loại bỏ do kinh doanh chênh lệch giá.

Qui luật một giá là nền tảng của lí thuyết ngang giá sức mua. Ngang giá sức mua phát biểu rằng giá trị của hai loại tiền tệ là bằng nhau khi một giỏ hàng hóa giống hệt nhau được định giá như nhau ở cả hai quốc gia.

Trong thực tế, sức mua tương đương rất khó đạt được, do nhiều loại chi phí phát sinh trong giao dịch và một số cá nhân không có khả năng tiếp cận thị trường.

Ví dụ về qui luật một giá

Nếu giá của bất kì hàng hóa kinh tế hoặc chứng khoán nào không nhất quán ở hai thị trường tự do sau khi tính đến ảnh hưởng của tỉ giá hối đoái, để kiếm lợi nhuận, nhà đầu tư chênh lệch giá sẽ mua tài sản ở thị trường rẻ hơn và bán nó trên thị trường  có giá cao hơn.

Lợi nhuận từ kinh doanh chênh lệch giá như thế này sẽ tồn tại cho đến khi giá trên các thị trường hội tụ với nhau.

Nếu chứng khoán Z có sẵn với giá 10 USD ở thị trường A; nhưng được bán với giá tương đương 20 USD ở thị trường B, nhà đầu tư có thể mua chứng khoán Z ở thị trường A và bán ngay với giá 20 USD ở thị trường B, kiếm được lợi nhuận 10 USD mà không phải chịu bất kì rủi ro thực sự nào.

Vì chứng khoán từ thị trường A được bán trên thị trường B, giá cả trên hai thị trường sẽ thay đổi theo sự thay đổi của cung và cầu, nếu mọi yếu tố khác là như nhau. Nhu cầu tăng lên đối với chứng khoán Z tăng trên thị trường A sẽ khiến giá của nó tăng lên trong thị trường đó. Ngược lại, nguồn cung tăng lên của chứng khoán Z tại thị trường B sẽ khiến nó giảm giá trong thị trường đó. 

Theo thời gian, điều này sẽ dẫn đến sự cân bằng về giá của chứng khoán Z ở cả hai thị trường, quay trở về trạng thái đúng theo qui luật một giá.

Qui luật một giá trong thực tiễn

Trong thế giới thực, qui luật một giá thường không chính xác do những giả định của nó không tồn tại trong thực tế, do những nguyên nhân sau:

Chi phí vận chuyển

Trong buôn bán hàng hóa thương mại thì luôn phát sinh chi phí vận chuyển hàng hóa, dẫn đến giá cả của hai hàng hóa có nguồn gốc từ hai địa điểm khác nhau thì hầu như luôn khác nhau; trừ khi có tình trạng quá dư thừa hoặc thiếu hụt cung hoặc cầu hàng hóa đó trong một khu vực.

Chi phí giao dịch

Vì chi phí giao dịch tồn tại và khác nhau giữa các thị trường và khu vực địa lý khác nhau, giá cho cùng một hàng hóa giữa các thị trường cũng có thể không giống nhau.

Hạn chế pháp lí

Rào cản pháp lí đối với thương mại, chẳng hạn như thuế quan, kiểm soát vốn có thể dẫn đến chênh lệch giá thay vì một giá giữa các thị trường. 

Cơ cấu thị trường

Do số lượng người mua và người bán (và khả năng tham gia thị trường của người mua và người bán)  giữa các thị trường có thể khác nhau, mức độ tập trung thị trường và quyền quyết định giá của người mua và người bán cũng khác nhau.

(Theo investopedia)