Phương pháp tọa độ trung tâm (The Center of Gravity Method) là gì?

Hình minh họa

Phương pháp tọa độ trung tâm (The Center of Gravity Method)

Định nghĩa

Phương pháp tọa độ trung tâm trong tiếng Anh là The Center of Gravity Method. Phương pháp tọa độ trung tâm là một phương pháp tìm cách tính tọa độ địa lí cho một cơ sở mới tiềm năng sao cho quãng đường vận chuyển hàng hóa đến các địa điểm tiêu thụ tiết kiệm chi phí nhất.

Ý nghĩa

- Phương pháp tọa độ trung tâm được dùng để lựa chọn một địa điểm trung tâm chẳng hạn như kho hàng phân phối trung tâm tới nhiều địa điểm tiêu thụ khác nhau.

- Mục tiêu là tìm được vị trí hợp lý sao cho tổng quãng đường vận chuyển lượng hàng hóa đến các địa điểm tiêu thụ là nhỏ nhất.

Nội dung

- Phương pháp tọa độ trung tâm coi chi phí tỉ lệ thuận với khối lượng hàng hóa và khoảng cách quãng đường vận chuyển.

- Người ta cần dùng một bản đồ có tỉ lệ xích nhất định và đặt vào trong một hệ tọa độ hai chiều để xác định vị trí trung tâm. Mỗi điểm tương ứng với một tọa độ có hoành độ x và tung độ y.

Trong trường hợp khối lượng hàng hoá vận chuyển tới những địa điểm là bằng nhau, ta có thể xác định toạ độ trung tâm bằng cách tìm ra tọa độ x trung bình và tọa độ y trung bình theo công thức sau:

Trong trường hợp khối lượng hàng hoá vận chuyển là khác nhau ta có thể xác định toạ độ trung tâm bằng công thức sau:

Trong đó: 

Xi là hoành độ của địa điểm i, lấy theo bản đồ 

Yi là tung độ của địa điểm i, lấy theo bản đồ 

Qi là lượng vận chuyển đến cơ sở i 

 ΣQi là lượg vận chuyển đến tất cả các cơ sở i

Ví dụ

Một công ty tại Thành phố Hồ Chí Minh đang muốn lựa chọn một địa điểm mới để làm kho hàng phân phối trung tâm cho các cơ sở hiện tại. Hãy sử dụng dữ liệu của bảng dưới đây để tìm nơi đặt kho hàng một cách hợp lý nhất.

X_tt = (30 x 2.000 + 90 x 1.000 + 130 x 1.000 + 60 x 2.000)/(2.000 + 1.000 + 1.000 + 2.000)

      = 66,7

Y_tt = (120 x 2.000 + 110 x 1.000 + 130 x 1.000 + 40 x 2.000)/(2.000 + 1.000 + 1.000 + 2.000)

      = 93,3

Kết luận: Vùng được chọn làm trung tâm phân phối sẽ gần điểm có tọa độ X_tt= 66,7 và Y_tt = 93,3

(Tài liệu tham khảo: Định vị doanh nghiệp, Tổ hợp giáo dục Topica; Center of Gravity Method in Distribution Center Location, Shmula)