Ngoại ứng sản xuất (Production Externality) là gì? Ví dụ về ngoại ứng sản xuất

Hình minh họa

Ngoại ứng sản xuất

Khái niệm

Ngoại ứng sản xuất trong tiếng Anh là Production Externality.

Ngoại ứng sản xuất là tác dụng phụ đến từ hoạt động công nghiệp, ví dụ như một nhà máy sản xuất giấy đổ chất thải xuống sông. Ngoại ứng sản xuất thường xảy ra ngoài ý muốn, nhưng chúng có thể gây ra các tác dụng phụ về kinh tế, xã hội hoặc môi trường.

Ngoại ứng sản xuất có thể được đo lường bằng sự khác biệt giữa chi phí sản xuất hàng hóa thực tế và chi phí thực tế của hoạt động sản xuất đó đối với xã hội nói chung. Tác động của ngoại ứng sản xuất có thể là tích cực hoặc tiêu cực, hoặc kết hợp cả hai.

Có rất nhiều ví dụ về ngoại ứng sản xuất, như ô nhiễm và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Một công ty khai thác gỗ có thể trả chi phí cho một cái cây họ đốn bỏ, nhưng chi phí thay thế toàn bộ một khu rừng sau khi nó bị khai thác cạn kiệt lớn hơn rất nhiều lần so với chi phí của tổng số cây đơn lẻ cộng lại.

Ùn tắc giao thông trên đường đường cao tốc và các vấn đề sức khỏe phát sinh do hít phải khói thuốc là những ví dụ khác về ngoại ứng trong sản xuất.

Nhà kinh tế học người Anh A. C. Pigou là người đầu tiên gọi ngoại ứng sản xuất là một hiện tượng mang tính hệ thống. Pigou lập luận rằng do sự hiện diện của ngoại ứng, nền kinh tế không đạt được sự tối ưu Pareto, ngay cả khi trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo. 

Ví dụ về ngoại ứng sản xuất

Ví dụ về ngoại ứng sản xuất tiêu cực

- Ô nhiễm tiếng ồn do ai đó chơi nhạc lớn trong một tòa nhà chung cư dẫn đến việc hàng xóm của anh ta bị mất ngủ

- Sử dụng nhiều thuốc kháng sinh dẫn đến hiện tượng kháng kháng sinh

- Các loại bệnh và triệu chứng có hại cho sức khỏe, ví dụ như tiểu đường loại 2 và rối loạn trao đổi chốt do lạm dụng thực phẩm chế biến quá mức - do chúng thiếu chất xơ và có quá nhiều đường

Ví dụ về ngoại ứng sản xuất tích cực

Ngoại ứng sản xuất tích cực là hiệu ứng tích cực mà một hoạt động tạo ra cho một bên khác. Ví dụ về người nông dân nuôi ong lấy mật. Một tác dụng phụ hoặc ngoại ứng liên quan đến hoạt động đó là các cây trồng xung quanh tổ ong được thụ phấn. Giá trị của việc cây cối xung quanh được thụ phấn có thể lớn hơn cả giá trị thực tế của số mật ong thu hoạch được.

- Một sân bay mới được xây dựng và đưa vào hoạt động sẽ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp địa phương vì khả năng tiếp cận khách hàng của họ tăng lên.

- Một công ty công nghiệp cung cấp các lớp sơ cứu cho nhân viên để tăng sự an toàn tại nơi làm việc. Nhờ vậy các công nhân có thể sơ cứu và cứu sống những người khác không làm việc cùng công ty.

- Một doanh nghiệp nước ngoài biểu diễn các công nghệ hiện đại cho các công ty địa phương và cải thiện năng suất của các công ty đó.

(Theo investopedia)