Lược đồ đẳng lượng (Isoquant map) là gì? Điểm lựa chọn kết hợp nguồn lực trong đường đẳng lượng
Hình minh họa
Lược đồ đẳng lượng (Isoquant map)
Khái niệm
Lược đồ đẳng lượng trong tiếng Anh là Isoquant map.
Lược đồ đẳng lượng (Isoquant map) là tập hợp các đường đẳng lượng được sắp xếp từ thấp tới cao. Nó là cách trình bày bằng hình ảnh mức sản lượng ngày càng tăng trong mỗi thời kì của một nhà sản xuất khi anh ta di chuyển ngày càng xa gốc tọa độ, tức sử dụng ngày càng nhiều lượng của cả hai đầu vào nhân tố trong hình a dưới đây:
Hình a
Các đường đẳng lượng không cắt nhau
Các đường đẳng lượng là đại lượng đếm được và con số trên các đường đẳng lượng trong hình a cho biết qui mô sản lượng sản xuất trong mỗi thời kì. Đường đẳng lượng không bao giờ cắt nhau vì hai đường đẳng lượng cắt nhau hàm ý có sự lựa chọn không nhất quán hay phi lí giữa hai đầu vào nhân tố của người sản xuất
Mặc dù người ta dễ dàng thay thế các nhân tố đầu vào trong quá trình sản xuất, nhưng trên thực tế điều này không thể diễn ra vô hạn. Người ta phải có mức tối thiểu nào đó của một trong hai nhân tố nếu muốn đạt mức sản lượng nhất định. Chẳng hạn, dể sản xuất 300 đơn vị hàng hóa trong hình a, ít nhất phải có VL nhân tố X hay UT nhân tố Y. Sở dĩ như vậy là vì tại điểm T, đường đẳng lượng nằm ngang và điều này có nghĩa là tỉ lệ thay thế kĩ thuật cận biên của X cho Y bằng 0.
Tương tự, tại điểm L đường đẳng lượng nằm ngang và điều này có nghĩa là tỉ lệ thay thế kĩ thuật cận biên giữa X và Y bằng 0. Tại điểm L, đường đẳng lượng thẳng đứng và điều này cho thấy phía ngoài điểm này, sự thay thế Y bằng X làm giảm sản lượng và đường này biểu thị thực tế là đường đẳng lượng ngày càng xa dần so với trục Y.
Điểm lựa chọn kết hợp nguồn lực trong đường đẳng lượng
Hai đường tạo thành hình chóp xuất phát từ gốc tọa độ trong hình a phác họa bộ phận của đường đẳng lượng mà doanh nghiệp sẽ lựa chọn các kết hợp nguồn lực. Đường trên của hình nón nối tất cả các điểm mà tại đó đường đẳng lượng trở nên thẳng đứng, còn đường dưới là quĩ tích các điểm mà tại đó đường đẳng lượng trở nên nằm ngang.
Chúng ta có được những mối liên hệ điển hình giữa các đường đẳng lượng bằng cách vạch ra một đường MN cắt ngang qua lược đồ đẳng lượng. Khi chuyển từ M lên phía trên, chúng ta xác định được mức sản lượng có thể sản xuất ra bằng cách tăng lượng đầu vào Y, trong khi giữ nguyên lượng đầu vào X bằng OM.
Khi di chuyển dọc theo đường MN, không phải chỉ có sản lượng tăng mà ngay cả tốc độ tăng của sản lượng cũng tuân theo một qui luật nào đó. Chẳng hạn trong hình b, sản lượng tăng nhanh hơn mức tăng đầu vào Y tại các điểm A và B, nhưng tốc độ tăng của sản lượng giảm dần.
Hình b
Tại điểm D, tốc độ tăng của sản lượng bằng tốc độ tăng của đầu vào Y. Tại điểm F, tốc độ tăng đầu vào lớn hơn tốc độ tăng của sản lượng. Qui luật này được gọi là qui luật tỉ trọng nhân tố thay đổi.
Chúng ta có thể nhận thấy qui luật này bằng cách theo dõi biểu hiện của sản lượng dọc theo đường OK trong hình a. Khi di chuyển từ gốc tọa độ tới K, khoảng cách của các đường đẳng lượng nối tiếp theo nhau giảm dần cho tới khi đạt điểm P. Sau điểm này, khoảng cách giữa các đường đẳng lượng tiếp theo nhau ngày càng lớn hơn. Dọc theo đường OK, lượng ngày càng tăng của hai đầu vào nhân tố X và Y được kết hợp với nhau theo cùng một tỉ lệ.
Đường sản phẩm hiện vật cận biên cảu đầu vào Y được vẽ trong hình c bằng cách sử dụng đường tổng sản lượng trong hình b. Khi lượng nhân tố Y tăng từ OA1 lên OD1, sản phẩm cận biên của Y tăng. Sau đó, nếu tiếp tục tăng mức sử dụng Y, sản phẩm cận biên của nó sẽ giảm và mang dấu âm khi lượng Y sử dụng lớn hơn OF1. Sản phẩm cận biên của Y đạt mức tối đa tại D khi mức sử dụng Y bằng OD1.
Hình c
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.
Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.
Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.
Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/
