Kế hoạch phát triển xã hội là gì? Bộ phận cấu thành

Kế hoạch phát triển xã hội

Khái niệm

Kế hoạch phát triển xã hội hay kế hoạch phúc lợi xã hội trong tiếng Anh gọi là: Social Development Plan.

Kế hoạch phát triển xã hội là một bộ phận trong hệ thống kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, xác định các mục tiêu về cải thiện đời sống, sự đãi ngộ và môi trường xã hội cho quảng đại nhân dân nói chung và các chính sách giải pháp quan trọng để đạt được các mục tiêu đặt ra.

Khái niệm về xã hội bao hàm nhiều lĩnh vực, nhiều vấn đề phức tạp, đa dạng và phong phú. Tuy vậy, kế hoạch phát triển xã hội, theo kinh nghiệm lập kế hoạch của nhiều nước, thì nó được sử dụng với một ý nghĩa hẹp hơn và nói chung là được coi là đồng nghĩa với kế hoạch về phúc lợi xã hội.

Bộ phận cấu thành

Về đại thể hệ thống kế hoạch phát triển xã hội bao gồm các bộ phận kế hoạch tương ứng với các hoạt động xã hội của con người sau đây:

- Một là, kế hoạch các hoạt động xã hội liên quan đến đảm bảo đời sống vật chất của con người. 

Đây là hoạt động đời sống cơ bản nhất của loài người, gắn bó chặt chẽ với hoạt động kinh tế của loài người. Các kế hoạch tương ứng bao gồm kế hoạch nâng cao mức sống, các nhu cầu vật chất cơ bản của dân cư, kế hoạch thu nhập tiêu dùng.

- Hai là, kế hoạch các hoạt động bảo đảm của xã hội đến đời sống tinh thần của con người. 

Xã hội ngày càng tiến bộ, theo đó địa vị của nhu cầu đời sống tinh thần của con người trong hoạt động xã hội loài người càng ngày càng bộc lộ rõ ràng. 

Trong xã hội hiện đại, để không ngừng thỏa mãn nhu cầu của con người, để không ngừng nâng cao trình độ tinh thần nhân loại, người ta đã tiến hành một khối lượng lớn các hoạt động xã hội như: 

Giáo dục, văn hóa nghệ thuật, phát thanh truyền hình, thể dục thể thao, phim ảnh,... Loài người thông qua những hoạt động này nâng cao mạnh mẽ trình độ văn hóa của mình, được hưởng thụ về tinh thần và làm cho những thành quả tinh thần được truyền bá và phát triển.

- Ba là, kế hoạch các hoạt động bảo đảm của xã hội cho bản thân con người duy trì sự sinh tồn, duy trì nòi giống, sự phát triển thể lực của con người... Bộ phận kế hoạch tương ứng ở đây là kế hoạch dân số, kế hoạch phát triển y tế, chăm sóc sức khỏe, kế hoạch phát triển thể dục thể thao.

- Bốn là, kế hoạch các hoạt động bảo đảm của xã hội cho con người, đây là nhu cầu hoạt động xã hội được đặt ra sau khi kinh tế phát triển đến trình độ phát triển tương đối cao, mục đích của nó là bảo đảm cho mọi thành viên xã hội đều được thỏa mãn về nhu cầu sống cơ bản nhất. 

Các kế hoạch ở linh vực này gồm có kế hoạch bảo đảm xã hội, phục vụ công cộng.

- Năm là, kế hoạch các hoạt động bảo vệ môi trường tự nhiên và xã hội.

(Tài liệu tham khảo: Kế hoạch hóa phát triển, GS.TS. Ngô Thắng Lợi, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, 2019)