Giới hạn trách nhiệm (Limit of Liability) của người chuyên chở là gì?

Giới hạn trách nhiệm (Limit of Liability) (Nguồn: PCB)

Giới hạn trách nhiệm (Limit of Liability)

Giới hạn trách nhiệm - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Limit of Liability.

Giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở là mức bồi thường của người chuyên chở đối với một đơn vị hàng hoá khi hàng hoá bị tổn thất mà giá trị hàng hoá đó không được kê khai vào vận đơn hay chứng từ vận đơn. Giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở đường biển khác nhau theo từng qui tắc. (Theo Logistics Glossary)

Qui định về giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở

Theo qui tắc Hague

Người chuyên chở và tàu trong mọi trường hợp không chịu trách nhiệm về hư hỏng, mất mát của hàng hoá vượt quá 100 bảng Anh (GBP) cho 1 kiện hoặc đơn vị hoặc một số tiền tương đương bằng ngoại tệ khác, trừ khi tính chất và giá trị của hàng hoá đã được người gửi hàng kê khai vào vận đơn. 

Điều này có nghĩa là nếu hàng hoá bị tổn thất mà giá trị hàng hoá không được kê khải vào vận đơn thì người chuyên chở chỉ bồi thường (nếu thuộc trách nhiệm) 100 GBP/ kiện hoặc đơn vị. 

Giới hạn trách nhiệm này được qui định từ năm 1924, đến nay đồng bảng Anh đã mất giá nhiều lần, đã trở nên quá thấp. 

Bản thân nước Anh đã nâng giới hạn trách nhiệm lên 200 GBP, nước Mỹ trong luật vận tải biển năm 1936 (Carriage of Goods by Sea Act, 1936) đã nâng lên 500 USD/kiện hoặc đơn vị tính cước.

Theo qui tắc Hague - Visby

Nghị định thư Visby 1968 đã nâng giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở lên 10.000 Fr vàng/ kiện hay đơn vị hoặc 30 Fr vàng/kg hàng hoá cả bì bị mất, tuỳ theo cách tính nào cao hơn (1 Fr = 65,5 mg vàng có độ nguyên chất 900/1.000).

Năm 1979 Nghị định thư SDR đã được thông qua để sửa đổi qui tắc Hague-Visby.

Trong nghị định thư này, đồng tiền để tính giới hạn trách nhiệm đã được đổi thành đồng SDR (Special Drwing Right) của Quĩ Tiền tệ Quốc tế (IMF) với mức tương ứng là 666,67 SDR/kiện hay đơn vị hoặc 2 SDR /kg hàng hoá cả bì bị mất, tuỳ theo cách tính nào cao hơn. Giới hạn trách nhiệm áp dụng cho các nước là thành viên của Quĩ Tiền tệ Quốc tế.

Theo qui tắc Hamburg

Giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở theo qui tắc Hamburg đã tăng lên rất nhiều so với 2 qui tắc trên: 835 SDR/kiện hay đơn vị chuyên chở hoặc 2,5 SDR/kg hàng hoá cả bì bị mất, tuỳ theo cách tính nào cao hơn. 

Đối với các nước không phải là thành viên của IMF hoặc những nước mà luật lệ cấm sử dụng đồng SDR thì có thể tuyên bố tính giới hạn trách nhiệm theo đơn vị tiền tệ (Monetary Unit - MU) với mức tương ứng là 12.500 MU/kiện hay đơn vị hoặc 37,5 MU/kg hàng hoá cả bì bị mất mát, hư hỏng (1 MU tương đương với 65,5 mg vàng với độ nguyên chất 900/1.000).

Đối với việc chậm giao hàng thì giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở là bằng 2,5 lần tiền cước của số hàng giao chậm nhưng không vượt quá tổng số tiền cước theo hợp đồng. (Theo Giáo trình Thương vụ Vận tải, NXB Giao thông Vận tải)