Bảo hiểm hàng hóa (Cargo Insurance) trong thương mại là gì?

Hình minh họa (Nguồn: twipu)

Bảo hiểm hàng hóa (Cargo Insurance)

Bảo hiểm hàng hóa - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Cargo Insurance

Bảo hiểm hàng hóa là cam kết bồi thường của bên bảo hiểm cho bên được bảo hiểm về những tổn thất, hư hỏng của hàng hóa trong quá trình mua bán, vận chuyển do một rủi ro đã thỏa thuận gây ra, với điều kiện là bên được bảo hiểm phải trả phí bảo hiểm cho bên bảo hiểm hàng hóa. (Theo Giáo trình Thanh toán quốc tế, NXB Thống kê)

Tại sao phải bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu?

Trong quá trình vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu (chủ yếu bằng đường biển), người kinh doanh xuất nhập khẩu phải mua bảo hiểm cho hàng hóa vì các lí do sau đây:

- Hàng hóa vận chuyển bằng đường biển thường gặp rủi ro có thể gây ra tổn thất, hư hỏng, mất mát về hàng hóa như tàu bị mắc cạn, đắm, đâm va nhau, cháy nổ, mất tích, không giao hàng...

- Theo tập quán vận tải quốc tế, trách nhiệm của người vận tải là rất hạn chế, hơn nữa việc khiếu nại đòi người vận tải bồi thường rất phức tạp, khó khăn và kéo dài.

- Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu là biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả, bảo vệ và tạo tâm lí an toàn đối với nhà kinh doanh.

Chính vì vậy, trong hợp đồng ngoại thương, một nội dung cần được qui định giữa người xuất khẩu và người nhập khẩu là: "Ai là người chịu trách nhiệm mua bảo hiểm hàng hóa?" trong quá trình chuyên chở từ nơi nhà xuất khẩu đến nơi nhà nhập khẩu.

Trong thực tế, theo thỏa thuận nhà xuất khẩu hoặc nhà nhập khẩu phải chịu trách nhiệm mua bảo hiểm hàng hóa cho toàn bộ hành trình chuyên chở. 

Ví dụ, nếu thỏa thuận điều kiện giao hàng là FOB hay CFR, thì nhà nhập khẩu phải chịu trách nhiệm mua bảo hiểm cho hàng hóa kể từ thời điểm nhà xuất khẩu giao hàng qua lan can tàu cho tới nơi đến cuối cùng của hàng hóa; hoặc nếu thỏa thuận điều kiện giao hàng là CIF, thì nhà xuất khẩu phải chịu trách nhiệm mua bảo hiểm hàng hóa từ khi giao hàng cho tới nơi đến cuối cùng của hàng hóa.

Tuy nhiên, nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu cũng có thể thỏa thuận điều kiện giao hàng là CIP (carriage and insuarance paid to named destination), nghĩa là nhà xuất khẩu chỉ chịu chi phí vận chuyển và bảo hiểm hàng hóa đến một nơi nhất định theo thỏa thuận, trách nhiệm còn lại do nhà nhập khẩu chịu. (Theo Giáo trình Thanh toán quốc tế, NXB Thống kê)