50 triệu căn hộ trống: ‘Quả bom nổ chậm’ cho thị trường bất động sản Trung Quốc

50 triệu căn hộ "đóng bụi"

Theo SCMP, Liu Hong và bố mẹ cô đang sở hữu tới 4 căn nhà tại các thành phố khác nhau ở Trung Quốc, nhiều khi có tới ba căn không có người ở.

Cô Liu, kiểm toán viên 36 tuổi làm việc tại Thượng Hải đã mua một căn nhà ở Cáp Nhĩ Tân 13 năm trước với giá 320.000 nhân dân tệ (khoảng 47.500 USD). Căn hộ này chỉ cách nơi ở của bố mẹ cô có hai dãy nhà. Bố cô đã được ngôi trường mà ông từng giảng dạy tặng một căn nhà.

“Bố mẹ cứ khăng khăng rằng tôi nên có nhà riêng vì họ tin tưởng chắc chắn rằng một ngày nào đó tôi sẽ quay lại Cáp Nhĩ Tân, hoặc sẽ cần nhà để tiết kiệm tiền trước khi kết hôn”, cô Liu nói.

“Tôi chẳng về quê hay kết hôn, và hiện tại bố mẹ sẽ ở Thượng Hải với tôi trong vòng nửa năm sau khi cả hai đã nghỉ hưu”, cô cho biết. Vào năm 2015, cô Liu đã mua thêm một căn hộ hai phòng ngủ tại Thượng Hải với giá 2,6 triệu nhân dân tệ.

Vào những tháng lạnh lẽo tại Cáp Nhĩ Tân và Thượng Hải, bố mẹ cô Liu sẽ tới thành phố Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam để sống tại căn nhà nghỉ mát của mình.

“Khó có thể tìm được người thuê hoặc mua nhà tại Cáp Nhĩ Tân. Bởi vậy, chúng tôi để hai căn hộ trống trong nhiều năm. Trên lý thuyết, gia đình tôi có hai đến ba căn nhà mà chẳng ai ở trong cả năm”, cô Liu cho biết.

Tình cảnh của gia đình cô Liu không phải hiếm gặp. Theo đa số ước tính, có hàng chục triệu căn hộ đang không có người ở tại Trung Quốc.

Việc có quá nhiều nhà trống sẽ là thách thức lớn với thị trường nhà ở vốn đã gặp khó khăn của Trung Quốc vì hàng chục triệu căn hộ bỏ không có thể khiến giá nhà giảm sâu hơn nữa.

Viện Nghiên cứu Beike (BRI) cảnh báo: “Trung Quốc không hề thiếu nhà ở và tỷ lệ trống cao như hiện nay là rất rủi ro”.

“Những ngôi nhà không có người ở đại diện cho nguồn cung tiềm năng lớn. Khi kỳ vọng thị trường nhà ở xấu đi, một lượng lớn nhà trống sẽ được đem bán, tạo thêm áp lực giảm giá nhà”, nghiên cứu cho của BRI cho biết.

Tỷ lệ bỏ trống nhà tại Trung Quốc là 12,1%, cao hơn mức 11,1% của Mỹ, 9,8% của Australia và gấp nhiều lần so với Anh, nơi chỉ có 0,9 % căn hộ không có người ở.

Nói cách khác, Trung Quốc đang có 50 triệu căn hộ trống, nếu dựa trên nghiên cứu của BRI và nhà kinh tế học Ren Zeping. Hiện toàn Trung Quốc đại lục đang có khoảng 400 triệu căn nhà. 

Capital Economics, một công ty nghiên cứu và tư vấn có trụ sở tại London, lại đưa ra con số cao hơn nhiều. Theo ước tính năm ngoái, Trung Quốc đại lục có khoảng 30 triệu bất động sản chưa bán được, trong khi khoảng 100 triệu căn nhà nhiều khả năng đã được mua nhưng không sử dụng.

Tất cả những con số này là một tin xấu cho cô Liu và nhiều người khác. Các chủ căn hộ trên khắp Trung Quốc có thể gặp khó khăn trong việc tìm người mua khi mà thị trường nhà ở đã nguội lạnh.

Sunshine Li, một nhân viên môi giới bất động sản ở Nam Xương, thủ phủ tỉnh Giang Tây, cho biết: “Một số căn nhà trống là hậu quả của thời kỳ phát triển nóng từ năm 2016 đến năm 2018, khi mọi người đổ xô đi mua nhà để đầu tư”.

Khoảng 1/5 số căn hộ Nam Xương không có người ở, khiến đô thị này đứng đầu trong danh sách 28 thành phố mà BRI theo dõi.

Báo cáo và đặc biệt là bảng xếp hạng các thành phố của BRI đã gây ra cuộc tranh luận gay gắt trên mạng xã hội. Trên Weibo, cư dân Nam Xương đã phản ứng giận dữ, tuyên bố rằng thành phố này chắc chắn không có nhiều nhà bỏ không nhất cả nước.

Kết quả là, BRI đã phải chính thức đưa ra lời xin lỗi vào ngày 11/8, cho biết quá trình nghiên cứu có thể “chưa đủ nghiêm ngặt” và hứa sẽ kiểm tra lại số liệu để đưa ra một báo cáo chính xác hơn.

Bất kể bảng xếp hạng giữa các thành phố tại Trung Quốc như thế nào, thực tế không thể chối cãi là đang có hàng triệu ngôi phủi bụi trên khắp đất nước.

Khoản đầu tư không chắc chắn

Cô Feng He, 26 tuổi, một giáo viên cấp hai, cho biết gia đình mình đang sở hữu một ngôi nhà ba tầng, liền kề tại thành phố Côn Sơn, tỉnh Giang Tô nhưng vẫn bỏ trống từ năm 2017. 

Bất động sản này là nhà dưỡng già của bố mẹ cũng như một khoản đầu tư của cô Feng. Cô Feng nói: “Thật an tâm khi có bất động sản. Nếu có bất trắc về [tài chính] trong tương lai, bạn có thể đổi nhà lấy tiền”.

Là con một, cô tin rằng sau này mình sẽ tiếp quản tất cả 4 bất động sản do gia đình đứng tên, bao gồm cả ngôi nhà sang trọng trị giá 4 triệu nhân dân tệ đang bỏ trống tại Côn Sơn.

Những người như cô Liu, cô Feng và gia đình họ đã kéo giá nhà tại Trung Quốc tăng 2,5 lần chỉ trong vòng một thập kỷ qua. Những gia đình này tin rằng nên mua thêm bất động sản tại bất cứ thời điểm nào, ngay cả khi không cần đến.

Nhưng giờ đây, thời kỳ bùng nổ đã qua, những ngôi nhà không được sử dụng đang trở thành gánh nặng. Gia đình cô Liu đang vất vả để bán một trong những căn hộ bỏ trống của họ.

“Căn hộ cũ của chúng tôi ở Cáp Nhĩ Tân một năm nay vẫn chưa có ai hỏi mua”, cô nói.

Ngành bất động sản của Trung Quốc đang vô cùng ảm đạm. Khoảng 21 nhà phát triển lớn đã vỡ nợ trong năm ngoái, đáng chú ý nhất là tập đoàn Evergrande. Khó khăn dồn dập hơn khi hàng nghìn người mua nhà đã tẩy chay việc thanh toán nợ vay thế chấp vào tháng trước.

Niềm tin vào lĩnh vực địa ốc đang giảm dần do chính quyền vẫn chưa đưa ra những biện pháp cứu trợ chi tiết và rõ ràng, mặc dù lần này qua lần khác đã có những lời hứa hẹn sẽ giúp ổn định tình hình.

S&P Global Ratings dự đoán năm nay, doanh số bất động sản toàn Trung Quốc sẽ giảm 1/3 so với năm ngoái xuống khoảng 12.000-13.000 tỷ nhân dân tệ, trong khi giá nhà tụt 7%.

Những thông tin này chẳng mấy vui vẻ với những người đang muốn bán bớt bất động sản. “Tôi hơi lo lắng rằng một ngày nào đó những [căn hộ trống] có thể trở thành gánh nặng nếu chúng tôi không thể bán được nhà trong nhiều năm và phải trả phí bảo trì, thuế”, cô Liu nói.