Thông thầu (Bid rigging) là gì? Qui định về Thông thầu trong Luật pháp Việt Nam

Thông thầu là hành vi vi phạm nghiêm trọng (Ảnh: Báo Đấu thầu)

Thông thầu

Khái niệm

Thông thầu trong tiếng Anh là Bid rigging.

Thông thầu hay gian lận thầu, là hành vi bất hợp pháp mà trong đó, các bên tham gia đấu thầu thông đồng, dàn xếp với nhau để một bên được thắng thầu, làm mất đi tính minh bạch của đấu thầu. Những bên tham gia thông thầu sẽ được cam kết lợi ích về kinh tế, xã hội khi thực hiện thỏa thuận. Hành vi thông thầu bị pháp luật nghiêm cấm và có biện pháp xử lí nặng.

Việc thông thầu thường hay được các bên dàn xếp với nhau qua giá thầu. Vì vậy, thông thầu không những kìm hãm cạnh tranh thị trường tự do, mà còn làm thiệt hại về vốn đầu tư, thuế. Thông thầu có thể coi như một hình thức thao túng thị trường.

Về mặt cạnh tranh, thông thầu còn khiến các nhà thầu khác dù có điều kiện kĩ thuật tốt hơn đáp ứng được gói thầu nhưng không được đối xử công bằng hoặc bị loại vì hành vi chèn ép, không có cơ hội tham gia đấu thầu.

Qui định về Thông thầu trong Luật pháp Việt Nam 

Điều 89 của Luật Đấu thầu 43 năm 2013 có qui định về hành vi bị cấm trong đấu thầu. Trong đó, Khoản 3 có qui định về thông thầu bao gồm các hành vi như sau:

- Thỏa thuận về việc rút khỏi việc dự thầu hoặc rút đơn dự thầu được nộp trước đó để một hoặc các bên tham gia thỏa thuận thắng thầu;

- Thỏa thuận để một hoặc nhiều bên chuẩn bị hồ sơ dự thầu cho các bên tham dự thầu để một bên thắng thầu;

- Thỏa thuận về việc từ chối cung cấp hàng hóa, không kí hợp đồng thầu phụ hoặc các hình thức gây khó khăn khác cho các bên không tham gia thỏa thuận.

Thực tế, các hành vi được nêu trên cũng chưa được cụ thể và rất khó để kết luận đó là thông thầu hay không, vì vậy việc ngăn chặn, phát hiện và tố giác là không hề dễ dàng. Đây cũng là một bài toán khó cho chúng ta trong xây dựng hệ thống luật pháp để đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Có thể nói, thông thầu là một vấn đề khó đối với nước ta cũng như trên toàn thế giới. Một cách giải quiết thông thầu hiện đang được nghiên cứu phát triển trong tương lai gần đó là đấu thầu qua mạng.

(Theo Investopedia và Luật Đấu thầu 2013)