Thay thế nghĩa vụ (Novation) là gì? Đặc điểm

Ảnh minh họa. Nguồn: HubSpot Blog.

Thay thế nghĩa vụ

Khái niệm

Thay thế nghĩa vụ tiếng Anh là Novation.

Thay thế nghĩa vụ là hành động thay thế hợp đồng hiện tại hợp lệ bằng một hợp đồng thay thế khác, trong đó tất cả các bên liên quan cùng đồng ý thực hiện chuyển đổi. Trong hầu hết các tình huống thay thế nghĩa vụ, một trong hai bên kí kết ban đầu được thay thế hoàn toàn bởi một bên hoàn toàn mới, trong đó bên ban đầu sẵn sàng đồng ý từ bỏ bất kì quyền ban đầu nào của người đó. 

Thay thế nghĩa vụ được sử dụng thường xuyên nhất trong việc tiếp quản công ty và bán hàng của các doanh nghiệp.

Đặc điểm của Thay thế nghĩa vụ

Thay thế nghĩa vụ tương tự như một chuyển giao, là hành động của một bên chuyển lợi ích trong một tài sản hoặc một doanh nghiệp cho một bên thứ ba, trái ngược với việc chuyển giao toàn bộ thực thể. Nhưng nếu thay thế nghĩa vụ có nghĩa là chuyển cả lợi ích và trách nhiệm pháp lí cho bên mới, thì chuyển giao chỉ chuyển lợi ích, và vì vậy mọi nghĩa vụ trong tương lai vẫn thuộc về chủ sở hữu tài sản ban đầu.

Đáng chú ý, tất cả các bên liên quan phải đồng ý với thoả thuận thay thế nghĩa vụ, còn chuyển giao thì không. Ngoài ra, thoả thuận thay thế nghĩa vụ vô hiệu hóa hợp đồng cũ, sử dụng hợp đồng thay thế, còn thoả thuận chuyển giao không vô hiệu hoá hợp đồng ban đầu.

Trong thị trường phái sinh, thay thế nghĩa vụ là một thỏa thuận, theo đó các giao dịch song phương được thực hiện thông qua một trung tâm thanh toán bù trừ, về cơ bản hoạt động như một đơn vị trung gian. Trong trường hợp này, thay vì giao dịch trực tiếp với người mua, người bán chuyển chứng khoán của họ đến trung tâm thanh toán bù trừ, từ đó bán chứng khoán cho người mua. Trung tâm thanh toán bù trừ giả định rủi ro đối tác rằng một bên có thể sẽ vỡ nợ.

Thực tiễn này đơn giản hóa các qui trình cho người tham gia, những người có thể không có nguồn lực chịu rủi ro đối tác liên quan đến năng lực tín dụng của bên vay. Tuy nhiên, các bên mua và bán chịu rủi ro nhỏ rằng có thể phát sinh trường hợp trung tâm thanh toán bù trừ trở nên mất khả năng thanh toán, mặc dù điều này khá khó xảy ra.

Ví dụ về Thay thế nghĩa vụ

A nợ B 200 USD, trong khi B lần lượt nợ C 200 USD. Cả hai nghĩa vụ nợ này có thể được đơn giản hóa thông qua một thoả thuận thay thế nghĩa vụ. Theo thoả thuận mới này, A hiện đang trực tiếp nợ C 200 USD, trong khi B hoàn toàn được loại bỏ khỏi nghĩa vụ của mình. Thay thế nghĩa vụ cũng cho phép xác định lại những qui định thanh toán, miễn là cả hai bên tham gia đều đồng ý các điều khoản được xác định lại.

Thậm chí, thay vì nhận tiền mặt, C có thể đồng ý chấp nhận một tác phẩm nghệ thuật gốc của A, có giá trị xấp xỉ 200 USD. Việc chuyển nhượng tài sản này là một thoả thuận thay thế nghĩa vụ và thay thế một cách hiệu quả nghĩa vụ tiền mặt ban đầu.

Trong luật tài sản, thay thế nghĩa vụ xảy ra khi người thuê kí hợp đồng cho thuê nhà với một bên khác, người chịu cả trách nhiệm về tiền thuê nhà và trách nhiệm đối với bất kì thiệt hại nào sau đó đối với tài sản, như được nêu trong hợp đồng thuê ban đầu. Thay thế nghĩa vụ cũng thường thấy trong ngành xây dựng, khi các nhà thầu chuyển một số công việc nhất định cho các nhà thầu khác, miễn là khách hàng đồng ý với hành động đó.

(Theo Investopedia)