Tâm lí thị trường (Market Psychology) là gì? Ứng dụng trong giao dịch

Tâm lí thị trường 

Khái niệm

Tâm lí thị trường trong tiếng Anh là Market Psychology.

Tâm lí thị trường đề cập đến tâm trạng phổ biến của những người tham gia thị trường tài chính tại bất kì thời điểm nào. Các cảm tính của nhà đầu tư có thể và thường xuyên thúc đẩy hiệu suất thị trường theo các hướng mâu thuẫn với các nguyên tắc cơ bản. Ví dụ, nếu các nhà đầu tư đột nhiên mất niềm tin và quyết định rút lui, thị trường có thể giảm.

Bản chất của tâm lí thị trường

Tham lam, sợ hãi, kì vọng và hoàn cảnh là các yếu tố gây ảnh hưởng tới tâm lí hay cảm ính chung trong thị trường. Thị trường tài chính đã ghi nhận nhiều trường hợp những trạng thái của tâm trí này kích hoạt hoặc làm yếu đi cảm nhận về rủi ro của các nhà đầu tư, dẫn đến các bong bóng hoặc thị trường bán tháo. 

Thông thường các thay đổi trong hành vi thị trường được coi là do tác động của tinh thần động vật. Thuật ngữ tinh thần động vật bắt nguồn từ mô tả trong cuốn sách năm 1936 của John Maynard Keynes là "Lí thuyết về việc làm, lãi suất và tiền tệ".

Trong khi lí thuyết tài chính thông thường và cụ thể là giả thuyết thị trường hiệu quả mô tả các tình huống trong đó tất cả những người tham gia thị trường đều hành động theo lí trí, việc không tính đến khía cạnh cảm xúc của thị trường đôi khi có thể dẫn đến kết quả tiêu cực nếu chỉ xem xét các nguyên tắc cơ bản. 

Nói cách khác, các lí thuyết về tâm lí thị trường mâu thuẫn với niềm tin rằng thị trường hoạt động dựa trên lí trí.

Các lí thuyết về tâm lí thị trường và ứng dụng trong giao dịch

Một số phương pháp giao dịch và đầu tư không dựa vào phân tích cơ bản để nhận định cơ hội. Ví dụ, các nhà phân tích kĩ thuật sử dụng các xu hướng, mô hình và các chỉ số khác để đánh giá trạng thái tâm lí hiện tại của thị trường, và dự đoán liệu thị trường đang đi theo hướng tăng hay giảm. 

Chiến lược giao dịch định lượng theo xu hướng được sử dụng bởi các quĩ phòng hộ là một ví dụ về kĩ thuật đầu tư phụ thuộc một phần vào việc tận dụng sự thay đổi trong tâm lí thị trường, khai thác các tín hiệu để tạo ra lợi nhuận.

Các nghiên cứu đã xem xét tác động của tâm lí thị trường đến hiệu suất và lợi nhuận đầu tư. Nhà kinh tế học Amos Tversky và nhà tâm lí học đạt giải Nobel Daniel Kahneman là những người đầu tiên thách thức các lí thuyết nền kinh tế và thị trường hiệu quả cho rằng con người luôn đưa ra quyết định hợp lí và thị trường tài chính phản ánh mọi thông tin công khai hoặc có liên quan thông qua giá cả (vì vậy không thể đánh bại thị trường). 

Kể từ đó, các lí thuyết và nghiên cứu được công bố của họ về các lỗi hệ thống trong quá trình ra quyết định của con người xuất phát từ khuynh hướng nhận thức bao gồm tâm lí ngại mất mát, các thiên và hiệu ứng mỏ neo đã được chấp nhận rộng rãi và được áp dụng cho các chiến lược đầu tư, giao dịch và quản lí danh mục đầu tư.

(Theo investopedia.com)