Rủi ro sức mua (Purchasing power risk) là gì? Tác động của rủi ro sức mua

Hình minh họa. Nguồn: Carpe Diem

Rủi ro sức mua (Purchasing power risk)

Định nghĩa

Rủi ro sức mua trong tiếng Anh là Purchasing power risk hay Inflation risk.

Rủi ro sức mua hay còn gọi là rủi ro lạm phát là khả năng mà dòng tiền từ một khoản đầu tư sẽ không còn giá trị trong tương lai vì những thay đổi trong sức mua do lạm phát.

Hoặc cũng có thể hiểu, rủi ro sức mua là sự thay đổi giá trị thực của chứng khoán do sự thay đổi sức mua của đồng tiền.

Nếu làm phát vượt quá tỉ lệ lạm phát dự tính, giá trị thực của đồng tiền sẽ bị giảm và làm cho giá trị thực của khoản đầu tư sẽ bị giảm.

Tác động của rủi ro sức mua

- Nếu coi khoản đầu tư là một khoản tiêu dùng ngay, một người mua cổ phiếu đã bỏ lỡ cơ hội mua hàng hóa hay dịch vụ trong suốt thời gian đầu tư.

- Trong khoảng thời gian đó, nếu giá cả dịch vụ tăng, nhà đầu tư sẽ mất đi một phần sức mua. Thông thường, các nhà đầu tư dự kiến trước mức độ mất giá của đồng tiền qua tỉ lệ lạm phát dự kiến và họ sẽ chỉ chấp nhận đầu tư khi phần lợi tức thu hồi bù đắp được cho họ phần tổn thất này.

- Khi lạm phát thực tế khác với tỉ lệ lạm phát dự kiến, rủi ro sức mua sẽ phát sinh. Nói cách khác, cả giảm pháp và lạm phát đều tác động tới giá chứng khoán do nhà đầu tư sẽ yêu cầu tỉ lệ lợi tức khác đi.

Ví dụ

Ông Khâm đã sử dụng khoản tiền 300 triệu định mua ô tô của mình để đầu tư chứng khoán với hi vọng kiếm được nhiều tiền hơn trong tương lai.

Ông dự tính tỉ lệ lạm phát bình quân trong 10 năm tới là 6%/năm và quyết định đầu tư chứng khoán với tỉ lệ lợi tức dự tính 20%/năm.

Nếu mọi việc suôn sẻ, sau 10 năm, số tiền kiếm được từ hoạt động đầu tư của ông sẽ là:

300 x (1+ 0,2)¹⁰ = 1.857,521 triệu đồng = 1.857 tỉ đồng

Tuy nhiên không may cho ông, tỉ lệ lạm phát trong 10 năm tới không phải là 6% như đã dự tính mà là 30%.

Do lạm phát phi mã, giá ô tô tăng và để có được một chiếc ô tô như cũ, ông Khâm phải bỏ ra:

300 x (1 + 0,3)¹⁰ = 4.135.755 triệu đồng

Như vậy, ông Khâm phải bỏ ra hơn 4 tỉ đồng để có được chiếc ô tô như mong muốn trước kia. Ông Khâm không thể mua được ô tô trong trường hợp này do sức mua của đồng tiền giảm sút.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Phân tích đầu tư chứng khoán, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân; Inflation Risk, Investing Answers)