Phương thức giao dịch chứng khoán (Securities trading methods) là gì? Quá trình thực hiện giao dịch

Hình minh họa (Nguồn: eduCBA)

Phương thức giao dịch chứng khoán (Securities trading methods)

Phương thức giao dịch chứng khoán - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Securities trading methods.

Phương thức giao dịch chứng khoán là những cách thức, hình thức trong hoạt động mua và bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Những phương thức này được hoạt động xuyên suốt quá trình giao dịch chứng khoán. (Theo Giáo trình Thị trường Chứng khoán, NXB Tài chính)

Các phương thức giao dịch chứng khoán

Phương thức giao dịch thủ công

Theo phương thức này toàn bộ các thao tác giao dịch đều do người môi giới thực hiện không có sự trợ giúp nào của máy móc. Hiện nay, phương thức này hầu như không còn tồn tại.

Phương thức giao dịch bán tự động 

Đây là hệ thống kết hợp giao dịch thủ công với giao dịch qua máy tính điện tử. Theo phương thức này, một số khâu trong công đoạn giao dịch được thực hiện bằng phương thức thủ công như nhận lệnh... còn các khâu khác được thực hiện với sự trợ giúp của máy tính điện tử.

Phương thức giao dịch điện tử tự động hóa hoàn toàn

Với phương thức này, tất cả các khâu trong giao dịch đều thông qua hệ thống máy tính điện tử. Phương thức giao dịch này đang được phát triển mạnh mẽ trở thành xu thế của hầu hết các thị trường chứng khoán trên thế giới trong việc áp dụng các thành tựu của công nghệ thông tin.

Quá trình thực hiện giao dịch ở Sở giao dịch chứng khoán

Mở tài khoản và kí quĩ

Nhà đầu tư lựa chọn một công ty chứng khoán thành viên làm thủ tục mở tài khoản. Sau đó kí quĩ bảo đảm rằng khi đặt lệnh giao dịch, nhà đầu tư phải có số dư tiền hoặc chứng khoán trong tài khoản (theo mức qui định của từng thị trường) để đảm bảo cho giao dịch của mình.

Đặt lệnh giao dịch

Chỉ sau khi hoàn tất việc mở tài khoản và kí quĩ, nhà đầu tư mới được phép đặt lệnh.

Nhà đầu tư có thể đặt lệnh trực tiếp bằng phiếu lệnh tại công ty chứng khoán hoặc đặt lệnh gián tiếp qua điện thoại, Fax hay qua mạng Internet... tùy theo sự phát triển của thị trường và qui định của công ty chứng khoán.

Khi nhận được lệnh, nhân viên môi giới của công ty chứng khoán phải kiểm tra tính hợp lệ của lệnh và tình trạng tài khoản của nhà đầu tư, và tiếp ngay đó ngay lập tức phải chuyển lệnh cho bộ phận giao dịch của công ty.

Chuyển lệnh đến người đại diện của công ty tại Sở giao dịch chứng khoán

Sau khi kiểm tra lệnh, nhân viên giao dịch ở bộ phận giao dịch của công ty phải lập tức chuyển lệnh đó tới người đại diện của công ty tại sàn giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán.

Nhập lệnh vào hệ thống giao dịch

Khi nhận được lệnh, người đại diện của công ty chứng khoán ở Sở giao dịch phải kiểm tra lại lệnh và ngay lập tức thực hiện nhập lệnh vào hệ thống giao dịch của Sở giao dịch, chỉ khi hoàn tất việc nhập lệnh vào hệ thống giao dịch mới tính giờ lệnh đến.

Khớp lệnh và thông báo kết quả

Tùy theo phương thức khớp lệnh đã lựa chọn, hệ thống giao dịch của Sở sẽ được thực hiện việc khớp lệnh. Kết quả giao dịch được thông báo trên màn hình ở sàn của Sở giao dịch và màn hình của công ty chứng khoán.

Cuối buổi giao dịch, kết quả giao dịch được Đại diện của công ty chứng khoán chuyển về bộ phận giao dịch của công ty và kết quả giao dịch cũng được Sở giao dịch chuyển giao cho trung tâm lưu kí và thanh toán bù trừ chứng khoán.

Thông báo kết quả cho nhà đầu tư 

Khi lệnh giao dịch của khách hàng được thực hiện, công ty chứng khoán có trách nhiệm thông báo kết quả cho khách hàng, có thể thông báo ngay cho khách hàng qua điện thoại hoặc thông báo bằng văn bản trong ngày giao dịch.

Xác nhận giao dịch và làm thủ tục thanh toán

Sau khi nhận được kết quả giao dịch, bộ phận giao dịch của công ty chứng khoán chuyển cho bộ phận thanh toán của công ty. 

Cuối buổi giao dịch, bộ phận thanh toán của công ty lập báo cáo kết quả giao dịch và chuyển cho Trung tâm lưu kí và thanh toán bù trừ chứng khoán để thực hiện việc thanh toán.

Thanh toán và hoàn tất giao dịch

Trung tâm lưu kí và thanh toán bù trừ chứng khoán tiến hành đối chiếu kết quả giao dịch do Sở giao dịch cung cấp và báo cáo kết quả giao dịch của các công ty chứng khoán để tiến hành thanh toán bù trừ.

Đến cuối ngày thanh toán T+x, tiền của người bán chứng khoán và chứng khoán của người mua chứng khoán sẽ được ghi có vào tài khoản của khách hàng tại công ty chứng khoán. (Theo Giáo trình Thị trường Chứng khoán, NXB Tài chính)