Mua quyền chọn mua (Buying a Call) là gì?

Hình minh họa: (Nguồn: kslab)

Mua quyền chọn mua (Buying a Call)

Mua quyền chọn mua - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Buying a Call.

Quyền chọn mua là việc cho người mua sở hữu quyền được mua một loại tài sản cơ sở ở một mức giá cố định trong một khoản thời gian xác định. Đổi lại, người mua quyền phải trả ngay cho người bán quyền một khoản tiền gọi là phí quyền chọn, người bán quyền có nghĩa vụ phải bán tài sản khi người mua thực hiện quyền. (Theo Giáo trình Thị trường tài chính và các định chế tài chính, NXB Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh)

Hợp đồng quyền chọn là một hợp đồng cho phép người nắm giữ nó được mua hoặc được bán một khối lượng hàng hoá cơ sở nhất định tại một mức giá xác định và trong một thời gian nhất định. (Theo Giáo trình Thị trường Chứng khoán, Trường ĐH Kinh tế Quốc dân, 2018, NXB Tài chính)

Các hàng hoá cơ sở này có thể là: cổ phiếu, chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số trái phiếu, tiền hay hợp đồng tương lai.

Mua quyền chọn mua là chiến lược quyền chọn thứ nhất trong nghiệp vụ quyền chọn. (Theo Giáo trình Ngân hàng Thương mại, NXB Thống kê)

Nội dung mua quyền chọn mua

Đồ thị thu nhập của người mua quyền chọn mua

Người mua quyền chọn mua (The buyer of a call option), gọi là người mua, có quyền (không phải là nghĩa vụ) mua chứng khoán tại một mức giá cố định X đã được thỏa thuận trước, gọi là giá quyền chọn (exercise or strike price).

Để có được quyền chọn mua chứng khoán, người mua phải trả một khoản phí cho người bán là C, gọi là phí chọn mua (call premium). 

Phí chọn mua phải được thanh toán cho người bán tại thời điểm kí kết hợp đồng mua quyền chọn và đồng thời người mua trở thành người tiềm năng thu lợi nhuận nếu giá trái phiếu tăng trên mức giá quyền chọn (X), cộng với khoản phí chọn mua (C). 

Như vậy, đối với một hợp đồng quyền chọn (có thể là chọn mua hay chọn bán), thì người mua hợp đồng là người trả phí, còn người bán hợp đồng là người thu phí.

 Dựa trên đồ thị trên, nếu thị trường của trái phiếu tăng đến 0B, thì người mua thu được một khoản lợi nhuận là 0π; khoản lợi nhuận này là chênh lệch giữa giá thị trường của trái phiếu 0B và giá quyền chọn 0X trừ đi phí chọn mua C (C = XA).

Bằng toán học chúng ta có thể biểu diễn lợi nhuận của người mua:

0π = 0B - (0X + XA) 

                                                            = 0B - (0X + C)

                                                            = 0B - 0A

                                                            = AB

Nếu giá trái phiếu trên thị trường tăng lên đến 0A, thì người mua hòa vốn. Trong trường hợp này, chênh lệch giữa giá thị trường và giá quyền chọn, tức là hiệu số 0A - 0X = XA đúng đủ để bù đắp cho khoản phí chọn quyền mua C.

Từ đồ thị trên, ta thấy rằng có hai điểm quan trọng đối với trường hợp mua quyền chọn mua như sau:

- Khi lãi suất thị trường giảm, giá trái phiếu tăng, dẫn đến tiềm năng thu lợi nhuận đối với người mua tăng lên;

- Khi lãi suất thị trường tăng, giá trái phiếu giảm, dẫn đến khả năng lỗ đối với người mua tăng lên. Tuy nhiên, mức lỗ của người mua được giới hạn tối đa bằng mức phí đã trả để mua quyền chọn mua.

Như vậy, không giống như hợp đồng lãi suất tương lai, tức là thị giá và khả năng thu lợi (hoặc lỗ) biến động cùng chiều với biến động lãi suất; còn đối với các hợp đồng quyền chọn mua thì khả năng thu lợi nhuận (hoặc lỗ) chuyển động ngược với chuyển động của lãi suất. (Theo Giáo trình Ngân hàng Thương mại, NXB Thống kê)