Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu (Tick Size) trong chứng khoán là gì? Cách thức đo lường

Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu

Khái niệm

Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu trong tiếng Anh là Tick Size.

Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là sự biến động giá tối thiểu của một công cụ giao dịch. Biến động giá của các công cụ giao dịch khác nhau là khác nhau, với giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu của chúng đại diện cho lượng tối thiểu có thể dịch chuyển lên hoặc xuống trên một sàn giao dịch. Tại các thị trường ở Mỹ, sự gia tăng giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu được thể hiện bằng đồng đô la.

Cách thức đo lường Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu

Trong giao dịch hiện đại, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu thường được thể hiện bằng số thập phân. Tuy nhiên cho đến năm 2001, thị trường chứng khoán Mỹ thể hiện giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu dựa trên hệ thống phân số. Đối với hầu hết các cổ phiếu, tỉ lệ đó là 1/16, do đó giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là 0,0625 đô la.

Việc ấn định này xuất phát từ Sở giao dịch chứng khoán New York, lần đầu tiên mô hình hóa các phép đo của nó trên một hệ thống giao dịch có từ hàng thế kỉ của Tây Ban Nha. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) hiện yêu cầu tất cả các sàn giao dịch Mỹ sử dụng tới hàng trăm, đó là lí do tại sao giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu ngày nay là 0,01 đô la (hay 1 xu) đối với hầu hết các cổ phiếu. Mặc dù gần đây đã có những giới hạn tối thiểu lớn hơn đối với một số cổ phiếu vốn hóa nhỏ hơn.

Thị trường tương lai thường có giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu dành riêng cho công cụ. Chẳng hạn, một trong những hợp đồng tương lai được giao dịch nhiều nhất là S&P 500 E-mini, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu của nó là 0,25 (hay 12,50 đô la). 

Điều đó có nghĩa là, nếu hợp đồng tháng 3/2019 có giá hiện tại là 2.553 đô la (tính đến ngày 7/1/2019) và ai đó mong muốn có lãi nhiều hơn, họ sẽ phải chào mua với giá tối thiểu là 2.565,50 đô la. Tuy nhiên, chỉ số tương lai có thể di chuyển ít nhất là 10 đô la, hoặc có thể là 5 đô la.

Ở Việt Nam, chứng khoán được giao dịch trong phạm vi biên độ dao động giá, giữa giá sàn và giá trần. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là ta được đặt lệnh mua bán chứng khoán mọi mức giá trong phạm vi này mà phải tuân theo giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu . Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu này không áp dụng đối với giao dịch thỏa thuận mà chỉ áp dụng đối với giao dịch khớp lệnh trên sàn.

Đối với sàn HNX, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là 100 đồng. Ví dụ: Cổ phiếu A đang có giá tham chiếu là 10.000 đồng, biên độ giao động giá sẽ là từ 9.000 đồng đến 11.000 đồng. Nhà đầu tư có thể đặt giá mua bán cổ phiếu này với khoảng cách 100 đồng, chẳng hạn như 9.100, 9.200, 9.300 đồng...

Đối với sàn HOSE, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu của chứng khoán sẽ tùy thuộc vào thị giá.

Ví dụ thực tế về Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu

Vào ngày 3/10/2016, SEC đã bắt đầu chương trình thí điểm hai năm để kiểm tra lợi ích tiềm năng của các giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu lớn hơn đối với các cổ phiếu có giá đóng cửa từ 2 đô la trở lên, vốn hóa thị trường từ 3 tỉ đô la trở xuống và khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày hợp nhất là 1 triệu cổ phiếu trở xuống. Chương trình thí điểm giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu đã kết thúc vào ngày 28/9/2018, mặc dù các yêu cầu báo cáo và thu thập dữ liệu đã được thiết lập để tiếp tục trong 6 tháng nữa.

Thử nghiệm thu thập dữ liệu, bao gồm cả biên lợi nhuận của các nhà tạo lập thị trường trong các chứng khoán này, là một phần của thử nghiệm, SEC đã tách một mẫu chứng khoán có vốn hóa nhỏ thành một nhóm kiểm soát và hai nhóm thử nghiệm. Theo SEC, mỗi nhóm thử nghiệm bao gồm khoảng 400 chứng khoán, phần còn lại được đặt trong nhóm kiểm soát.

Nhóm đầu tiên trong thử nghiệm đã sử dụng giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là 0,05 đô la, mặc dù các cổ phiếu trong nhóm này tiếp tục giao dịch với mức tăng giá hiện tại của chúng. Nhóm thứ hai cũng có giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là 0,05 đô la và giao dịch chúng theo các mức tăng này, mặc dù chúng có một số ít trường hợp ngoại lệ cho qui tắc chung này.

Nhóm thứ ba được trích dẫn theo mức tăng 0,05 đô la, giao dịch với mức tăng 0,05 đô la, mặc dù đã có qui tắc ngăn chặn khớp giá bởi các tổ chức giao dịch nhưng chúng không hiển thị giá tốt nhất trừ khi áp dụng ngoại lệ. Chứng khoán trong nhóm kiểm soát tiếp tục giao dịch với mức tăng 0,01 đô la.

(Tài liệu tham khảo: investopedia.com)