Biến thể XBB.1.5 có khả năng né miễn dịch lây lan nhanh chóng tại Mỹ, chiến hơn 40% số ca nhiễm

CNBC dẫn lời các nhà khoa học cho biết biến thể phụ Omicron XBB.1.5 đang lây lan nhanh chóng tại Mỹ bởi khả năng lẩn tránh hệ miễn dịch và và có vẻ hiệu quả hơn trong việc liên kết với các tế bào so với những biến thể phụ khác.

Theo dữ liệu được công bố hôm 30/12 của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), XBB.1.5 hiện đang chiếm khoảng 41% số ca nhiễm mới trên toàn nước Mỹ.

Các nhà khoa học và tổ chức y tế đã theo dõi chặt chẽ biến thể phụ XBB trong nhiều tháng, bởi chúng có khả năng đột biến, khiến vắc xin COVID, kể cả loại tăng cường chống Omicron, trở nên kém hiệu quả hơn, cũng như tạo thêm nhiều ca nhiễm đột phá (nhiễm bệnh dù đã tiêm vắc xin).

XBB lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ vào tháng 8. Biến thể này nhanh chóng chiếm ưu thế tại đây, cũng như Singapore. Kể từ đó, XBB đã phát triển nhanh chóng sang những biến thể phụ, bao gồm XBB.1 và XBB.1.5.

Ông Andrew Pekosz, nhà virus học tại Đại học Johns Hopkins, cho biết XBB.1.5 khác với những thành viên khác trong gia đình Omicron bởi đột biến giúp liên kết tốt hơn với các tế bào. Ông Pekosz nói: “Virus cần liên kết chặt chẽ với tế bào để xâm nhập dễ dàng hơn và giúp lây nhiễm sang người hiệu quả hơn một chút”.

Ông Yunlong Richard Cao, một nhà khoa học và phó giáo sư tại Đại học Bắc Kinh đã công bố dữ liệu cho thấy XBB.1.5 không chỉ có khả năng trốn tránh kháng thể hiệu quả như XBB.1, mà còn liên kết tốt với tế bào thông qua một thụ thể.

Trong một công bố trên tạp chí Cell, các nhà khoa học tại Đại học Columbia đã cảnh báo rằng sự gia tăng của biến thể phụ như XBB có thể “làm giảm hiệu quả của vắc xin COVID hiện tại, dẫn đến sự bùng phát các ca nhiễm mới cũng như tái nhiễm”.

Những biến thể phụ XBB cũng có khả năng chống lại Evusheld, một hỗn hợp kháng thể mà nhiều người có hệ thống miễn dịch yếu phải dựa vào để chống lại sự lây nhiễm của COVID.

Các nhà khoa học gọi khả năng chống kháng thể của XBB là “đáng báo động”. Ngoài ra, XBB còn hiệu quả hơn trong việc né tránh sự bảo vệ từ những mũi tiêm tăng cường Omicron hơn cả các biến thể phụ BQ.

Bác sĩ David Ho, một tác giả của bài nghiên cứu từ Đại học Columbia, đồng ý với các nhà khoa học rằng XBB.1.5 có lợi thế lan rộng bởi khả năng liên kết tốt với tế bào. Ông cho biết XBB.1.5 có khả năng tránh miễn dịch như XBB và XBB.1 - hai trong số các biến thể phụ có khả năng chống lại kháng thể mạnh nhất hiện nay.

Bác sĩ Anthony Fauci, người sắp rời khỏi vai trò cố vấn y tế trưởng của Nhà Trắng, đã nói rằng biến thể phụ của XBB làm giảm khả năng bảo vệ của vắc xin tăng cường “gấp nhiều lần”. Ông Fauci cho biết tin tốt là tại Singapore, số ca nhiễm XBB đã tăng mạnh nhưng số ca nhập viện không tăng với tỷ lệ tương ứng.

Bác sĩ Barbara Mahon, Giám đốc bộ phận virus corona và virus hô hấp khác của CDC Mỹ, nói với NBC News rằng không có dấu hiệu nào cho thấy XBB.1.5 gây bệnh nặng hơn những biến thể Omicron khác.

Bà Mahon cho biết số ca nhập viện do COVID đang gia tăng khắp nước Mỹ. Tuy vậy, tại vùng Đông Bắc, nơi có tỷ lệ nhiễm biến thể XBB.1.5 cao hơn, số ca nhập viện không có sự gia tăng bất thường.

Ông Pekosz cho biết XBB.1.5, cùng với mùa du lịch, có thể khiến số ca bệnh tăng tại Mỹ. Tuy vậy, ông cho rằng các mũi tăng cường dường như đang ngăn chặn những ca bệnh nghiêm trọng.

Ông nhận định: “Có vẻ như vắc xin và các liều tăng cường đang cung cấp khả năng bảo vệ chống lại nguy cơ nhập viện từ những biến thể này”.

Quan chức y tế Mỹ nhiều lần kêu gọi người cao tuổi đảm bảo rằng họ được tiêm chủng vắc xin mới nhất và được điều trị bằng thuốc kháng virus Paxlovid nếu nhiễm bệnh nặng.