Biến dạng thị trường (Market Distortion) là gì? Nguyên nhân dẫn đến biến dạng thị trường

Biến dạng thị trường

Khái niệm

Biến dạng thị trường trong tiếng Anh là Market Distortion.

Biến dạng thị trường là một kịch bản kinh tế xảy ra khi có sự can thiệp của một cơ quan quản lí vào một thị trường nhất định. Can thiệp có thể ở dạng đặt ra giá trần, giá sàn hoặc trợ cấp thuế.

Biến dạng thị trường tạo ra thất bại thị trường. Biến dạng thị trường thường là sản phẩm phụ của các chính sách của chính phủ được áp dụng nhằm bảo vệ và nâng cao phúc lợi chung của tất cả những người tham gia thị trường. 

Các nhà quản lí phải thực hiện một sự đánh đổi khi quyết định can thiệp vào bất kì thị trường nào. Vì lí do này, các nhà phân tích và nhà lập pháp cố gắng tìm kiếm sự cân bằng giữa lợi ích chung của tất cả những người tham gia thị trường và hiệu quả thị trường khi xây dựng chính sách kinh tế. 

Mặc dù sự can thiệp có thể tạo ra thất bại thị trường, chúng vẫn được thực hiện nhằm tăng cường phúc lợi xã hội.

Ví dụ, nhiều chính phủ trợ cấp cho các hoạt động nông nghiệp. Các khoản trợ cấp trả cho nông dân tạo ra mức cung cao giả tạo, cuối cùng sẽ khiến cho giá giảm nếu sau đó chúng không được xuất khẩu sang nước khác hoặc không được chính phủ mua vào. 

Mặc dù loại can thiệp này không hiệu quả về mặt kinh tế, nhưng nó giúp đảm bảo rằng một quốc gia sẽ có đủ thực phẩm để ăn.

Nguyên nhân dẫn đến biến dạng thị trường

Một số loại sự kiện, hành động, chính sách hoặc niềm tin có thể khiến cho thị trường bị biến dạng. Ví dụ, một thị trường có thể biến dạng khi chỉ có một doanh nghiệp độc quyền hoặc khi tồn tại các yếu tố ngăn cản cạnh tranh tự do. 

Ví dụ: hầu hết tất cả các loại thuế và trợ cấp, đặc biệt là thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế giá trị có thể gây ra biến dạng thị trường. Ngoài ra, thông tin bất cân xứng, sự không chắc chắn giữa những người tham gia thị trường, hoặc bất kì chính sách hoặc hành động nào hạn chế thông tin quan trọng đối với thị trường có thể gây ra biến dạng thị trường.

Biến dạng thị trường cũng có thể đến từ việc chính phủ không có đủ hành động. Ví dụ, thất bại của chính phủ trong việc giữ cho nội tệ ổn định, luật pháp không được thực thi, quyền sở hữu không được bảo vệ v,v... cũng có thể gây ra méo mó thị trường. 

Ngoài ra, các nguyên nhân khác bao gồm:

- Thiếu thanh khoản trên thị trường (thiếu người mua, người bán, sản phẩm hoặc tiền),

- Sự thông đồng giữa những người tham gia thị trường,

- Hàng loạt những hành vi phi lí trí của những người tham gia thị trường,

- Hỗ trợ giá hoặc trợ cấp,

- Qui định quá cứng nhắc của chính phủ hoặc tham nhũng,

- Ngoại ứng,

- Các yếu tố tự nhiên cản trở cạnh tranh giữa các công ty.

(Theo investopedia)