Trung Quốc tiến thoái lưỡng nan: Nhân dân tệ tụt dốc nhưng PBoC khó hạ lãi suất

Tỷ giá nhân dân tệ so với USD đang trên đà rơi xuống mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Giới phân tích dự đoán sức mạnh của đồng nội tệ Trung Quốc sẽ chịu nhiều thử thách hơn nữa trong những tuần tới.

Từ đầu năm đến nay, giá nhân dân tệ đã giảm 5% so với USD, chạm đến ngưỡng 7,29 nhân dân tệ đổi 1 USD. Để so sánh, tỷ giá thấp nhất của đồng tiền này trong hơn 15 năm qua là 7,32 nhân dân tệ/USD - thiết lập vào cuối năm ngoái. Đà trượt dốc này đã buộc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) tăng cường phòng vệ cho đồng nội tệ trong những tuần gần đây.

Vì sao nhân dân tệ gặp áp lực?

Nền kinh tế Trung Quốc không phục hồi mạnh như kỳ vọng sau khi chính phủ dỡ bỏ các hạn chế COVID. Chỉ riêng vấn đề này cũng đủ để khuyến khích nhà đầu tư đặc cược chống lại nhân dân tệ.

Nỗi lo về tình hình kinh tế Trung Quốc bị khuếch đại bởi việc các tập đoàn phát triển bất động sản lớn lỡ hạn thanh toán trái phiếu và khối nợ khổng lồ của chính quyền địa phương dần đến ngày đáo hạn.

Trung Quốc đã cắt giảm lãi suất để kích thích nhu cầu. Tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm chạp và những đợt giảm lãi suất đó đã tạo ra chênh lệch lớn giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Trung Quốc và Mỹ. Do thị trường Mỹ có mức lãi suất hấp dẫn hơn, dòng tiền đang chảy ra khỏi thị trường trái phiếu nhân dân tệ của Trung Quốc.

Theo tờ Financial Times (FT), các nhà xuất khẩu Trung Quốc cũng đang hạn chế hoán đổi thu nhập từ đồng USD sang nhân dân tệ. Các nhà phân tích tại Goldman Sachs cho rằng nhiều khả năng những công ty này “đang theo đuổi lợi suất cao hơn” của các chứng khoán niêm yết bằng USD.

Ông Mansoor Mohi-uddin, nhà kinh tế trưởng tại Bank of Singapore, nhận xét: “PBoC đang ở trong tình thế tiến thoái lưỡng nan. Các quan chức ngân hàng trung ương có lẽ cần giảm lãi suất để kích thích nhu cầu, nhưng điều đó sẽ khiến đồng nội tệ tiếp tục suy giảm”.

Nhân dân tệ suy yếu sẽ giúp tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu, nhưng các nhà hoạch định chính sách không muốn để tiền mất giá quá sâu và quá nhanh.

Ông Adarsh Sinha, trưởng bộ phận ngoại hối châu Á tại Bank of America, giải thích: "Nhìn từ góc độ của PBoC, nỗi lo thực sự của họ khi đồng nội tệ suy yếu là sự tháo chạy của dòng vốn".  

Bắc Kinh phản ứng ra sao?

Các nhà phân tích cho biết rắc rối lớn nhất của Trung Quốc là các nhà hoạch định chính sách đang không còn dư địa để xoay xở. Vũ khí lớn nhất của PBoC là khả năng kiểm soát biên độ giao dịch của tỷ giá nhân dân tệ. Vào mỗi sáng, trước khi thị trường ngoại hối trong nước của Trung Quốc mở cửa, PBoC định ra tỷ giá trung tâm của nhân dân tệ so với USD, nhân dân tệ được phép giao dịch trong biên độ -2% đến 2% so với con số này.

Thông thường, tỷ giá trung tâm được điều chỉnh để phản ánh kỳ vọng của thị trường. Nhưng trong tháng qua, tỷ giá trung tâm đã được thiết lập ở mức cao hơn nhiều dự đoán của thị trường. Có lúc PBoC ấn định tỷ giá cao hơn tới 0,1 điểm % so với những gì thị trường dự đoán - mức chênh lệch cao nhất từ trước đến nay. Rõ ràng đây là lời cảnh báo tới những nhà đầu cơ đặt cược chống lại nhân dân tệ.

Tờ FT cho biết các ngân hàng nhà nước Trung Quốc cũng đang hỗ trợ PBoC bằng việc mua nhân dân tệ và bán USD trên thị trường nội địa. Họ cũng đang làm điều tương tự trên thị trường quốc tế để đảm bảo rằng tỷ giá không đi quá xa so với thời điểm thị trường đóng cửa ở Trung Quốc.

Tỷ giá nhân dân tệ có thể xuống thấp đến đâu?

Các nhà phân tích đang hạ thấp dự báo về tỷ giá nhân dân tệ/USD. Goldman Sachs gần đây đã điều chỉnh dự báo ba tháng đối với đồng nội tệ của Trung Quốc từ 7,2 nhân dân tệ/USD thành 7,3 nhân dân tệ/USD. Trong tháng 8, nhân dân tệ quả thực đã có lúc rơi xuống mức 7,3 đồng đổi một USD.

Société Générale, một trong những ngân hàng lớn nhất nước Pháp, có quan điểm bi quan hơn nhiều. Nhà băng này đoán rằng đến cuối năm, đồng nội tệ Trung Quốc sẽ suy yếu đến mức phải 7,6 nhân dân tệ mới đổi được 1 USD. Dự báo này đồng nghĩa với việc nhân dân tệ sẽ giảm hơn 10% trong năm 2023 và ghi nhận mức giảm mạnh nhất kể từ khi kể từ khi Trung Quốc từ bỏ chế độ neo tỷ giá đối với đồng USD vào năm 2005. 

Ông Kiyong Seong, chuyên gia về kinh tế vĩ mô khu vực châu Á của Société Générale, bình luận về giới hạn của PBoC: “Các quan chức ngân hàng trung ương Trung Quốc không thể tuỳ ý ấn định tỷ giá mà không quan tâm tới các yếu tố cơ bản. Trong trung hạn, PBoC sẽ phải để tỷ giá trung tâm về bằng với mức của thị trường”.