Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá (Stock Appreciation Right - SAR) là gì? Ưu và nhược điểm của SAR

Quyền tăng giá cổ phiếu

Khái niệm

Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá trong tiếng Anh là Stock Appreciation Right - SAR.

 Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá (SAR) là một hình thức lương thưởng tăng thêm cho nhân viên bằng với mức tăng giá của cổ phiếu công ty trong một khoảng thời gian được định trước.

Tương tự như quyền chọn cổ phiếu cho nhân viên (ESO), SAR có lợi cho nhân viên khi giá cổ phiếu của công ty tăng.

Sự khác biệt của SAR là nhân viên không phải trả giá thực hiện quyền và vẫn nhận được tổng số tiền tăng giá cổ phiếu bằng cổ phiếu hoặc tiền mặt.

Lợi ích chính đi kèm với quyền tăng giá cổ phiếu là nhân viên có thể nhận được tiền thu được từ việc tăng giá cổ phiếu mà không cần phải mua hoàn toàn bất cứ thứ gì.

Đặc điểm Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá 

SAR cung cấp quyền nhận khoản tiền mặt tương đương với khoản tăng giá trị của một lượng cổ phiếu nhất định trong một khoảng thời gian được xác định trước.

Loại lương thưởng này hầu như luôn được trả bằng tiền mặt, tuy nhiên, công ty vẫn có thể trả tiền thưởng cho nhân viên bằng cổ phiếu. Trong hầu hết các trường hợp, SAR có thể được thực hiện sau khi được trao quyền.

Khi SAR được trao quyền cho nhân viên, điều đó có nghĩa là nhân viên nhận quyền có thể thực hiện quyền bất kì lúc nào.

SAR thường được ban hành cùng với các quyền chọn cổ phiếu để hỗ trợ cho việc mua quyền chọn hoặc để trả các khoản thuế đến hạn tại thời điểm thực hiện SAR, các quyền này còn được gọi là "quyền tăng giá cổ phiếu song song" hay "SAR song song".

Giống như một số hình thức thưởng bằng cổ phiếu khác, SAR có thể được chuyển nhượng và thường phải tuân theo các điều khoản thu hồi (các điều kiện ở đó công ty có thể lấy lại một số hoặc tất cả thu nhập mà nhân viên nhận được, chẳng hạn như nếu nhân viên làm việc cho đối thủ cạnh tranh trong một khoảng thời gian nhất định hoặc công ty trở nên mất khả năng thanh toán).

Quyền tăng giá cổ phiếu (SAR) thường xuyên được trao quyền theo một lịch trình phù hợp với các mục tiêu hiệu suất do công ty đặt ra.

SAR cũng bị đánh thuế giống như các quyền chọn cổ phiếu không tiêu chuẩn (NSO) và không có hậu quả thuế nào vào ngày cấp quyền hay khi quyền được giao.

Tuy nhiên, người sở hữu quyền phải báo cáo mức chênh lệch thu nhập tại thời điểm thực hiện quyền và hầu hết người sử dụng lao động sẽ khấu trừ khoản thuế thu nhập bổ sung này cùng với các khoản thuế khác và các khoản an sinh xã hội và y tế.

Nhiều người sử dụng lao động cũng có thể giữ lại các loại thuế này dưới dạng cổ phiếu. Ví dụ, một người sử dụng lao động chỉ cung cấp một lượng cổ phiếu và giữ lại phần còn lại để trang trải tổng số thuế biên chế.

Cũng như quyền chọn NSO, mức thu nhập được ghi nhận khi thực hiện quyền SAR sẽ trở thành cơ sở chi phí của người sở hữu quyền để tính thuế khi cổ phần được bán.

Ưu và nhược điểm của Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá  

Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá (SAR) có rất nhiều ưu điểm, nổi bật nhất trong số này là tính linh hoạt của chúng. SAR có thể được tạo ra với cấu trúc khác nhau để phù hợp với từng cá nhân.

Tuy nhiên, việc này đi kèm với nhiều lựa chọn và quyết định phải được đưa ra, như nhân viên nào sẽ nhận được tiền thưởng và giá trị của những khoản thưởng đó, cũng như các vấn đề về thanh khoản, các điều kiện và qui tắc giao quyền.

Người sử dụng lao động ưa thích SAR vì các qui tắc kế toán hiện tại cho loại quyền này thuận lợi hơn nhiều so với trước đây, chúng được hoạch toán theo phương pháp kế toán cố định và được xem xét tương tự như các chương trình thưởng bằng quyền chọn cổ phiếu thông thường (hay tiêu chuẩn).

Nhưng do SAR yêu cầu phát hành ít cổ phiếu công ty hơn, nó sẽ làm giảm giá cổ phiếu ít hơn so với các chương trình thưởng chứng khoán tiêu chuẩn.

Và cũng giống như tất cả các hình thức thưởng bằng vốn chủ sở hữu khác, SAR cũng được sử dụng để thúc đẩy và giữ chân nhân viên làm việc cho công ty.

Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá so với Cổ phiếu ảo

Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá (SAR) có nhiều nét tương đồng như cổ phiếu ảo, còn gọi là cổ phiếu ma hay cổ phiếu phantom (Phantom stock).

Sự khác biệt chính giữa hai khái niệm trên là cổ phiếu ảo thường phản ánh sự chia tách cổ phiếu và việc chia cổ tức.

Cổ phiếu Phantom là lời hứa của công ty rằng một nhân viên sẽ nhận được tiền thưởng tương đương với giá trị của cổ phiếu của công ty hoặc số tiền tăng giá cổ phiếu trong một khoảng thời gian nhất định.

Tiền thưởng mà một nhân viên nhận được sẽ bị đánh thuế thu nhập thông thường tại thời điểm nhận thưởng.

Do cổ phiếu ảo (cổ phiếu phantom) không đủ điều kiện về thuế, nó không phải tuân theo các qui tắc thuế giống như các kế hoạch sở hữu cổ phiếu của nhân viên (ESOP) và kế hoạch 401(k) phải tuân theo.

Ví dụ về Quyền hưởng lợi khi cổ phiếu tăng giá  

Xem xét một nhân viên được thưởng 200 quyền SAR trong lần đánh giá hoạt động cuối năm, các quyền này sẽ đáo hạn sau hai năm.

Cổ phiếu của công ty sau đó tăng tới 35$ trên một cổ phiếu trong khoảng thời gian hai năm đó.

Nhân viên sẽ nhận được 7.000$ hay (200 quyền SAR x 35$) khoản lương thưởng bổ sung.

(Theo Investopedia)