Quyền chọn chỉ số cổ phiếu (Stock Index Options) là gì?

Hình minh họa (Nguồn: Pinterest)

Quyền chọn chỉ số cổ phiếu (Stock Index Options)

Khái niệm

Quyền chọn chỉ số cổ phiếu trong tiếng Anh gọi là Stock Index Options.

Quyền chọn chỉ số cổ phiếu là quyền chọn được xây dựng dựa trên một chỉ số cổ phiếu. Chỉ số cổ phiếu này có thể đại diện cho toàn bộ thị trường nói chung hay cho những khu vực/ngành cụ thể trên thị trường. 

Khác với quyền chọn cổ phiếu có tài sản cơ sở là một cổ phiếu đơn lẻ, tài sản cơ sở của quyền chọn chỉ số cổ phiếu không mang tính hữu hình. Chỉ số được tính từ một rổ (danh mục) các cổ phiếu được lựa chọn theo những tiêu chí nhất định. 

Giá trị của quyền chọn chỉ số theo đó cũng biến động theo những thay đổi của chỉ số cơ sở. Vì vậy, việc mua một quyền chọn chỉ số cổ phiếu không đem lại cho nhà đầu tư quyền (trực tiếp) mua hoặc bán tất cả các cổ phiếu cấu thành trong chỉ số cơ sở.

Thực chất, đó là quyền được nhận hoặc hưởng một giá trị nhất định (tứ bên bán quyền chọn) mà giá trị này thay đổi tùy theo điều kiện thị trường và biến động giá cổ phiếu.

Với quyền chọn chỉ số cổ phiếu, nhà đầu tư có thể tiếp cận với toàn bộ thị trường hoặc với những phân mảng cụ thể của thị trường.

Đặc tính của quyền chọn chỉ số cổ phiếu

Hợp đồng quyền chọn chỉ số cổ phiếu có một số điểm đáng chú ý như sau:

- Hệ số nhân (qui mô hợp đồng): Ta đã biết rằng qui mô của hợp đồng quyền chọn cổ phiếu là số lượng cổ phiếu mà người nắm giữ công cụ này được quyền mua hoặc bán trong tương lai. Với quyền chọn chỉ số cổ phiếu, qui mô hợp đồng thường gọi là hệ số nhân, là một số tiền nhất định do Sở giao dịch qui định phản ánh giá trị của một điểm chỉ số. 

- Phương thức thanh toán: Khi người nắm giữ quyền chọn cho cố cổ phiếu thực hiện quyền của mình, quyền chọn này sẽ được thanh toán bằng tiền. 

Nói cách khác, bên mua quyền chọn khi thực hiện quyền ở trạng thái lãi sẽ được nhận một số tiền bằng chênh lệch giữa cơ sở tại thời điểm đó trên thị trường và giá thực hiện quyền chọn (với quyền chọn mua) hoặc chênh lệch giá giữa giá thực hiện và hành của chỉ số cơ sở (với quyền chọn bán). 

Bên bản quyền chọn chỉ số cổ phiếu có nghĩa vụ thanh toán số tiền này theo những qui định và qui trình cụ thể của trung tâm thanh toán bù trừ chứng khoán phái sinh.

(Tài liệu tham khảo, Giáo trình Chứng khoán phái sinh & Thị trường chứng khoán phái sinh, NXB Lao Động)