Phương pháp giá thị trường (Market price method - MPM) là gì?

Hình minh họa (Nguồn: yeni.mobi)

Phương pháp giá thị trường

Khái niệm

Phương pháp giá thị trường trong tiếng Anh gọi là: Market price method - MPM.

Phương pháp giá thị trường là phương pháp sử dụng giá của hàng hóa và dịch vụ được mua và bán trên thị trường thương mại để xác định giá trị của một dịch vụ hệ sinh thái. (Tài liệu tham khảo: ageconsearch.umn.edu)

Trường hợp áp dụng, ưu nhược điểm

- Trường hợp áp dụng:

Phương pháp giá thị trường thường được sử dụng để ước tính giá trị kinh tế của các thành phần tài nguyên được trao đổi, mua bán trên thị trường.

Khi thị trường hiện hữu, chúng sẽ cung cấp công cụ tốt (giá cả, số lượng, chi phí) để ước lượng giá trị của tài nguyên, vì giá trị được tiết lộ chủ yếu bởi những người tham gia thị trường thông qua sự tác động qua lại lẫn nhau của họ.

Ví dụ: định giá trị gỗ không phức tạp vì chúng được trao đổi trên thị trường, cả cây và gốc đều là hàng hóa sau khi chúng được thu hoạch.

- Ưu điểm:

Ưu điểm chính của phương pháp này là dễ thu thập số liệu và dễ tính toán.

- Nhược điểm:

Nhược điểm chính của phương pháp này là không tính toán được giá trị của nhiều tài nguyên không được trao đổi, mua bán trên thị trường, ví dụ như giá trị cảnh quan, giá trị đa dạng sinh học.

- Lưu ý:

Trong nhiều tình huống, giá cả thị trường chưa phải là thước đo chính xác các lợi ích xã hội, vì vậy cần phân tích, xác định mức giá cả phù hợp để làm cơ sở xác định giá trị của tài nguyên.

Ví dụ:

D là đường cầu điện, MPC là chi phí tư nhân cận biên để sản xuất điện, và MSC là chi phí xã hội cận biên để sản xuất. Sự chênh lệch được tính bằng chi phí ngoại ứng của việc tạo ra điện, chủ yếu là ô nhiễm không khí.

Để xác định giá trị của nguồn năng lượng mới (Năng lượng gió) không gây ô nhiễm, nếu sử dụng Pm sẽ đánh giá thấp giá trị nguồn năng lượng này.

Ps = Giá cả hiện tại của điện năng (Pm) + giá trị cận biên hiện tại của các chi phí ngoại ứng là mức giá phù hợp để xác định giá trị của nguồn năng lượng gió.

Sản lượng điện

Trong nhiều trường hợp khác, giá cả thị trường có thể không đủ để thể hiện giá trị xã hội thực của hàng hóa hoặc dịch vụ liên quan đến nguồn tài nguyên thiên nhiên (chẳng hạn chính phủ trợ giá hoặc đánh thuế), khi đó cần xác định mức giá ẩn/ giá bóng (shadow price) để phản ánh đúng chi phí xã hội của chúng.

(Tài liệu tham khảo: Định giá Tài nguyên Môi trường, Đại học Kinh tế Quốc dân)