Nhà độc quyền phân biệt đối xử (Discriminating monopolist) là gì? Biểu diễn bằng đồ thị

Nhà độc quyền phân biệt đối xử (Discriminating monopolist)

Khái niệm

Nhà độc quyền phân biệt đối xử trong tiếng Anh là Discriminating monopolist.

Nhà độc quyền phân biệt đối xử  là nhà độc quyền có khả năng tăng lợi nhuận bằng cách chia đôi thị trường và định giá có tính chất phân biệt đối xử. Nếu không tính đến yêu cầu hai thị trường phải khác nhau ở mức độ nào đó, do đó người mua ở một thị trường không thể bán lại hàng hóa cho những người phải trả giá cao hơn trên thị trường kia, sự phân biệt giá cả chỉ có ý nghĩa khi hệ số co giãn giá của nhu cầu trên hai thị trường khác nhau.

Ví dụ: Một nhà bán lẻ có thể đặt giá khác nhau cho các sản phẩm dựa trên nhân khẩu học và vị trí của cơ sở khách hàng. Chẳng hạn, một cửa hàng hoạt động trong một khu vực giàu có có thể tính phí cao hơn so với việc bán sản phẩm ở khu vực thu nhập thấp hơn. 

Các chênh lệch về giá cũng có thể được tìm thấy ở cấp thành phố, tiểu bang hoặc khu vực. Chi phí của một lát bánh pizza tại một địa điểm đô thị lớn có thể được đặt để phù hợp với mức thu nhập dự kiến của thành phố đó.

Biểu diễn bằng đồ thị nhà độc quyền phân biệt đối xử

Trên đây là mô hình phân biệt giá cả có liên quan đến hai thị trường.

Đường cầu D(A) mà nhà độc quyền phải đối mặt trên thị trường A ít có giãn hơn đường cầu D(B) trên thị trường B. Việc cộng theo phương nằm ngang các đường cầu D(A) và D(B) đem lại cho chúng ta đường cầu D và việc cộng theo phương nằm ngang các đường doanh thu cận biện MR(A) và MR(B) đem lại cho chúng ta đường doanh thu cận biên MR. 

MC là đường chi phí cận biên của nhà độc quyền. Sản lượng tối đa hoá lợi nhuận của nhà độc quyền được xác định bởi giao điểm của đường MR với đường MC (=C). Đường đứt quãng nối hai đồ thị tại mức mà MR của nhà độc quyền trên thị trường A bằng MR trên thị trường B và đường MR tổng hợp này bằng MC của tổng anh lượng. 

Kết quả, sản lượng tối đa hoá lợi nhuận trên thị trường A là OA và trên thị trường B là OB. Tại các mức sản lượng này, nhà độc quyền phân biệt đối xử định giá OP(A) trên thị trường A và giá OP(B) thấp hơn trên thị trường B.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.

Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.

Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.

Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/