Một số lưu ý khi xuất khẩu hàng hóa vào Australia

Cách tiếp cận thị trường Australia cho nhà sản xuất, xuất khẩu hàng hóa

1. Tìm hiểu kĩ nội dung cam kết để tận dụng các lợi ích từ CPTPP

Theo Nghiên cứu "Cơ hội thị trường Australia cho Việt Nam từ CPTPP và các FTA liên quan" của nhóm nghiên cứu Trung tâm WTO và Hội nhập,  để có thể tận dụng các cơ hội từ CPTPP, điều đầu tiên và tiên quyết là doanh nghiệp phải hiểu nội dung của Hiệp định, đặc biệt là những điều khoản liên quan đến sản phẩm hàng hóa của mình. 

Cần lưu ý là các cam kết của Australia trong CPTPP là các cam kết tối thiểu, Australia có thể mở cửa hơn so với cam kết tùy thuộc vào nhu cầu, do đó doanh nghiệp vẫn phải kiểm tra mức thuế áp dụng ưu đãi thực tế hàng năm của Australia cho Việt Nam.

Đối với những doanh nghiệp không có đủ nguồn lực để xây dựng bộ phận pháp lí hoặc thuê luật sư, thì có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ quan, tổ chức có chức năng hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập như Bộ Công Thương, VCCI, các hiệp hội doanh nghiệp… 

Ngoài ra, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu thông tin, hướng dẫn về CPTPP trên website chính thức của các tổ chức này, đồng thời tích cực tham gia các hội thảo, đào tạo, tham khảo các sách hướng dẫn, cẩm nang về CPTPP do các tổ chức này tổ chức và biên soạn…

2. Nghiên cứu chi tiết các qui định nhập khẩu của Australia

Bên cạnh việc tìm hiểu nội dung của CPTPP, doanh nghiệp cũng cần nghiên cứu các qui định pháp lí nội địa của nước nhập khẩu mà không được giải quyết, đề cập tới trong CPTPP.

Mỗi loại hàng hóa khác nhau sẽ có những qui định và yêu cầu về nhập khẩu cụ thể khác nhau, hàng hóa nhập khẩu muốn tiếp cận thị trường Australia thì phải đáp ứng được đầy đủ các qui định và yêu cầu này nếu không sẽ bị trả về hoặc tiêu hủy tại các cảng hải quan của Australia. 

Đáng lưu ý là các qui định nhập khẩu của Australia có thể thay đổi thường xuyên và doanh nghiệp cần liên tục cập nhật để có thể đáp ứng được các yêu cầu mới.

Để làm được điều này doanh nghiệp cần thiết lập một bộ phận pháp lí hoặc thuê tư vấn để thường xuyên, liên tục cập nhật qui định pháp lí của các thị trường xuất khẩu. 

Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tìm hiểu các qui định thị trường nhập khẩu qua đối tác nhập khẩu vì các đối tác này thường xuyên nhập khẩu và sẽ tường tận nhất về các qui định pháp lí của nước họ.

3. Phân tích nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng

Hàng hóa xuất khẩu, dù vượt qua các rào cản nhập khẩu để tiếp cận thị trường nước nhập khẩu, nhưng không tiếp cận được các kênh phân phối, không được ưa chuộng bởi người tiêu dùng thì cũng không thể tồn tại lâu dài. 

Vì vậy, việc nghiên cứu sở thích, thị hiếu của người tiêu dùng, thói quen mua sắm của họ (qua chợ, siêu thị, hay qua mạng), các nhà bán lẻ (kênh phân phối) lớn và phổ biến ở Australia, các đối thủ cạnh tranh hiện tại trên thị trường…. là rất quan trọng.

Bên cạnh nghiên cứu kĩ lưỡng nhu cầu của người tiêu dùng, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến các đối thủ cạnh tranh hiện tại trên thị trường. Do thị trường Australia là một thị trường có giá trị gia tăng cao, hơn nữa, Australia có rất nhiều đối tác FTA và những đối tác này đang cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa của Việt Nam. 

Do đó, áp lực cạnh tranh hiện tại ở thị trường Australia là rất lớn, khiến cho nhiều nhà xuất khẩu mới của Việt Nam khó có thể tiếp cận được.

Tuy nhiên, bên cạnh các thị trường truyền thống, có nhiều thị trường ngách mà ở đó nhu cầu thị trường có thể không cao nhưng đang gia tăng và chưa có nhiều đối thủ cạnh tranh. 

Ví dụ thị trường một số loại hoa quả nhiệt đối như Vải, Nhãn, Sầu riêng, Thanh Long…có thể được coi là các thị trường ngách mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể thâm nhập được.

4. Thay đổi, cải tổ để nâng cao năng lực cạnh tranh

Việc quan trọng nhất cũng là khó nhất của doanh nghiệp là làm sao để sản phẩm của mình đáp ứng được các yêu cầu được hưởng ưu đãi thuế quan của CPTPP, để vượt qua các qui định nhập khẩu và cuối cùng là được chấp nhận bởi người tiêu dùng Australia. 

Cách duy nhất có lẽ là doanh nghiệp cần phải thay đổi, cải tổ để nâng cao năng lực cạnh tranh của mình.

Thứ nhất, doanh nghiệp cần thay đổi qui trình sản xuất và nguồn cung ứng nguyên liệu để có thể đáp ứng được các qui tắc xuất xứ của CPTPP. 

Doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm các doanh nghiệp phụ trợ tiềm năng để tự xây dựng chuỗi cung ứng trong nước cho mình, hoặc tìm kiếm các nguồn nhập khẩu từ các nước đối tác CPTPP.

Đối với các nguyên liệu nhập khẩu, các doanh nghiệp cũng cần chú ý xin chứng nhận xuất xứ CPTPP của nguyên liệu ngay từ đầu để phục vụ cho việc chứng minh xuất xứ CPTPP của sản phẩm sau này khi xuất khẩu sang Australia.

Thứ hai, doanh nghiệp cần cải thiện tiêu chuẩn, chất lượng sản phẩm để đáp ứng được các qui định pháp lí của thị trường nhập khẩu cũng như nhu cầu của người tiêu dùng nước nhập khẩu. 

Để đáp ứng được các yêu cầu này, toàn bộ qui trình sản xuất rau quả của Việt Nam từ khâu trồng trọt, thu hoạch đến chế biến, đóng gói, xuất khẩu….phải đáp ứng được các tiêu chuẩn của Australia. 

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần nghiên cứu cải thiện chất lượng giống, qui trình trồng trọt, chế biến sản phẩm để có các sản phẩm có mẫu mã đẹp, chất lượng cao thì mới được người tiêu dùng Australia lựa chọn.

Thứ ba, doanh nghiệp cần chú ý tập trung tiếp cận hệ thống nhập khẩu và phân phối hàng hóa của Australia. Thông thường, hàng hóa được nhập khẩu vào Australia qua hai kênh chính là những nhà chuyên nhập khẩu và các chuỗi cửa hàng bán lẻ lớn mua hàng thông qua các đại lí của họ ở nước ngoài.

Tuy nhiên, do qui mô nhỏ và tính cạnh tranh lớn trên thị trường Australia, các nhà nhập khẩu và phân phối Australia thường đặt hàng với số lượng nhỏ nhưng đòi hỏi giá cả cạnh tranh và chất lượng tốt, hay yêu cầu chỉ bán hàng độc quyền cho họ, toàn bộ hoặc ít nhất một số mẫu sản phẩm. 

Với những đặc thù riêng này của thị trường Australia, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cần tìm nhà nhập khẩu và kênh phân phối cho phù hợp với khả năng đáp ứng của mình.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần đầu tư xây dựng hình ảnh, thương hiệu cho sản phẩm của mình. Đây là một khâu quan trọng nhưng dường như vẫn chưa được các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đầu tư.

Để xây dựng thương hiệu cho một sản phẩm không chỉ thông qua việc đăng kí nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lí cho sản phẩm đó mà còn là cả một quá trình để làm sao cho người tiêu dùng biết đến, tin tưởng và yêu thích sản phẩm đó. 

Việc này ngoài tập trung nâng cao chất lượng mẫu mã sản phẩm, doanh nghiệp cần chuyên nghiệp hóa trong từng khâu bán hàng, chăm sóc sau bán hàng, hậu mãi…

Nói chung, để nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp cần đầu tư lớn và bài bản. Đối với các doanh nghiệp nhỏ, để huy động một nguồn lực lớn như vậy là một bài toán khó. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần cân nhắc và tính toán đến lợi ích lâu dài, đầu tư lớn trong hiện tại để thu lợi nhuận cao trong tương lai.

Hơn thế nữa, nếu vượt qua được một thị trường khó tính như Australia, thì doanh nghiệp cũng đáp ứng được các thị trường khó tính tương tự như EU, Nhật Bản, Canada… mà cũng đã hoặc sắp có FTA với Việt Nam. Do đó việc đầu tư này có thể giúp cho doanh nghiệp tiếp cận được cùng lúc nhiều thị trường lớn và có giá trị gia tăng cao.