Hiệu quả đầu tư (Investment Efficiency) là gì? Phân loại hiệu quả đầu tư

Hình minh họa (Nguồn: bamaqconsorcio.com.br)

Hiệu quả đầu tư 

Khái niệm

Hiệu quả đầu tư trong tiếng Anh là Investment Efficiency.

Hiệu quả đầu tư là tất cả những lợi ích do việc thực hiện đầu tư đem lại như lợi ích kinh tế xã hội, lợi ích của chủ đầu tư và lợi ích cho người sử dụng. Một dự án đầu tư được coi là có hiệu quả khi đạt được mục đích đầu tư của dự án.

Phân loại hiệu quả đầu tư

Hiệu quả của đầu tư bao gồm

1. Hiệu quả về mặt định tính

Hiệu quả về mặt định tính chỉ rõ nó thuộc hiệu quả gì, tính chất hiệu quả ra sao, hiệu quả về mặt định tính của dự án được phân loại như sau:

Xét theo tính chất thể hiện bản chất của hiệu quả bao gồm:

- Hiệu quả về kinh tế: là các lợi ích kinh tế do đầu tư tạo ra, như được lợi nhuận mang lại, các khoản nộp ngân sách do dự án mang lại…

- Hiệu quả về kĩ thuật: thể hiện ở trình độ kĩ thuật cao hơn trước do đầu tư tạo ra.

- Hiệu quả về xã hội và môi trường: thể hiện ở các lợi ích xã hội tăng lên như: tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống vật chất, văn hóa cho người lao động, phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường…

- Hiệu quả về an ninh quốc phòng: thể hiện ở việc củng cố an ninh quốc phòng.

Theo quan điểm lợi ích, hiệu quả bao gồm:

- Hiệu quả theo quan điểm lợi ích của doanh nghiệp.

- Hiệu quả theo quan điểm lợi ích của quốc gia.

Xét theo mức độ trực tiếp và gián tiếp:

- Hiệu quả thu được trực tiếp từ dự án.

- Hiệu quả thu được ngoài dự án (phát sinh gián tiếp).

Theo thời gian, hiệu qua có thể phân thành:

- Hiệu quả trước mắt, ngắn hạn.

- Hiệu quả lâu dài, dài hạn.

Theo phạm vi tác động bao gồm:

- Hiệu quả cục bộ, bộ phận.

- Hiệu quả toàn cục, tổng thể.

2. Hiệu quả về mặt định lượng

Hiệu quả về mặt định lượng chỉ rõ độ lớn của hiệu quả là bao nhiêu, gồm có:

Phân loại theo phương pháp tính toán, bao gồm:

- Hiệu quả theo số tuyệt đối (Lợi nhuận, đống góp cho ngân sách Nhà nước).

- Hiệu quả tính theo số tương đối (Mức doanh lợi của một đồng vốn, suất thu lợi nội tại).

Phân loại theo thời gian tính toán bao gồm:

- Hiệu quả tính toán cho một thời đoạn niên lịch (năm).

- Hiệu quả tính toán cho cả đời dự án (nhiều năm).

Theo mức đạt yêu cầu của hiệu quả bao gồm:

- Hiệu quả đạt mức yêu cầu, tức là hiệu quả đạt được bằng trị số hiệu quả định mức (gọi là ngưỡng hiệu quả). Trường hợp này gọi là "đáng giá" và nên đầu tư vào dự án.

- Hiệu quả chứ đạt mức yêu cầu, tức đạt nhỏ hơn trị số yêu cầu định mức (ngưỡng hiệu quả). Trường hợp này gọi là "không đáng giá" và không nên đầu tư vào dự án.

- Hiệu quả đạt được hơn mức yêu cầu, tức đạt lớn hơn trị số hiệu quả định mức (ngưỡng hiệu quả). Trường hợp này gọi là "đáng giá" và nên đầu tư vào dự án.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế và tổ chức quản lí sản xuất trong doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, NXB Đại học Xây dựng)