Hệ thống trung tâm dịch vụ công cộng (Public Service Center) là gì?

Hình minh họa

Hệ thống trung tâm dịch vụ công cộng (Public Service Center)

Hệ thống trung tâm dịch vụ công cộng - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Public Service Center.

Trung tâm dịch vụ công cộng đô thị là khu đất ở trung tâm đô thị dành cho việc xây dựng các công trình phục vụ công cộng về mặt kinh tế, văn hóa, xã hội, thương mại và đặc biệt là hành chính, nơi tập trung các cơ quan đầu não của thành phố, quốc gia hay quốc tế.

Khái niệm Khu trung tâm đô thị lại mang nghĩa rộng hơn, có tính chất chỉ vị trí khi đất trung tâm đô thị, nơi kế thừa các di tích lịch sử hình thành đô thị, nơi có mật độ xây dựng tập trung cao về nhà ở có trang thiết bị hiện đại, cùng với các công trình công cộng về hành chính, văn hóa, thương mại, dịch vụ công cộng... (Theo Lí thuyết qui hoạch đô thị, Trường ĐH Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh)

Đặc điểm của trung tâm dịch vụ công cộng 

Đặc điểm cơ bản của Trung tâm dịch vụ công cộng là nơi buôn bán luôn có không khí tấp nập, nhộn nhịp do tập trung nhiều chức năng và hệ thống chức năng phục vụ công cộng của đô thị về hầu hết các mặt.

Ở đây không những chỉ xây dựng các công trình mang tính chất hành chính của thành phố, các công trình văn hóa, giáo dục, các công trình khoa học và các trụ sở giao dịch, ngân hàng, các cửa hàng dịch vụ thương mại, khách sạn du lịch... mà còn có cả các công trình nhà ở cũ và mới xây dựng cùng với hệ thống cây xanh đô thị tạo nên một không khí đô thị, thậm chí hoạt động liên tục cả ngày đêm.

Sự phân cấp của hệ thống trung tâm dịch vụ công cộng

Yếu tố hình thái học không gian (morphology) được đề cập nhiều nhất trong lí thuyết đô thị, trong đó bao gồm những mối quan hệ giữa hình thái không gian với qui mô, chức năng phục vụ, đặc điểm nhu cầu phục vụ, hình dạng, ranh giới của trung tâm dịch vụ công cộng, và vị trí hình thành.

Đặc điểm xuất hiện nhu cầu phục vụ của cư dân đô thị được chia thành ba loại: xuất hiện thường kì (hàng ngày); xuất hiện định kì (hàng tháng); xuất hiện bất kì (hàng năm). Tương ứng với 3 loại hình nhu cầu phục vụ là 3 loại hình trung tâm dịch vụ công cộng đô thị tương ứng theo nguyên tắc tầng bậc: trung tâm cấp đơn vị đô thị, trung tâm cấp khu dân cư và trung tâm cấp đô thị.

Những trung tâm nhỏ phục vụ cho những dịch vụ thường ngày trong phạm vi khu phố, trong khi những trung tâm lớn phục vụ cho những nhu cầu cao hơn với qui mô dân số lớn hơn.

Tại Việt Nam trung tâm dịch vụ công cộng phân chia theo 3 cấp:

- Trung tâm chính của thành phố (major regional centre);

- Trung tâm quận - khu dân cư (regional centre);

- Trung tâm phường - liên phường (subregional centre). (Theo Lí thuyết qui hoạch đô thị, Trường ĐH Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh)