Hệ thống tài chính (Financial system) là gì? Đặc trưng và ý nghĩa

Hình minh họa. Nguồn: VectorStock

Hệ thống tài chính (Financial system)

Định nghĩa

Hệ thống tài chính trong tiếng Anh là Financial system.

Hệ thống tài chính bao gồm một loạt các định chế tài chính cho phép các cá nhân có tiết kiệm (những người chi tiêu ít hơn thu nhập) có thể dễ dàng cung cấp vốn cho những người có nhu cầu vay vốn (những người chi tiêu nhiều hơn thu nhập).

Ý nghĩa

Một hệ thống tài chính được tổ chức tốt và vận hành trơn tru, hiệu quả là một điều kiện rất quan trọng trong một nền kinh tế hiện đại có tính chuyên môn hóa cao như hiện nay.

Đặc trưng

Hệ thống tài chính được phân loại thành hai bộ phận chính là thị trường tài chính và trung gian tài chính.

Trên thị trường tái chính, người có tiết kiệm có thể cung cấp vốn trực tiếp tới những người có nhu cầu vay vốn.

Ví dụ như thị trường trái phiếu công ty. Tổng công ty dầu khí Việt Nam có thể bán trái phiếu ra công chúng để tài trợ cho việc xây thêm nhà máy lọc dầu mới, và các cá nhân như chúng ta có thể sử dụng phần tiết kiệm dành được để mua những trái phiếu này.

Hình thức này cũng còn được gọi là tài chính trực tiếp. Mua cổ phiếu cũng là một hình thức tài chính trực tiếp.

Hình thức thứ hai để trao đổi vốn là thông qua các trung gian tài chính, ví dụ như ngân hàng, các quĩ tín dụng, các quĩ tương hỗ. Các tổ chức trung gian tài chính này sẽ đảm nhận nhiệm vụ kết nối giữa những người có tiết kiệm với những người có nhu cầu vay vốn. Tuy nhiên, mối liên kết ở đây gián tiếp thông qua các trung gian tài chính.

Ví dụ: Bạn có thể gửi tiền tiết kiệm vào trong ngân hàng dưới dạng tiền gửi, và ngân hàng có thể dùng số tiền của bạn để cho một doanh nghiệp nào đó vay. Do vậy hình thức này còn được gọi là tài chính gián tiếp. 

Mặc dù dòng vốn bản chất sẽ đi từ bạn là người có tiết kiệm tới doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn, nhưng trên danh nghĩa người vay tiền của bạn sẽ là các trung gian tài chính chứ không phải các doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn, và người cho doanh nghiệp vay cũng là các trung gian tài chính chứ không phải bạn.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế học, NXB Đại học kinh tế quốc dân)