Công ty đại chúng chưa niêm yết (Unquoted Public Company) là gì? Đặc điểm, nguyên nhân và ví dụ

Công ty đại chúng chưa niêm yết

Khái niệm

Công ty đại chúng chưa niêm yết trong tiếng Anh là Unquoted Public Company hay Unlisted Public Company.   

Công ty đại chúng chưa niêm yết là công ty đã phát hành cổ phiếu nhưng không được giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán.

Các thị trường OTC giao dịch cổ phiếu mà các công ty đại chúng chưa niêm yết thường có tính minh bạch thấp hơn so với các sàn giao dịch công cộng.

Đặc điểm của Công ty đại chúng chưa niêm yết

Công ty đại chúng là một công ty đã phát hành cổ phiếu thông qua phát hành công khai lần đầu (IPO), cổ phiếu này giao dịch trên thị trường chứng khoán hoặc thị trường OTC.

Các cổ phiếu được niêm yết công khai có thể giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, các công ty đại chúng chưa niêm yết không được niêm yết và giao dịch trên thị trường OTC.

Lí do Công ty đại chúng chưa niêm yết

Các công ty đại chúng chưa niêm yết bởi vì công ty còn quá nhỏ để đủ điều kiện niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Các sàn giao dịch lớn có những điều kiện niêm yết đối với các cổ phiếu, bao gồm ngưỡng thu nhập hàng năm, số lượng cổ phiếu đang lưu hành tối thiểu và phí niêm yết.

Một công ty đại chúng chưa niêm yết có thể có quá ít cổ đông hoặc quản lí của công ty có thể muốn tránh công bố quyền sở hữu theo điều kiện niêm yết của các sàn giao dịch nhất định.

Các công ty đã bị hủy bỏ niêm yết khỏi các sàn giao dịch có thể dẫn công ty đó trở thành công ty đại chúng chưa niêm yết. Hủy bỏ có thể là tự nguyện hoặc có thể là do không đáp ứng các điều kiện niêm yết của một sàn giao dịch.

Công ty đại chúng chưa được niêm yết, nghĩa là chủ sở hữu của công ty điều hành doanh nghiệp giống như một công ty tư nhân và tránh được các qui định của sàn giao dịch.

Mặc dù các công ty đại chúng chưa niêm yết được quản lí ít hơn so với các công ty đại chúng đã niêm yết, nhưng công ty đại chúng chưa niêm yết vẫn được qui định nhiều hơn so với các công ty tư nhân.

Công ty đại chúng vẫn phải tuân thủ các yêu cầu báo cáo tài chính. Công ty đại chúng chưa niêm yết cũng có thể bị cấm tiếp thị cho các nhà đầu tư.

Giao dịch và định giá Công ty đại chúng chưa niêm yết

Là chứng khoán chưa niêm yết, cổ phiếu trong các công ty đại chúng chưa niêm yết được mua và bán ở thị trường OTC.

Trong thị trường OTC, người môi giới kinh doanh (broker-dealer) niêm yết giá cổ phiếu tại mức họ sẽ mua và bán cổ phiếu.

Tuy nhiên, hai nhà đầu tư (một người mua và người bán) có thể thực hiện giao dịch trên thị trường OTC mà không cần các nhà đầu tư khác biết được mức giá mà giao dịch hoàn thành.

Do đó, thị trường OTC giao dịch cổ phiếu của các công ty đại chúng chưa niêm yết thường có tính minh bạch thấp hơn so với các sàn giao dịch công cộng.

Ngoài ra, cổ phiếu của các công ty đại chúng chưa niêm yết hiếm khi được giao dịch, hoặc thanh khoản kém, dẫn đến khó khăn trong việc định giá cổ phiếu.

Các công ty đại chúng chưa niêm yết sử dụng nhiều các mô hình tài chính khác nhau để định giá, bao gồm cả phương pháp so sánh. Cách tiếp cận bằng phương pháp so sánh này sẽ phân tích các công ty hoặc bộ phận cùng ngành.

Bằng cách so sánh các giao dịch thị trường, chẳng hạn như đầu tư hay mua lại những công ty tương tự, nhà đầu tư có thể hiểu được giá trị của công ty đại chúng chưa niêm yết.

Cách tiếp cận cũng bao gồm phân tích về sự cạnh tranh để ước tính giá trị cổ phần của công ty chưa niêm yết.

Ví dụ về Công ty đại chúng chưa niêm yết

Giả sử rằng các giám đốc điều hành tại Facebook Inc. đã quyết định loại bỏ cổ phiếu của công ty khỏi các sàn giao dịch niêm yết và lựa chọn trở thành một công ty đại chúng chưa niêm yết.

Công ty sẽ được sở hữu bởi người sáng lập là Mark Zuckerberg và một vài nhà đầu tư tư nhân.

Trái ngược với các nhà đầu tư giao dịch cổ phiếu của Facebook trên sàn giao dịch, cổ phiếu Facebook chưa niêm yết sẽ không có sẵn để giao dịch và mọi giao dịch sẽ cần được xử lí thông qua thị trường OTC. Do đó, các nhà đầu tư sẽ không thể mua và bán cổ phiếu nhanh hay dễ dàng được.

Ngoài ra, định giá giá cổ phiếu của công ty sẽ là một thách thức vì thông tin tài chính có thể không có sẵn cho các nhà đầu tư và nhà môi giới tiềm năng.

Bất kì sự định giá nào sẽ được thực hiện bằng cách phân tích các công ty cạnh tranh trong lĩnh vực truyền thông xã hội. Tuy nhiên, bù lại, Facebook sẽ có ít yêu cầu quản lí rằng phải công bố nguồn tài nguyên thông tin hơn.

(Theo Investopedia)