Chỉ số tiến bộ thực (Genuine Progress Indicator - GPI) là gì? Đặc điểm và so sánh với chỉ số GDP

Chỉ số tiến bộ thực

Khái niệm

Chỉ số tiến bộ thực trong tiếng Anh là Genuine Progress Indicator - GPI.

Chỉ số tiến bộ thực GPI là một chỉ số được sử dụng để đo lường sự tăng trưởng kinh tế của một quốc gia.

Chỉ số GPI thường được coi là một thước đo thay thế cho chỉ số kinh tế tổng sản phẩm quốc nội (GDP) phổ biến hơn.

Chỉ số GPI tính đến mọi thứ mà GDP đo lường, nhưng GPI có tính thêm các số liệu khác thể hiện chi phí của các tác động tiêu cực liên quan đến hoạt động kinh tế (như chi phí tội phạm, chi phí suy giảm tầng ozone và chi phí cạn kiệt tài nguyên giữa các yếu tố khác).

GPI đánh giá kết quả tích cực và tiêu cực của tăng trưởng kinh tế, để xem xét liệu nền kinh tế có đang mang lại lợi ích cho mọi người hay không.

Đặc điểm của Chỉ số tiến bộ thực GPI

Chỉ số tiến bộ thực GPI đo lường liệu tác động môi trường và chi phí xã hội của nền sản xuất và tiêu dùng ở một quốc gia là yếu tố tiêu cực hay tích cực đối với sức khỏe và con người ở đó.

Số liệu GPI được phát triển từ các lí thuyết về kinh tế xanh (Green economics), coi thị trường kinh tế là một phần trong hệ sinh thái.

Những người đề xuất chỉ số GPI coi đây là thước đo tốt hơn về tính bền vững của một nền kinh tế khi so sánh với thước đo GDP.

Từ năm 1995, chỉ số GPI đã phổ biến và được sử dụng ở Canada và Mỹ. Tuy nhiên, cả hai quốc gia này vẫn báo cáo thông tin kinh tế trong GDP để phù hợp với thực tiễn phổ biến hơn.

So sánh Chỉ số tiến bộ thực GPI và GDP

GDP tăng gấp đôi khi vấn đề ô nhiễm xảy ra, ô nhiễm xảy ra như là tác dụng phụ của một qui trình phát triển, và ô nhiễm lại được xử lí.

Ngược lại, chỉ số tiến bộ thực GPI coi ô nhiễm ban đầu là tổn thất chứ không phải là điều có lợi, thường bằng với số tiền phải trả để làm sạch ô nhiễm, sau đó cộng với chi phí cho bất kì tác động tiêu cực nào mà ô nhiễm sẽ gây ra trong thời gian đó.

Định lượng chi phí và lợi ích của các ngoại tác xã hội và môi trường này thực sự là một nhiệm vụ khó khăn.

Bằng cách tính toán các chi phí mà toàn xã hội phải chịu để đền bù hoặc kiểm soát ô nhiễm và nghèo đói, GPI sẽ tương đương với chi tiêu GDP trừ đi chi phí ngoại tác.

Chỉ số tiến bộ thực GPI có thể đo lường sự tiến bộ kinh tế một cách đáng tin cậy hơn, vì nó có tính thêm sự thay đổi trong giá trị cơ bản của sản phẩm, các tác động sinh thái vào phương trình tính toán.

Mối quan hệ giữa GDP và GPI tương tự như mối quan hệ giữa lợi nhuận gộp và lợi nhuận ròng của một công ty.

Lợi nhuận ròng là lợi nhuận gộp trừ đi các chi phí phát sinh, trong khi GPI bằng GDP (giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất) trừ đi chi phí môi trường và xã hội.

Theo đó, GPI sẽ bằng 0 nếu chi phí tài chính của nghèo đói và ô nhiễm bằng với lợi nhuận tài chính thu được từ sản xuất hàng hóa và dịch vụ, với điều kiện tất cả các yếu tố khác là không đổi.

(Theo Investopedia)