Bong bóng (Bubble) trong nền kinh tế là gì? Các giai đoạn của bong bóng

Hình minh hoạ. Nguồn: storiesfromschoolaz.org

Bong bóng trong kinh tế

Khái niệm

Bong bóng trong kinh tế theo tiếng Anh là Bubble.

Bong bóng là một chu kỳ kinh tế có đặc trưng là sự leo thang nhanh chóng của giá tài sản và nối tiếp là sự giảm giá. Bong bóng được tạo ra bởi sự tăng vọt của giá tài sản không được bảo đảm bởi các thông tin định lượng và định tính của tài sản và được thúc đẩy bởi các hành vi thị trường lạc quan quá mức. 

Khi không còn nhà đầu tư nào sẵn sàng mua tài sản ở mức giá cao, một đợt bán tháo lớn xảy ra, khiến bong bóng vỡ.

Một số bong bóng nổi tiếng trong nền kinh tế là bong bóng dotcom, bong bóng hoa Tulip, bong bóng nhà đất Mỹ.

Cách bong bóng hoạt động trong nền kinh tế

Bong bóng hình thành trong các nền kinh tế, thị trường chứng khoán, bất động sản và các lĩnh vực kinh doanh do sự thay đổi trong hành vi của nhà đầu tư. 

Đó có thể là một thay đổi thực sự - như đã thấy trong nền kinh tế bong bóng của Nhật vào những năm 1980 khi các ngân hàng bị giải thể một phần, hoặc một sự thay đổi  về mô hình - diễn ra trong thời kỳ bùng nổ dotcom vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000. 

Trong thời kỳ bùng nổ, mọi người đã mua cổ phiếu công nghệ với giá cao, tin rằng họ có thể bán chúng với giá cao hơn cho đến khi niềm tin bị phá vỡ và dẫn đến một cuộc điều chỉnh hoặc sụp đổ thị trường. 

Bong bóng trên thị trường chứng khoán và nền kinh tế khiến tài nguyên được chuyển đến các khu vực tăng trưởng nhanh. Khi bong bóng vỡ, các tài nguyên lại chuyển đến các lĩnh vực khác, khiến giá giảm.

5 giai đoạn bong bóng

1. Dịch chuyển: Giai đoạn này diễn ra khi các nhà đầu tư bắt đầu chú ý đến một mẫu hình mới, như một sản phẩm hoặc công nghệ mới, hoặc một mức lãi suất thấp kỉ lục -hoặc bất cứ điều gì khiến họ chú ý.

2. Bùng nổ: Giá bắt đầu tăng nhẹ, sau đó có thêm đà tăng cao khi càng nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường. Điều này thiết lập điều kiện cho sự bùng nổ. Trạng thái tâm lí chung là nỗi sợ không kịp tham gia vào thị trường, khiến càng nhiều người tham gia vào việc mua tài sản.

3. Hưng phấn: Khi mọi người rơi vào trạng thái hưng phấn và giá tài sản tăng vọt, không ai còn quan tâm đến cẩn thận nữa.

4. Thu lợi nhuận: Dự đoán khi nào bong bóng vỡ là điều không dễ dàng, một khi bong bóng đã vỡ thì nó sẽ không thể nào phục hồi. Tuy vậy, những ai có thể nhận biết các dấu hiệu sẽ kiếm được tiền bằng việc bán tài sản.

5. Hoảng loạn: Giá tài sản đổi chiều và rớt nhanh chóng như lúc nó tăng giá. Các nhà đầu tư muốn bán chúng đi với bất cứ giá nào.

(Theo: investopedia.com)