WHO kết luận: SARS-CoV-2 'rất có thể' lây từ động vật, không phải rò rỉ trong phòng thí nghiệm Trung Quốc

Tối ngày 9/2 tại thành phố Vũ Hán (Trung Quốc), ông Peter Ben Embarek - trưởng đoàn điều tra của WHO, đã chia sẻ các phát hiện mới sau 4 tuần nghiên cứu nguồn gốc của đại dịch COVID-19. Tham dự cuộc họp báo còn có quan chức y tế cao cấp của Trung Quốc Liang Wannian và nhà virus học người Hà Lan Marion Koopmans.

"Phát hiện ban đầu của chúng tôi cho thấy, rất có thể virus SARS-CoV-2 đã lây lan từ một vật chủ trung gian sang con người. Chúng tôi cần nghiên cứu sâu hơn trong tương lai", ông Ben Embarek cho hay.

South China Morning Post dẫn trưởng đoàn điều tra của WHO lưu ý, nhiều khả năng virus lây lan trực tiếp từ dơi sang người dân ở Vũ Hán. Mặt khác, "giả thuyết SARS-CoV-2 rò rỉ từ phòng thí nghiệm rất khó giải thích được lý do tại sao virus có thể xâm nhập vào công đồng dân cư", ông Ben Embarek cho hay.

Tổ điều tra của WHO đã đến thăm các phòng thí nghiệm địa phương, bao gồm Viện Virus Vũ Hán, và thảo luận về các quy trình an toàn sinh học cũng như chi tiết nghiên cứu trước đây cùng nhân viên, ông Ben Embarek nói tiếp.

Ngoài ra, vị chuyên gia của WHO còn đề cập đến một giả thuyết khác rất được các nhà khoa học Trung Quốc ủng hộ. Theo giả thuyết này, virus có thể xâm nhập vào Vũ Hán qua hàng đông lạnh. Song giả thuyết thứ ba lại ít có khả năng hơn kịch bản lây lan qua vật chủ trung gian truyền bệnh.

Tổ điều tra 14 người gồm các nhà virus học, bác sĩ và chuyên gia thú y quốc tế đã có mặt tại Vũ Hán từ ngày 14/1 để làm việc cùng các nhà khoa học Trung Quốc. Mục đích của phái đoàn này là xem xét dữ liệu tại thành phố báo cáo ca nhiễm COVID-19 đầu tiên vào khoảng tháng 12/2019.

Ông Ben Embarek cho biết, nhóm nghiên cứu đã có thêm hiểu biết về diễn biến ban đầu ở Vũ Hán, song họ vẫn chưa rõ bằng cách nào mà virus bắt đầu lây lan trong thành phố và tại chợ thủy sản Hoa Nam (địa điểm liên quan đến các ca nhiễm đầu tiên).

Trưởng đoàn điều tra của WHO cũng cho biết, nhóm nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng về "các đợt bùng phát lớn có thể liên quan đến những ca bệnh COVID-19 trước tháng 12/2019".

SCMP dẫn lời ông Ben Embarek nhấn mạnh, để có được các phát hiện mới, tổ điều tra đã đánh giá "một lượng lớn" nghiên cứu hồi quy về tỷ lệ tử vong và dữ liệu giám sát dịch bệnh để xác định các xu hướng bất thường.

Tương tự, xét nghiệm trên nhiều loài động vật tại Trung Quốc (gồm vật nuôi trong nhà, trong trang trại và hoang dã) cho thấy virus không lây lan đáng kể ở bất kỳ loài nào, bất luận vào năm 2019 hay ở thời điểm hiện tại.

Ông Liang, người dẫn đầu đoàn nghiên cứu Trung Quốc, đã trình bày chi tiết cuộc điều tra các ca bệnh trước đó. Theo vị chuyên gia cấp cao, đây là dữ liệu đánh giá từ hàng nghìn hồ sơ bệnh án và mẫu máu từ hơn 200 cơ sở y tế trên khắp Trung Quốc.

Hàng chục nghìn mẫu động vật được sàng lọc để tìm bằng chứng về virus đều cho kết quả xét nghiệm âm tính, ông Liang nói thêm.

Trước đây, Trung Quốc rất hạn chế công khai thông tin liên quan các nghiên cứu tương tự, ngay cả khi Bắc Kinh cho rằng virus SARS-CoV-2 có thể đã lây lan ở nước ngoài trước khi được phát hiện ở Vũ Hán.

Tại cuộc họp báo tối ngày 9/2, ông Liang cũng nêu ra khả năng virus có thể lưu trên bao bì thực phẩm đông lạnh, một cách thức lây truyền mà giới khoa học Trung Quốc cho là có liên quan đến các đợt bùng phát gần đây ở nước này. Tuy nhiên, các nhà khoa học quốc tế chưa chứng minh được giả thuyết này.

Kết luận, trưởng đoàn điều tra của WHO cho hay: "Thật thú vị khi lần theo từng manh mối, các báo cáo và nghiên cứu sơ bộ trên khắp thế giới, từ đó kết nối các điểm và thông tin để hiểu rõ hơn bức tranh toàn cảnh".