Toán kinh tế (Mathematical Economics) là gì? Tác động của toán kinh tế

Hình minh họa. Nguồn: Swayam.gov.in

Toán kinh tế

Khái niệm

Toán kinh tế trong tiếng Anh là Mathematical Economics.

Toán học cho phép các nhà kinh tế tiến hành các bài kiểm tra định lượng và tạo ra các mô hình để dự đoán hoạt động kinh tế trong tương lai.   

Toán kinh tế là mô hình trong kinh tế học sử dụng các nguyên tắc và phương pháp toán học để tạo ra các lí thuyết kinh tế và nghiên cứu các mâu thuẫn kinh tế.

Những tiến bộ về năng lực tính toán như kĩ thuật dữ liệu lớn (big data) và các ứng dụng toán học tiên tiến khác đã đóng một vai trò rất lớn trong việc biến các phương pháp định lượng thành một yếu tố tiêu chuẩn của kinh tế học. Những yếu tố này đều được hỗ trợ bởi các phương pháp khoa học thúc đẩy các nghiên cứu kinh tế học. Sự kết hợp của các phương pháp thống kê, toán học và các nguyên tắc kinh tế đã tạo ra một nhánh kinh tế hoàn toàn mới gọi là kinh tế lượng. Toán kinh tế là một nhánh của kinh tế lượng. 

Đặc điểm của toán kinh tế 

Toán kinh tế dựa vào các quan sát thống kê để chứng minh, bác bỏ và dự đoán các hành vi kinh tế. Mặc dù đặc trưng kinh tế học có chịu ảnh hưởng bởi sự thiên vị của nhà nghiên cứu, toán học cho phép các nhà kinh tế giải thích hiện tượng quan sát được và cung cấp nền tảng cho việc giải thích lí thuyết. 

Trước đây kinh tế học đã từng phải dựa vào bằng chứng giai thoại hay giải thích tình huống để cố gắng hiểu được ý nghĩa của các hiện tượng kinh tế. Toán kinh tế là một sự khởi đầu mới đề xuất các công thức để định lượng những biến đổi trong nền kinh tế. Điều này đã thay đổi toàn bộ nền kinh tế, kết quả là bây giờ hầu hết các lí thuyết kinh tế đều có nhiều bằng chứng toán học. 

Khi thiết lập chính sách tiền tệ, giả sử các ngân hàng trung ương muốn biết tác động có thể có của những thay đổi trong lãi suất chính thức đối với lạm phát và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Trong những trường hợp như thế này, các nhà kinh tế sẽ chuyển sang kinh tế lượng và toán kinh tế. 

Tác động của toán kinh tế 

Toán kinh tế đã mở ra cánh cửa cho xây dựng mô hình kinh tế thực sự. Thông qua ngôn ngữ toán học, các mô hình kinh tế lí thuyết đã biến thành công cụ hữu ích cho việc hoạch định chính sách kinh tế hàng ngày. 

Mục tiêu của kinh tế lượng nói chung là chuyển đổi các báo cáo định tính (chẳng hạn như mối quan hệ giữa hai hoặc nhiều biến số là tích cực) thành báo cáo định lượng (chẳng hạn như chi tiêu tiêu dùng tăng 95 đồng cho mỗi một đô la thu nhập tăng khả dụng). 

Toán kinh tế đặc biệt hữu ích trong việc giải quyết các vấn đề tối ưu hóa, ví dụ như một nhà hoạch định chính sách, đang tìm kiếm các tinh chỉnh tốt nhất trong một loạt các điều chỉnh để có được một kết quả cụ thể. 

Sự pha trộn các phương pháp định tính và định lượng là một cải tiến lớn so với các kĩ thuật kinh tế truyền thống. Phương pháp kinh tế lượng được sử dụng trong nhiều ngành kinh tế, bao gồm tài chính, kinh tế lao động, kinh tế vĩ mô, kinh tế vi mô và chính sách kinh tế. 

Các chính sách kinh tế hiếm khi được thực hiện mà không có sử dụng mô hình toán kinh tế để đánh giá tác động của chúng. Tương tự, các nghiên cứu kinh tế hiếm khi được xuất bản khi không sử dụng toán học để tính toán.

Các ý chính

- Toán kinh tế là một dạng kinh tế học dựa trên các phương pháp định lượng để mô tả các hiện tượng kinh tế. 

- Mặc dù ngành kinh tế học bị ảnh hưởng bởi sự thiên vị của nhà nghiên cứu, toán học cho phép các nhà kinh tế giải thích hiện tượng quan sát được và cung cấp cơ sở cho việc giải thích lí thuyết. 

- Các quyết định chính sách kinh tế hiếm khi được đưa ra mà không có mô hình toán học để đánh giá tác động của chúng và các bài báo kinh tế mới hiếm khi được công bố mà không có sử dụng tính toán trong đó. 

- Sự kết hợp của các phương pháp thống kê, toán học và các nguyên tắc kinh tế đã tạo ra một nhánh kinh tế hoàn toàn mới gọi là kinh tế lượng. Toán kinh tế là một chuyên ngành của ngành kinh tế lượng.

(Theo Investopedia)