Thuê mua trả góp (Hire Purchase) là gì? Ưu điểm và hạn chế

Hình minh họa

Thuê mua trả góp (Hire Purchase)

Định nghĩa

Thuê mua trả góp trong tiếng Anh Hire Purchase hay Lease Purchase. Thuê mua trả góp là hình thức mua trả góp tài sản trong một khoảng thời gian, thường là một đến 5 năm được áp dụng đối với trường hợp người mua có thế chấp và cả trường hợp không có thế chấp; trong đó, phổ biến là không có thế chấp.

Các thuật ngữ liên quan

Thuê tài sản là hợp đồng thỏa thuận giữa hai bên: người thuê và người cho thuê, trong đó: người thuê được quyền sử dụng tài sản trong một thời gian nhất định và phải trả cho người cho thuê một số tiền tương ứng với thời hạn thuê theo sự thỏa thuận của hai bên theo kì hạn định trước.

Thuê tài sản có hai phương thức chủ yếu là thuê vận hành và thuê tài chính.

Thuê vận hành (Operating lease) hay còn gọi là thuê hoạt động là hình thức thuê ngắn hạn tài sản.

Thuê tài chính (Finance lease) là phương thức tài trợ tín dụng trung và dài hạn không thể hủy ngang.

Bản chất

Hình thức thuê mua trả góp bắt nguồn từ những biện pháp khuyến mại của các công ty chế tạo lớn nhằm đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm. Trong giai đoạn đầu người bán thường giao quyền sở hữu tài sản cho người thuê ngay khi hợp đồng có hiệu lực. 

Tuy vậy biện pháp này mang lại cho người bán quá nhiều rủi ro, nên sau này người bán thường giữ lại quyền sở hữu đối với tài sản thay vì nhận thế chấp của người mua.

Hình thức bán trả góp đã trở thành khá tương đồng với thuê tài chính. Đây là một phương thức tài trợ khá đặc biệt của tín dụng thuê mua.

Các nghiệp vụ diễn ra trong hình thức thuê mua trả góp

Hình thức thuê mua trả góp thường bao gồm các nghiệp vụ sau:

- Sau khi kí hợp đồng thuê mua trả góp, người cho thuê (người bán) chuyển giao quyền sử dụng tài sản cho bên thuê và nhận được khoản tiền ban đầu.

- Định kì, bên thuê thanh toán tiền trả góp theo hợp đồng.

- Kết thúc kì hạn ghi trên hợp đồng, bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên đi thuê.

Ưu điểm

- Người thuê (người mua) có thể có ngay tài sản đưa vào sản xuất kinh doanh mà không cần phải trả ngay những khoản tiền lớn.

- Những chi phí trả cho nhà tài trợ theo phương thức khấu hao nhanh làm giảm lợi nhuận hàng năm, do đó có tác dụng hoãn thuế thu nhập doanh nghiệp trong suốt những năm trả góp.

Hạn chế

- Điểm bất lợi đối với doanh nghiệp thuê mua trả góp tài sản là chi phí tài trợ khá cao do doanh nghiệp không được hưởng phần chiết khấu như mua tài sản bằng tiền mặt.

- Nếu doanh nghiệp thuê mua trả góp không thực hiện đúng tiến độ thanh toán theo hợp đồng, thì có nguy cơ bị mất quyền sở hữu tài sản vào thời điểm kết thúc hợp đồng.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp, NXB Tài chính)