Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách (Diner's Dilemma) là gì?
Hình minh họa (Nguồn: amazonaws.com)
Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách (Diner's Dilemma)
Khái niệm
Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách trong tiếng Anh là Diner's Dilemma.
Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách là một tình huống trong lí thuyết trò chơi với một số người chơi, trong đó họ vô tình phá hỏng bản thân họ và người khác. Đôi khi nó còn được gọi là Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách vô đạo đức.
Tương tự như Thế tiến thoái lưỡng nan của tù nhân, thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách xảy ra khi một số người tham gia cố gắng để có được phần thưởng cá nhân cao nhất có thể nhưng thay vào đó lại thấy mình ở trong một tình huống bất lợi. Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách cũng tương tự như bi kịch của mảnh đất công và vấn đề kẻ ăn không.
Nội dung về Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách
Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách dựa trên tình huống một số người đồng ý chia hóa đơn trước khi ra ngoài ăn. Bằng cách tuân theo một phương hướng hành động hợp lí, mọi thành viên trong nhóm thấy mình đặt món ăn đắt hơn so với những gì họ thường mua, và tất cả họ đều phải đối mặt với kết quả mà họ cố né tránh đó là một bữa ăn đắt tiền hơn.
Điều này dựa trên một lí thuyết kinh tế kết hợp với tâm lí và bản chất con người, trong đó các cá nhân là thành viên của một nhóm đồng ý chia hóa đơn, mỗi người sẽ có xu hướng đặt mua các món đắt tiền hơn mà họ có thể chọn.
Thông thường, hành động này được thực hiện mà không người nào có ý thức nhận ra đây là điều họ đang làm. Các thí nghiệm có kiểm soát được thực hiện bởi các nhà kinh tế đã chỉ ra rằng dưới các qui tắc của trò chơi này thì các đối tượng thường có xu hướng chọn món đắt tiền hơn.
Trong thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách, mỗi người chơi tìm cách tối đa hóa giá trị của bữa ăn của họ, biết rằng phần lớn chi phí phụ thêm liên quan đến việc tăng phần thưởng của họ sẽ được chi trả bởi những người chơi khác.
Ví dụ, một tổ chức chính thức có thể được thông qua khi người chơi đồng ý rõ ràng rằng trước đó chỉ chọn một bữa ăn rẻ tiền hơn, với một hình phạt áp dụng chung cho bất kì kẻ gian lận nào.
Hoặc nhóm người tiếp tục tham gia tương tác lẫn nhau trong trò chơi Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách theo thời gian có thể rút ra các giải pháp mang tính tổ chức không chính thức, chẳng hạn như gia tăng mức độ tin cậy giữa các thành viên trong nhóm, khuyến khích nhiều lựa chọn hợp tác hơn.
Ví dụ về Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách
Thế tiến thoái lưỡng nan của thực khách là một tình huống phổ biến mà nhiều người có thể đã trải qua hoặc chứng kiến, ngay cả khi họ không nhận ra nó có một cái tên cho một loạt các sự kiện này.
Ví dụ, trước khi ra ngoài ăn tối, Steve, Dave và Arthur quyết định rằng họ sẽ chia hóa đơn công bằng. Vì nhà hàng phục vụ nhiều loại món ăn đắt tiền và giá cả hợp lí nên ba người bạn phải đối mặt với một quyết định khó khăn.
Arthur, người thường không mua các món đắt tiền, tính rằng chi phí của anh ta sẽ được phân bổ cho các thành viên khác nên hôm nay anh ta sẽ có đủ khả năng để chi trả. Dave và Steve sử dụng cùng một lí luận hợp lí như vậy. Kết quả là, ba người bạn cuối cùng phải chi nhiều tiền hơn cho bữa ăn.
(Tài liệu tham khảo: investopedia.com)
