Tâm lí mất mát (Loss Psychology) là gì? Bài học từ các khoản đầu tư thua lỗ

Hình minh hoạ. Nguồn: thecoachingroom.com.au

Tâm lí mất mát

Khái niệm

Tâm lí mất mát trong tiếng Anh là Loss Psychology.

Tâm lí mất mát đề cập đến khía cạnh cảm xúc trong đầu tư và tâm lí tiêu cực liên quan đến việc thừa nhận một khoản lỗ và các ảnh hưởng đến tâm lí của nó. Mỗi người đều có ác cảm với mất mát, đây là một trong nhiều thành kiến trong nhận thức mà các nhà kinh tế học hành vi đã chỉ ra. 

Ác cảm mất mát có thể khiến các nhà đầu tư hành xử trái với lí trí và đưa ra quyết định đầu tư sai lầm. Một cách để tránh những cạm bẫy này là thực hiện các chiến lược phân bổ tài sản chiến lược.

Giải nghĩa tâm lí mất mát

Nỗi sợ hãi về việc thua lỗ có thể làm tê liệt nhà đầu tư, khiến họ tiếp tục nắm giữ khoản đầu tư thua lỗ rất lâu sau khi nó nên được bán, hoặc bán cổ phiếu đang có lãi quá sớm. 

Những người mới tham gia thị trường thường mắc sai lầm khi hi vọng giá một cổ phiếu sẽ phục hồi trở lại. Hành động này của họ đi ngược lại mọi chỉ báo khuyến khích cắt lỗ, bởi vì thua lỗ dẫn đến phản ứng cảm xúc cực đoan hơn nhiều so với khi đạt được lợi nhuận.

Tâm lí mất mát thậm chí có thể là nguyên nhân của hiện tượng biến động bất đối xứng trên thị trường chứng khoán, khi mà biến động trên thị trường giảm lớn hơn với biến động khi thị trường tăng. 

Theo lí thuyết triển vọng, con người thích khả năng tránh thua lỗ hơn là khả năng đạt được lợi nhuận. Sự ác cảm mất mát này mạnh đến mức có thể dẫn đến thiên kiến tiêu cực, khiến các nhà đầu tư coi trọng tin xấu hơn là tin tốt, dẫn đến việc họ bỏ lỡ cơ hội khi thị trường tăng giá - do lo sợ rằng thị trường sẽ đổi chiều - và hoảng loạn khi thị trường bán tháo.

Bài học từ các khoản đầu tư thua lỗ

Các khoản lỗ vẫn có thể mang lại giá trị nếu rút ra được bài học từ chúng, dưới cái nhìn bình tĩnh và chiến lược. Mất mát là không thể tránh khỏi, đó là lí do tại sao các nhà đầu tư thành công biết kết hợp tâm lí thua lỗ vào các chiến lược đầu tư của họ, và sử dụng các chiến lược đối phó.

Để thoát khỏi nỗi sợ tổn thất tài chính và vượt qua những thiên kiến nhận thức, họ học cách xử lí những trải nghiệm tiêu cực và tránh những quyết định hoảng loạn bằng cách tập trung vào các chiến lược giao dịch hợp lí và thận trọng. Bằng cách đó, họ học được cách tránh rơi vào những cái bẫy tâm lí phổ biến và tránh để cảm xúc ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định.

(Theo investopedia.com)