Quĩ môi trường (Environmental fund) là gì? Nguồn thu và phương thức hỗ trợ

Hình minh họa (Nguồn: kingscoin)

Quĩ môi trường

Khái niệm

Quĩ môi trường trong tiếng Anh gọi là: Environmental fund.

Quĩ môi trường là một thể chế hoặc một cơ chế được thiết kế để nhận tài trợ vốn từ các nguồn khác nhau, và từ đó phân phối các nguồn này để hỗ trợ quá trình thực hiện các dự án hoặc các hoạt động cải thiện chất lượng môi trường. 

Quĩ môi trường là một trong những công cụ kinh tế chủ yếu trong quản lí môi trường.

Sử dụng các công cụ kinh tế trong quản lí môi trường là biện pháp mà các nhà kinh tế cho là có hiệu quả cao xét từ góc độ chi phí thực hiện. 

Đồng thời do đặc tính linh hoạt của bản thân công cụ, vận hành trên cơ sở sử dụng sức mạnh của thị trường và nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả.

Công cụ kinh tế có khả năng khắc phục những thất bại của thị trường, có hiệu quả trong việc thay đổi hành vi gây ô nhiễm, khuyến khích sự năng động và tự giác của người gây ô nhiễm. 

Thực tế việc sử dụng công cụ kinh tế ở các nước trên thế giới cho thấy những tác động tích cực như: 

- Các hành vi môi trường được điều chỉnh một cách tự giác; 

- Các chi phí xã hội cho công tác bảo vệ môi trường có hiệu quả hơn; 

- Khuyến khích việc nghiên cứu triển khai kĩ thuật; 

- Công nghệ có lợi cho bảo vệ môi trường, gia tăng nguồn thu phục vụ cho công tác bảo vệ môi trường và cho ngân sách Nhà nước; 

- Duy trì tốt các giá trị môi trường của quốc gia.

Nguồn thu

Nguồn thu cho quĩ môi trường có thể được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau như: 

- Phí và lệ phí môi trường 

- Đóng góp tự nguyện của các cá nhân và doanh nghiệp 

- Tài trợ bằng tiền hoặc hiện vật của các tổ chức trong nước, chính quyền địa phương và chính phủ trung ương. 

- Đóng góp của các tổ chức, các nhà tài trợ quốc tế 

- Tiền lãi và các khoản lợi khác thu được từ hoạt động của quĩ

- Tiền xử phạt hành chính do vi phạm qui định về bảo vệ môi trường 

- Tiền thu được từ các hoạt động như văn hoá, thể thao, từ thiện, xổ số, phát hành trái phiếu... 

Phương thức hỗ trợ

Hỗ trợ do Quĩ môi trường cung cấp thông thường dưới hình thức hỗ trợ tài chính với các điều khoản ưu đãi, chẳng hạn như các khoản trợ cấp không hoàn lại, các khoản vay vốn dài hạn với lãi suất thấp hơn lãi suất hiện hành trên thị trường.

Để khuyến khích các dự án đầu tư bảo vệ môi trường, hỗ trợ các dự án nghiên cứu triển khai, đào tạo và truyền thông môi trường, các dự án kiểm soát và xử lí ô nhiễm của các doanh nghiệp. Quĩ môi trường thậm chí còn hỗ trợ tiền cho việc điều trị của các nạn nhân ô nhiễm. 

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình kinh tế và quản lí môi trường, Nguyễn Thế Chinh, Đại học Kinh tế Quốc dân)