Qui hoạch du lịch sinh thái (Ecotourism Planning) là gì?

Qui hoạch du lịch sinh thái (tiếng Anh: Ecotourism Planning) là việc tổ chức phân chia các đơn vị không gian lãnh thổ trong phạm vi một khu vực có hệ sinh thái đặc trưng.

21-10-2019

20-10-2019

Hình minh hoạ (Nguồn: theculturetrip)

Qui hoạch du lịch sinh thái

Khái niệm

Qui hoạch du lịch sinh thái trong tiếng Anh được gọi là Ecotourism Planning.

Qui hoạch du lịch sinh thái là việc tổ chức phân chia các đơn vị không gian lãnh thổ trong phạm vi một khu vực có hệ sinh thái đặc trưng - thường là một khu có cảnh quan sinh thái đặc thù như các khu bảo tồn thiên nhiên hoặc vườn quốc gia.

Sao cho vừa phù hợp với chức năng môi trường và điều kiện tự nhiên vốn có của nó, đồng thời vừa tổ chức được hoạt động du lịch sinh thái, bảo vệ và tôn tạo hệ sinh thái trên mỗi đơn vị ấy một cách hiệu quả nhất.

Sở dĩ phải tiến hành qui hoạch vì hoạt động du lịch sinh thái là hoạt động thường được tiến hành ở những khu bảo tồn thiên nhiên hoặc các vườn quốc gia - nơi lưu trữ các giá trị đa dạng sinh học của tự nhiên hay những hệ sinh thái có cảnh quan đặc thù.

Đây là những khu vực khi thành lập đã có những qui chế phân vùng hợp lí, vì vậy, ta cần phải qui hoạch sao cho vừa phát triển du lịch sinh thái vừa phù hợp với qui chế thành lập mà không ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên cũng như đời sống của các sinh vật trong từng đơn vị lãnh thổ ở các khu bảo tồn thiên nhiên hoặc các vườn quốc gia.

Các bước cơ bản của qui hoạch và thiết kế du lịch sinh thái

Bước 1: Thu thập và phân tích thông tin

Để chuẩn bị cho công tác qui hoạch và thiết kế du lịch sinh thái thu được hiệu quả cao, các thông tin cần thu thập là thông tin về tài nguyên du lịch sinh thái như tài nguyên về đa dạng sinh học, các giá trị văn hoá bản địa, các di tích lịch sử văn hoá được xếp hạng, các sản phẩm có tính đặc trưng...

Thông tin về khách du lịch, thông tin về các điều kiện có liên quan đến phát triển du lịch như hạ tầng cơ sở, kinh tế – xã hội,...

Bước 2: Xác định phạm vi không gian lãnh thổ

Dựa trên những thông tin thu được từ bước một, xác định phạm vi không gian lãnh thổ có thể tiến hành qui hoạch, thiết kế phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn đó.

Qui hoạch phát triển du lịch sinh thái cần chỉ rõ giới hạn về không gian được tiến hành các hoạt động du lịch sinh thái với mức độ khác nhau và phương án thực hiện cụ thể.

Bước 3: Xác định các mâu thuẫn

Dựa trên danh mục các nguồn tài nguyên và các dữ liệu thu thập được, phải xác định các mâu thuẫn sẽ nảy sinh khi sử dụng tài nguyên và tìm ra các phương án giải quyết các mâu thuẫn, thường là mâu thuẫn về khai thác nguồn tài nguyên vốn đã được sử dụng trong cuộc sống của người dân địa phương cho phát triển du lịch sinh thái.

Bước 4: Lập kế hoạch phát triển du lịch sinh thái

Đây là công việc đòi hỏi sự phối hợp giữa các ngành chức năng với chính quyền địa phương, ban quản lí khu du lịch sinh thái và các tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm tránh những mâu thuẫn về sử dụng lãnh thổ giữa hoạt động du lịch và hoạt động phát triển kinh tế khác.

Bước 5: Đề xuất các hướng dẫn trong quá trình xây dựng qui hoạch và thiết kế du lịch sinh thái

Trong quá trình xây dựng khu du lịch sinh thái cần nghiên cứu việc sử dụng các vật liệu và đưa ra các phương pháp xây dựng, nhằm hạn chế tối đa tác động của các hoạt động xây dựng phát triển du lịch sinh thái tới tài nguyên và môi trường.

Bởi nếu nhu cầu về nguyên liệu xây dựng để đáp ứng qui mô phát triển du lịch sinh thái đã được xác định trong qui hoạch vượt quá khả năng cung cấp có thể sẽ dẫn đến việc khai thác không hợp lí các nguồn tài nguyên khác của địa phương.

Bước 6: Tiến hành thực hiện qui hoạch và thiết kế du lịch sinh thái

Đây là công việc cần được cụ thể hoá bằng những kế hoạch cụ thể cho mỗi giai đoạn, mỗi vấn đề chính. Đòi hỏi ban quản lí khu bảo tồn thiên nhiên hoặc vườn quốc gia phải xây dựng những qui định và kế hoạch điều hành cụ thể.

(Tài liệu tham khảo: Du lịch sinh thái, GS TSKH Lê Huy Bá, NXB Khoa học và Kĩ thuật)

Du lịch sinh thái bền vững (Sustainable Ecotourism) là gì?