Neo và điều chỉnh (Anchoring and adjustment) trong kinh tế học là gì? Các nội dung liên quan

Hình minh họa

Neo và điều chỉnh (Anchoring and adjustment)

Khái niệm

Neo và điều chỉnh trong tiếng Anh là Anchoring and adjustment.

Neo và điều chỉnh là một hiện tượng trong đó một cá nhân dựa trên những ý tưởng và phản hồi ban đầu của họ về một điểm thông tin và thực hiện các thay đổi được thúc đẩy bởi điểm xuất phát điểm đó.

Các phỏng đoán neo và điều chỉnh mô tả các trường hợp trong đó một người sử dụng một con số mục tiêu xác định hoặc giá trị cụ thể làm điểm bắt đầu, được gọi là neo và sau đó điều chỉnh thông tin cho đến khi đạt được giá trị được chấp nhận theo thời gian. Thông thường, những điều chỉnh này là không thỏa đáng và vẫn rất gần với neo ban đầu, đây là một vấn đề khi neo rất khác với câu trả lời thực sự.

Các nội dung về neo và điều chỉnh

Neo là một xu hướng nhận thức được mô tả bởi tài chính hành vi, trong đó các cá nhân cố định vào một con số hoặc giá trị mục tiêu (thường là mục tiêu đầu tiên họ nhận được) chẳng hạn như giá dự kiến hoặc dự báo kinh tế. Không giống như xu hướng bảo thủ, có tác động tương tự nhưng dựa trên cách các nhà đầu tư liên hệ thông tin mới với thông tin cũ, việc thả neo xảy ra khi một cá nhân đưa ra quyết định mới dựa trên số neo cũ.

Việc đưa ra xem xét kĩ lưỡng thông tin mới để xác định tác động của nó đối với dự báo hoặc ý kiến ban đầu có thể giúp giảm thiểu tác động của việc neo và điều chỉnh, nhưng những dấu nét riêng của người ra quyết định cũng quan trọng như xem xét có ý thức.

Vấn đề về neo và điều chỉnh là nếu giá trị neo ban đầu không phải là giá trị thực thì tất cả các điều chỉnh tiếp theo sẽ bị sai lệch một cách có hệ thống đối với neo và cách xa giá trị thực. Tuy nhiên, nếu neo gần với giá trị thực thì về cơ bản là không có vấn đề gì.

Một trong những vấn đề với các điều chỉnh là chúng có thể bị ảnh hưởng bởi thông tin không liên quan mà cá nhân đang suy xét và đưa ra những kết nối vô căn cứ với giá trị mục tiêu thực tế. Chẳng hạn, giả sử một cá nhân được cho xem một số ngẫu nhiên, sau đó hỏi một câu hỏi không liên quan để tìm câu trả lời dưới dạng giá trị ước tính hoặc yêu cầu một phương trình toán học phải được thực hiện nhanh chóng.

Mặc dù số ngẫu nhiên được hiển thị không liên quan gì đến câu trả lời được tìm kiếm nhưng nó có thể được coi là một gợi ý trực quan và trở thành một mỏ neo cho câu trả lời của họ. Các giá trị neo có thể là tự tạo, là đầu ra của mô hình định giá hoặc công cụ dự báo hoặc được đề xuất bởi một cá nhân bên ngoài.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc neo, nhưng rất khó để tránh, ngay cả khi mọi người đã nhận thức được điều đó và cố tình né tránh. Trong các nghiên cứu thực nghiệm, việc hỏi mọi người về việc thả neo, cảnh báo họ rằng nó có thể thiên vị phán đoán của mình hay thậm chí cung cấp cho họ các khuyến khích tiền tệ để tránh neo đều có thể làm giảm (nhưng không loại bỏ) ảnh hưởng của neo.

Mức kinh nghiệm và kĩ năng cao hơn trong một lĩnh vực cụ thể có thể giúp giảm tác động của việc neo trong lĩnh vực chủ đề đó và khả năng nhận thức chung cao hơn có thể làm giảm hiệu ứng neo nói chung. Tính cách và cảm xúc cũng có thể đóng một vai trò nào đó. Một tâm trạng thất vọng làm tăng sự neo đậu, cũng như các đặc điểm tính cách của sự dễ chịu, có lương tâm, hướng nội và cởi mở.

Ứng dụng của neo và điều chỉnh trong kinh doanh

Thay đổi đơn vị để neo tư duy: Janiszewski và Uy đã phát hiện rằng, không chỉ bị neo tư duy bởi thông tin đầu tiên, con người còn bị neo vào đơn vị của neo nữa. Nói đơn giản, nếu sử dụng neo là 1.000 USD, khách hàng sẽ điều chỉnh mức giá dự đoán theo đơn vị nghìn USD; trong khi nếu sử dụng neo là 995 USD, họ sẽ điều chỉnh dự đoán của mình theo đơn vị thấp hơn (chục USD hoặc USD đơn vị).

Ta có thể ứng dụng nghiên cứu này vào việc niêm yết giá sản phẩm. Để neo tư duy khách hàng vào một mức giá cố định, khiến họ điều chỉnh ít, thay vì niêm yết giá tròn (ví dụ: 80.000 đồng, ta có thể thêm một vài số lẻ 82.500 đồng). Khách hàng sẽ điều chỉnh con số hàng nghìn thay vì điều chỉnh mức giá dự đoán theo con số hàng chục nghìn.

(Tài liệu tham khảo: investopedia.com)

Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.

Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.

Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.

Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/