Nền kinh tế Trung Quốc phục hồi, PBoC báo hiệu giảm các chương trình kích thích thời đại dịch

Bloomberg dẫn lời ông Zou Lan, người đứng đầu bộ phận chính sách tiền tệ của PBoC, cho biết hầu hết các công cụ cấu trúc được ngân hàng này sử dụng ngày càng nhiều kể từ năm 2020 để hỗ trợ một số lĩnh vực cụ thể của nền kinh tế sẽ là “tạm thời”.

Ông cho biết PBoC sẽ rút các công cụ trên “theo lịch trình” sau khi các vấn đề trong nền kinh tế được giải quyết và mục tiêu chính sách được hoàn thành. Những chính sách này bao gồm chương trình cho vay lại, trong đó PBoC cung cấp vốn giá rẻ cho các ngân hàng nhằm tăng cường cho vay tới doanh nghiệp nhỏ và dự án công nghệ xanh.

Việc mở rộng chính sách trên vào năm ngoái đã đẩy bảng cân đối kế toán của PBoC lên quy mô cao nhất trong vòng 6 năm, ngay lúc những ngân hàng trung ương khác bắt đầu thu hẹp tài sản.

Những tuyên bố của PBoC cho thấy dù số lượng chương trình hỗ trợ sẽ không giảm đáng kể trong năm nay, nhưng “sự tăng trưởng có thể chậm lại”, các nhà phân tích tại GF Securities nhận định. Đồng thời, việc thu hẹp quy mô các công cụ hỗ trợ sẽ diễn ra dần dần.

Dữ liệu PBoC cho thấy mức tăng trưởng của các công cụ cấu trúc đã giảm xuống còn 5% trong quý đầu tiên của năm 2023, từ mức 16% ba tháng trước đó. Số tiền chưa thanh toán tăng nhẹ lên khoảng 6.800 tỷ nhân dân tệ (987 tỷ USD) vào cuối tháng 3, từ mức 6.450 tỷ nhân dân tệ hồi cuối năm 2022.

PBoC đã dựa vào nhiều công cụ để kích thích nền kinh tế, thay vì những biện pháp thông thường, chẳng hạn như khoản vay chính sách một năm. Quy mô của khoản vay chính sách một năm đang ở mức 5.100 tỷ nhân dân tệ.

Theo ước tính của ông Adam Wolfe, nhà kinh tế thị trường mới nổi tại Absolute Strategy Research, vào quý IV/2022, khi nền kinh tế chậm lại đáng kể, các công cụ cấu trúc đã đóng góp 1/3 mức tăng trưởng tổng cho vay.

Hiện nay, tình hình đã thay đổi, hoạt động cho vay của doanh nghiệp phục hồi nhanh trong sau khi Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế phòng dịch COVID, mở cửa lại đất nước và thúc đẩy tiêu dùng. Tăng trưởng tín dụng tổng thể đã vượt quá mong đợi của thị trường trong ba tháng liên tiếp.

Sự phục hồi của nền kinh tế có thể giúp PBoC ít phụ thuộc hơn vào các biện pháp chính sách phi truyền thống trong tương lai và chuyển trọng tâm sang những công cụ thông thường, chẳng hạn như khoản vay chính sách thời hạn một năm hoặc đặt ra tỷ lệ dự trữ bắt buộc với ngân hàng.

Cụ thể, vào tháng 3, PBoC đã bất ngờ hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc nhằm giúp các ngân hàng có nhiều tiền mặt hơn để cho khách hàng vay.

Một bài nghiên cứu gần đây do ông Huang Yiping, cựu cố vấn PBoC, dẫn đầu, cũng đặt nghi vấn về tính hiệu quả của các công cụ cấu trúc khi thời điểm khó khăn đã qua đi. Các nhà nghiên cứu lập luận rằng một số công cụ không mang lại tác dụng đáng kể hoặc lâu dài trong việc thúc đẩy ngân hàng cho vay doanh nghiệp nhỏ.

“Có lẽ sẽ phù hợp hơn nếu [PBoC] sử dụng chính sách tiền tệ cấu trúc trong những thời điểm khó khăn như khủng hoảng tài chính hoặc đại dịch”, bài báo lập luận.

Nhiều công cụ đã được tạo ra nhằm giảm bớt thiệt hai do đại dịch gây ra đối với các lĩnh vực như logistics, sản xuất, trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản. Theo một tuyên bố của PBoC, 11 trong số 15 chương trình đã được tạo ra từ cuối năm 2021.

Hầu hết các khoản vay của PBoC theo những chương trình này có lãi suất khoảng 1,75%, thấp hơn lãi suất chính sách một năm, hiện ở mức 2,75%. Chính phủ Bắc Kinh cũng trợ cấp các khoản thanh toán lãi cho một số chương trình cho vay.