Hồ điều hòa (Detention Basin) là gì? Hệ thống hồ điều hòa ở Hà Nội

Hồ điều hòa (Detention Basin)

Hồ điều hòa - danh từ, trong tiếng Anh được gọi là Detention Basin.

Hồ điều hòa là công trình có nhiệm vụ điều tiết lưu lượng dòng chảy nước mưa một cách tự nhiên nhằm chống úng, ngập và giảm chi phí xây dựng, quản lí hệ thống thoát nước. Ngoài ra, có thể điều chỉnh lưu lượng để phục vụ cho mục đích tưới tiêu trong sản xuất nông nghiệp, bảo vệ môi trường... (Theo Susdrain)

Hệ thống hồ điều hòa ở Hà Nội

Khu vực nội thành Hà Nội được chia thành 3 khu vực: thượng lưu, trung lưu và hạ lưu.

Nhóm điều tiết khu vực thượng lưu

Nhóm này bao gồm hai hồ: Hồ Tây và hồTrúc Bạch với tổng diện tích mặt hồ là 589 ha (trong đó Hồ Tây 567 ha, hồ Trúc Bạch 22 ha) có nhiệm vụ điều hòa trực tiếp cho diện tích lưu vực 930 ha (bao gồm cả diện tích mặt hồ và diện tích thu nước quanh hồ).

Nhóm điều tiết khu vực trung lưu của sông Tô Lịch

Nhóm này bao gồm 20 hồ loại vừa và nhỏ nằm rải rác ở các lưu vực sông Tô Lịch, Lừ, Sét, Kim Ngưu, tổng diện tích mặt nước là 131,7 ha.

Nhóm điều tiết khu vực hạ lưu 

Nhóm hồ này bao gồm 3 hồ lớn: Hồ Yên Sở (137 ha), Hồ Linh Đàm (76 ha), Hồ Định Công (19,2 ha). Như vậy nếu tất cả 3 nhóm hồ trên cùng tham gia điều hoà thì một lượng nước khá lớn được trữ lại không tham gia dòng chảy trên các sông, sẽ có ảnh hưởng đến quá trình dòng chảy về đập Thanh Liệt (giai đoạn tự chảy).

Hầu hết các hồ điều hoà tại Hà Nội đều liên kết trực tiếp với hệ thống tiêu bằng đường cống hoặc kênh dẫn mà không có cống điều tiết nên dòng chảy vào và ra khỏi hồ tự nhiên và không được kiểm soát.

Việc vận hành hệ thống hồ phải thông qua vận hành hệ thống tiêu, không thể tiến hành vận hành đơn lẻ từng hồ trong hệ thống. Trên thực tế nhóm hồ thượng lưu có khả năng điều tiết với lượng nước lớn nhưng phát huy tác dụng kém do nằm ở địa hình cao, diện tích phụ trách nhỏ hơn nhiều so với khả năng của hồ.

Nhóm hồ trung lưu có tác dụng tốt về mặt lí thuyết xong trên thực tế do bị bồi lắng, công trình nối tiếp giữa hồ và hệ thống kênh không tốt nên không phát huy hết khả năng. Nhóm hồ hạ lưu chỉ tham gia điều tiết giảm tải cho công trình đầu mối. Tổng diện tích hồ điều hoà 952,9 ha chiếm 5,559% diện tích 9 quận nội thành (17.142 ha trừ quận Hà Đông). (Theo Khoa học kỹ thuật Thủy lợi và Môi trường, Trường Đại học Thủy Lợi)