Fed sắp sửa tăng lãi suất 0,75 điểm % lần thứ ba?

Cam kết dập lửa lạm phát

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có vẻ sẽ nâng lãi suất lên thêm 0,75 điểm % trong tháng 9, sau khi Chủ tịch Jerome Powell công khai cam kết giảm lạm phát dẫu việc này có thể làm tăng tỷ lệ thất nghiệp.

Theo tờ Wall Street Journal, các quan chức Fed hầu như không cố gắng đẩy lùi kỳ vọng của thị trường về đợt tăng lãi suất 0,75 điểm % lần thứ ba liên tiếp trong những lần phát biểu và phỏng vấn trước cuộc họp chính sách ngày 20-21/9.

Hôm 7/9, nhà đầu tư trên thị trường lãi suất tương lai dự kiến có 75% khả năng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 0,75 điểm % trong tháng này, CME Group cho biết.

Phó Chủ tịch Fed Lael Brainard, dù không tiết lộ quy mô tăng lãi suất mong muốn trong cuộc họp chính sách tiếp theo, nhưng nhấn mạnh sự cần thiết của việc đưa lãi suất lên cao hơn và duy trì ở mức kìm hãm hoạt động kinh tế. Tại hội thảo ngân hàng ở New York hôm 7/9, bà nhấn mạnh: “Chúng ta sẽ tăng lãi suất cho đến khi kéo được lạm phát xuống”.

Tiếp đến bà Brainard giải thích vì sao các quan chức có thể kỳ vọng các đợt tăng lãi suất sẽ khiến lạm phát dịu đi trong những tháng tới.

Bà cũng nhấn mạnh rằng sẽ đến lúc các nhà hoạch định chính sách cần phải cân bằng giữa rủi ro tăng lãi suất quá nhiều và nguy cơ hạ lãi suất quá sớm sau khi tăng trưởng kinh tế chậm lại. Bà nói: “Khi chu kỳ thắt chặt chính sách diễn ra đến một lúc nào đó, rủi ro sẽ được chia thành hai hướng”.

Cũng trong ngày 7/9, Phó Chủ tịch Giám sát Hội đồng Thống đốc của Fed là ông Michael Barr cho biết ông coi rủi ro của việc để lạm phát bám chặt rễ vào nền kinh tế là nỗi lo lớn hơn rủi ro tăng lãi suất quá nhiều. Tại Viện Brookings, ông phát biểu: “Lãi suất đi lên có thể gây ra một vài nỗi đau cho nền kinh tế, nhưng để mặc lạm phát cao còn tồi tệ hơn nhiều”.

Lãi suất lên gần 4% 

Trong năm 2022, các quan chức Fed đã tăng lãi suất với tốc độ chưa từng thấy kể từ đầu thập niên 1980, kéo lãi suất chuẩn từ gần 0 lên khoảng 2,25-2,5% trong vòng 4 tháng kể từ tháng 3.

Có hai câu hỏi có thể quyết định việc Fed sẽ tăng lãi suất 0,75 điểm % hay thấp hơn trong cuộc họp tiếp theo: Họ dự kiến sẽ tăng lãi suất lên bao nhiêu trong những tháng tới, và sẽ thực hiện các bước nào trong quá trình này?

Một vài quan chức đã báo hiệu mong muốn đưa lãi suất chuẩn lên gần 4% vào cuối năm. Fed có thể làm được điều này bằng cách tăng lãi suất với các quy mô khác nhau tại ba cuộc họp còn lại trong năm. Một lựa chọn khác là tăng lãi suất 0,5 điểm % tại cả ba cuộc họp. 

Trong cuộc phỏng vấn hôm 18/8, ông James Bullard, Chủ tịch Fed chi nhánh St. Louis đã thể hiện sự ủng hộ với việc tăng lãi suất 0,75 điểm % trong tháng này để kéo lãi suất chuẩn lên khoảng 4% vào cuối năm. Ông cho biết: “Tôi không thấy lý do hợp lý nào để kéo dài các đợt tăng lãi suất sang năm sau. Tốt nhất là chúng ta nên làm việc nhanh chóng”.

Hôm 7/9, bà Loretta Mester, Chủ tịch Fed chi nhánh Cleveland cho biết bà tin rằng lãi suất vẫn đang kích thích nền kinh tế, bởi lãi suất thực ngắn hạn – tức lãi suất sau khi điều chỉnh cho lạm phát – vẫn dưới mức 0. Bà dự kiến lãi suất chuẩn của Fed sẽ cần tăng lên trên 4% vào đầu năm sau và duy trì ở mức đó.

Trong buổi hội thảo trực tuyến được tổ chức bởi Market News International, bà nhận định: “Chúng ta phải đưa lãi suất thực lên mức dương và điều đó có nghĩa là chúng ta còn nhiều việc phải làm”.

Thị trường lao động vẫn duy trì được sức mạnh, bởi Mỹ đã tạo ra thêm 315.000 việc làm trong tháng 8. Tuy lạm phát đã chậm lại đôi chút trong tháng 7 nhưng áp lực giá và tăng trưởng tiền lương cho thấy sẽ còn mất thêm một khoảng thời gian để Fed đưa được lạm phát quay về mục tiêu 2%. Bộ Lao động Mỹ sẽ công bố báo cáo lạm phát tháng 8 vào tuần tới.

Bà Brainard nói việc lạm phát dịu đi trong tháng 7 là diễn biến đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, Fed sẽ cần thấy “dữ liệu lạm phát thấp trong vài tháng nữa” để có thể tự tin rằng lạm phát đang trở lại mục tiêu 2%.

Dự kiến Chủ tịch Powell sẽ phát biểu tại Viện Cato vào ngày 8/9. Theo lịch trình thì đây là dịp cuối cùng để ông đưa nhận định công khai trước cuộc họp Fed tiếp theo.

Thông điệp quan trọng

Để xoa dịu lạm phát, Fed phải tăng lãi suất để thắt chặt các điều kiện tài chính và làm giảm tốc nền kinh tế – ví dụ như kéo lãi suất vay thế chấp và lợi suất trái phiếu lên cao hơn, còn giá chứng khoán đi xuống.

Thông thường, các điều kiện này sẽ hạn chế hoạt động chi tiêu, tuyển dụng và đầu tư. Điều kiện tài chính nới lỏng trong thời gian dài - ví dụ như qua lợi suất suy giảm và giá chứng khoán tăng – có thể tạo ra tác động ngược lại, thúc đẩy lạm phát.

Các quan chức Fed không mấy hài lòng với việc thị trường chứng khoán đi lên sau cuộc họp chính sách tháng 7. Khi đó, ông Powell báo hiệu sẽ đến lúc Fed phải giảm tốc độ thắt chặt. Sự phục hồi của thị trường có nguy cơ làm tổn hại nỗ lực giảm tốc nền kinh tế của Fed. Lãi suất vay thế chấp cố định trung bình trong 30 năm tại Mỹ đã giảm từ 5,82% trong tháng 7 xuống 5,45% vào giữa tháng 8.

Ông Jonathan Pingle, nhà kinh tế trưởng về thị trường Mỹ tại UBS cho biết sau đợt phục hồi đó, “giới chức Fed càng thấy rõ thách thức họ phải đối mặt trong việc truyền tải thông điệp tới thị trường”.

Các quan chức đang cố truyền đạt kỳ vọng rằng lãi suất sẽ cần duy trì ở mức cao hơn và lâu hơn suy nghĩ hiện tại của thị trường. Ông Tim Duy, nhà kinh tế trưởng tại công ty nghiên cứu SGH Macro Advisors cho biết: “Một trong những cách để Fed khiến thị trường hiểu rõ thông điệp này là bằng đợt tăng lãi suất 0,75 điểm % thứ ba”.