Fed nâng lãi suất thêm 25 bps, dự kiến tiếp tục thắt chặt dù các ngân hàng đã sụp đổ

Chiều 22/3/2023 theo giờ Mỹ (tức rạng sáng 23/3 theo giờ Việt Nam), Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) thuộc Fed thông báo nâng lãi suất quỹ liên bang lần thứ 9 liên tiếp kể từ tháng 3/2022, từ khoảng mục tiêu 4,5 – 4,75% lên 4,75 – 5%.

Thông cáo của FOMC sau cuộc họp có đoạn viết: “Ủy ban sẽ theo dõi sát các thông tin sắp tới và đánh giá hàm ý đối với chính sách tiền tệ. Ủy ban dự đoán rằng chính sách tiền tệ sẽ cần tiếp tục cứng rắn để đạt đến mức thắt chặt cần thiết nhằm đưa lạm phát dần quay về ngưỡng 2%”.

Câu chữ của thông cáo lần này có một số thay đổi so với các thông cáo trước kia khi FOMC viết: “Ủy ban dự đoán rằng các đợt tăng lãi suất tiếp theo sẽ cần được thực hiện để đạt được một lập trường chính sách tiền tệ đủ thắt chặt nhằm đưa lạm phát về mốc 2%”.

Theo Reuters, việc các quan chức Fed không dùng cụm từ “các đợt tăng lãi suất tiếp theo” cho thấy lãi suất có thể sẽ chỉ tăng thêm một lần nữa, sau đó duy trì ở mức cao trong một khoảng thời gian, rồi cuối cùng đi xuống.

Biến động trong ngành ngân hàng

Nói về cuộc khủng hoảng ngân hàng mới đây, FOMC nhận định: “Hệ thống ngân hàng Mỹ vẫn an toàn và khỏe mạnh. Những diễn biến mới đây nhiều khả năng sẽ dẫn tới điều kiện tín dụng thắt chặt đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp, đồng thời cản trở hoạt động kinh tế, thuê lao động cũng như lạm phát. Mức độ của những tác động này là không chắc chắn. Ủy ban vẫn cực kỳ cảnh giác với các rủi ro lạm phát”.

Thông cáo của FOMC sau cuộc họp đầu tiên của năm 2023 diễn ra ngày 31/1 – 1/2 không có các nội dung về ngành ngân hàng như trên, vì khi đó các ngân hàng Silvergate, Signature và Silicon Valley Bank chưa sụp đổ, Bộ Tài chính, Fed, và Tổ chức Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) chưa cần can thiệp để giải cứu.

Trong tháng 2 và những ngày đầu tháng 3, các quan chức Fed cũng như nhiều chuyên gia đã nhắc tới khả năng lãi suất tăng thêm 0,5 điểm % (50 bps). Tuy nhiên, việc ba ngân hàng sụp đổ liên tiếp và nhiều nhà băng khác lâm vào khó khăn về thanh khoản do khách hàng ồ ạt rút tiền đã khiến kịch bản tăng 50 bps hoàn toàn bị gạt bỏ.

Thông cáo chiều 22/3 cũng không còn nhắc tới tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraine như các thông cáo trước. 

Quyết tâm chống lạm phát

Thị trường chứng khoán Mỹ ban đầu tăng điểm sau khi quyết định lãi suất của FOMC được thông báo. Tuy nhiên, các chỉ số đồng loạt lao dốc sau các phát biểu của Chủ tịch Jerome Powell trong cuộc họp báo chiều 22/3. Theo CNBC, Dow Jones đóng cửa giảm 530 điểm, tức 1,63%. S&P 500 và Nasdaq Composite mất lần lượt 1,65% và 1,6%.

Trao đổi với báo giới, ông Powell cho biết Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã xem xét phương án tạm dừng nâng lãi suất trong bối cảnh khủng hoảng ngân hàng hiện nay, nhưng cuối cùng tất cả thành viên đều thống nhất tăng lãi suất thêm 25 bps do các số liệu về lạm phát và sức khỏe của thị trường lao động vẫn ở mức bình thường.

“Chúng tôi cam kết lập lại ổn định giá cả, và tất cả bằng chứng đều cho thấy công chúng tin tưởng vào khả năng của chúng tôi, tin tưởng rằng Fed sẽ đưa lạm phát dần quay lại 2%. Điều quan trọng là chúng tôi phải duy trì niềm tin đó bằng cả lời nói lẫn hành động của mình”, ông Powell phát biểu trong cuộc họp báo chiều 22/3.

Các bình luận của Chủ tịch Fed ngụ ý rằng quá trình nâng lãi suất có thể đã gần đi đến hồi kết, nhưng ông cũng cảnh báo rằng cuộc chiến chống lạm phát vẫn sẽ tiếp diễn.

“Quá trình đưa lạm phát quay lại mức 2% vẫn còn một chặng đường dài và nhiều khả năng còn rất gập ghềnh”, Chủ tịch Fed nói, đồng thời cho biết thêm rằng “giảm lãi suất không phải là kịch bản cơ sở của chúng tôi” trong những tháng còn lại của năm 2023.

Reuters dẫn lời ông Tim Ghriskey, chiến lược gia cao cấp về danh mục đầu tư tại Ingalls & Snyder, nhận xét: “Vụ Silicon Valley Bank và các biến động khác trong ngành ngân hàng đã khiến cho Fed lo sợ. Fed rõ ràng đã nhắc đến ngành ngân hàng như là một nhân tố kiềm chế lạm phát, có thể là giúp Fed thực hiện nhiệm vụ của mình mà không cần nâng lãi suất quá mạnh”.

Chủ tịch Jerome Powell cho rằng việc các ngân hàng sụp đổ khiến cho tín dụng thắt chặt có tác động tương tự như việc nâng lãi suất.