Nhiều khả năng Fed tiếp tục nâng lãi suất 25 bps vào ngày 22/3

Bài toán khó của Fed

Vào ngày 21 – 22/3 tới đây, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) của Fed sẽ họp phiên thường kỳ thứ hai của năm 2023. Trong phiên họp đầu tiên vào ngày 31/1 – 1/2, các quan chức Fed đã thống nhất quyết định nâng lãi suất thêm 25 bps, chậm hơn mức tăng 50 bps vào tháng 12/2022 và mức 75 bps trong 4 cuộc họp liên tiếp trước đó.

Sự khác biệt lớn nhất giữa bối cảnh cuộc họp tháng 3 và cuộc họp trước là sự bất ổn của hệ thống ngân hàng Mỹ. Chỉ trong một tuần, ba ngân hàng khu vực là Signature, Silvergate và Silicon Valley Bank (SVB) đã sụp đổ. Một nhà băng khác là First Republic Bank cần tới 30 tỷ USD tiền gửi của 11 ngân hàng lớn nhất Phố Wall để tạm qua cơn nguy cấp.

Ở bên kia bờ Đại Tây Dương, ngân hàng lớn thứ hai của Thụy Sỹ là Credit Suisse cũng đang lao đao, một phần vì những dư chấn từ ngành ngân hàng Mỹ, một phần vì nhà băng này liên tiếp vướng phải nhiều vụ bê bối và xử phạt trong những năm gần đây.

Bên cạnh đó, việc cổ đông lớn nhất của Credit Suisse tuyên bố sẽ không góp thêm vốn cũng ảnh hưởng tới tâm lý nhà đầu tư. Credit Suisse cũng có hoạt động đáng kể tại Mỹ.

Fed đang đối diện với một bài toán khó. Một mặt, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 tăng tới 6% so với cùng kỳ năm trước, đòi hỏi ngân hàng trung ương Mỹ tiếp tục nâng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Mặt khác, hệ thống tài chính đang căng thẳng lại mong Fed sẽ ngừng nâng lãi suất và chấm dứt thắt chặt tiền tệ để các ngân hàng “dễ thở” hơn.

Dự báo lãi suất tiếp tục tăng

Theo CNBC, dữ liệu trên thị trường tài chính và dự đoán của các chuyên gia Phố Wall cho thấy nhiều khả năng Fed sẽ tiếp tục nâng lãi suất thêm 25 bps trong cuộc họp tới.

Ông Doug Roberts, Nhà sáng lập và Giám đốc chiến lược đầu tư tại Channel Capital Research, cho rằng Fed phải tiếp tục tăng lãi suất để giữ uy tín của mình trong cuộc chiến chống lạm phát. “Fed muốn nâng 25 bps, và 25 bps là đủ để gửi đi một thông điệp. Nhưng điều quan trọng nhất là những phát biểu sau cuộc họp, Chủ tịch Powell nói gì trước công chúng. Tôi không nghĩ ông Powell sẽ thay đổi 180 độ như nhiều người đang bàn tán”.

Trước khi các ngân hàng liên tiếp sụp đổ vào đầu tháng 3, từng có nhiều đồn đoán về việc Fed có thể tăng lãi suất tới 50 bps. Tuy nhiên hiện nay, khả năng này được cho là rất khó xảy ra.

Goldman Sachs là một trong những tên tuổi lớn nhất dự báo ngân hàng trung ương Mỹ sẽ không nâng lãi suất và kỳ vọng các quan chức Fed nói chung sẽ “giữ một lập trường ngắn hạn thận trọng hơn để tránh làm cho thị trường thêm lo ngại về những áp lực tăng lên trong hệ thống ngân hàng”.

Tờ Bloomberg cũng cho rằng lạm phát hiện tại vẫn còn quá cao và Fed không nên vì vụ SVB mà sao nhãng nhiệm vụ đưa lạm phát về ngưỡng mục tiêu dài hạn 2%.

Nếu các cơ quan chính phủ Mỹ để mặc cho vụ SVB và Signature Bank gây ra một cuộc khủng hoảng ngân hàng, lạm phát sẽ tự khắc được kiểm soát, tổng cầu lao dốc và Fed không cần nâng lãi suất.

Trong thực tế, Fed, Bộ Tài chính và Tổ chức Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) đã hợp lực để bảo đảm 100% tiền gửi của tất cả khách hàng tại SVB và Signature Bank. Fed cũng thành lập một chương trình cấp thanh khoản mới để đáp ứng nhu cầu của các ngân hàng khó khăn.

Vì vậy, rủi ro sụp đổ dây chuyền hiện đã được xử lý, tác động tới nền kinh tế thực sẽ rất khiêm tốn và Fed cần phải tập trung chống lạm phát, Bloomberg nhận định.

Cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Lawrence Summers cho rằng Fed không nên để sự cố với các ngân hàng vừa qua dọa cho tới mức vội vã dừng chiến dịch chống lạm phát. "Nếu Fed giảm tốc độ nâng lãi suất xuống dưới mức cần thiết vì lo ngại cho hệ thống ngân hàng thì thật là không may”, ông Summers trả lời phỏng vấn Bloomberg Television hôm 17/3.

“Tình hình đang thay đổi rất nhanh chóng, nhưng dựa vào thực tế ngay lúc này, tôi nghĩ việc nâng lãi suất thêm 25 bps là hợp lý”, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ giai đoạn 7/1999 – 1/2001 nói.

Quan điểm trái ngược

CNBC dẫn lời ông Mark Zandi, Kinh tế trưởng của Moody’s Analytics, nhận định: “Đây có thể là một trong những thời điểm có sự khác nhau giữa việc mà Fed nên làm và việc mà tôi nghĩ là Fed sẽ làm. Fed tuyệt đối không nên tăng lãi suất”.

“Mọi người đang hoang mang, bất kỳ một động thái nhỏ nào cũng có thể gây ra hoảng loạn. Vậy nên tôi không hiểu tại sao Fed không tạm nghỉ đôi chút và tập trung vào sự ổn định tài chính”.

Ông Zandi dự báo Fed sẽ không nâng lãi suất và cho rằng việc ngân hàng trung ương thắt chặt tiền tệ trong điều kiện hiện nay là rất bất thường và nguy hiểm. “Giữ nguyên lãi suất bây giờ cũng không làm chúng ta thua cuộc chiến chống lạm phát. Nhưng tiếp tục nâng lãi suất có thể làm chúng ta mất cả hệ thống tài chính”.

Theo dữ liệu của CME Group dựa trên giao dịch của thị trường tiền tệ, nhà đầu tư đang đặt cược rằng xác suất Fed nâng lãi suất thêm 25 bps trong phiên họp tới là 75%, xác suất giữ nguyên lại suất là 25%.