Fed hạ lãi suất nhưng lợi suất trái phiếu kho bạc vẫn tăng: Chuyện gì đang xảy ra?

Với động thái mạnh tay vào tuần trước, Fed đã phát đi một thông điệp rõ ràng rằng lãi suất chuẩn sẽ giảm đáng kể trong tương lai. Tuy nhiên, thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ lại không quan tâm đến tín hiệu đó.

Mặc dù Fed đã hạ lãi suất ngắn hạn 50 điểm cơ bản (bps), lợi suất trái phiếu kho bạc lại đang bật tăng cao hơn, đặc biệt là các trái phiếu dài hạn hơn.

Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm - chuẩn mực cho lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ - đã tăng khoảng 17 bps kể từ cuộc họp chính sách tuần trước của Fed, đảo ngược mức giảm mạnh trong suốt tháng 9.

Các chuyên gia nhận định lợi suất bật tăng là do phản ứng của thị trường sau khi các nhà đầu tư kỳ vọng quá nhiều vào mức độ nới lỏng chính sách của Fed. Song, xu hướng này vẫn cần theo dõi vì nó có thể báo hiệu điều gì đó đáng ngại hơn.

Số khác nói nguyên nhân là do Fed sẵn sàng giữ lạm phát ở mức cao hơn. Họ cũng băn khoăn về tình hình tài khoá của Mỹ, lo ngại gánh nặng nợ nần và thâm hụt ngân sách có thể làm tăng chi phí đi vay dài hạn của chính phủ bất luận Fed làm gì.

Quả thực, thị trường đã kỳ vọng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ hành động mạnh mẽ hơn, ngay cả khi các quan chức đã giảm lãi suất 50 bps.

Giới chức Fed dự kiến sẽ giảm lãi suất thêm 50 bps vào cuối năm nay và thêm 100 bps cho đến cuối năm 2025. Ngược lại, thị trường hy vọng Fed sẽ giảm 200 bps trong khoảng thời gian đó, theo công cụ FedWatch của CME Group.

Một điểm cần lưu ý là trong khi các trái phiếu kỳ hạn dài hơn chứng kiến lợi suất tăng vọt thì những trái phiếu kỳ hạn ngắn hơn - bao gồm cả trái phiếu kỳ hạn 2 năm được thị trường theo dõi sát sao - lại không có nhiều biến động.

Đó chính là nơi vấn đề trở nên khó khăn và phức tạp hơn, CNBC cảnh báo.

Mối liên hệ với lạm phát

Mức chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 và 10 năm đã nới rộng khá nhiều - tăng khoảng 12 bps kể từ cuộc họp chính sách mới nhất của Fed. Diễn biến này được gọi là “bear steepener”.

“Bear steepener” là giai đoạn mà lợi suất trái phiếu dài hạn tăng mạnh hơn lợi suất trái phiếu ngắn hạn. Hiện tượng này thường xảy ra khi các nhà đầu tư lo ngại rằng lạm phát sẽ tăng trong tương lai.

Không phải ngẫu nhiên mà "bear steepener" xuất hiện. Một số chuyên gia trái phiếu đã diễn giải bình luận của các quan chức Fed rằng họ sẽ tập trung nhiều hơn vào việc hỗ trợ thị trường lao động và sẵn sàng chấp nhận lạm phát cao hơn một chút so với bình thường.

Nhận định đó thể hiện rõ ở tỷ lệ lạm phát hoà vốn (breakeven inflation rate) - tức chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu kho bạc chuẩn và trái phiếu kho bạc bảo vệ nhà đầu tư khỏi lạm phát.

Theo CNBC, tỷ lệ lạm phát hoà vốn đã tăng 8 bps kể từ cuộc họp tuần trước của Fed và đi lên 20 bps kể từ ngày 11/9.

“Fed đã thay đổi lập trường vì họ tự tin rằng lạm phát đang được kiểm soát nhưng tỷ lệ thất nghiệp lại gia tăng và tốc độ tạo việc làm rõ ràng là không phù hợp”, chiến lược gia Robert Tipp của PGIM Fixed Income cho hay.

Theo vị chuyên gia, lợi suất trái phiếu dài hạn đi lên “chắc chắn là dấu hiệu cho thấy thị trường nhận định lạm phát có nguy cơ tăng cao hơn và Fed không quan tâm điều đó”.

Các quan chức Fed đặt mục tiêu lạm phát ở mức 2% và chưa có thước đo nào chạm mốc này. Theo thước đo ưa thích nhất của Fed là chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân, lạm phát đạt 2,5% vào tháng 7 và dự kiến lùi về 2,2% vào tháng 8.

Các nhà hoạch định chính sách nhấn mạnh họ cũng sẽ tập trung đảm bảo áp lực giá không đảo chiều và bắt đầu tăng cao trở lại, như những gì từng xảy ra trong quá khứ khi Fed nới lỏng chính sách quá nhanh.

Song, thị trường thấy Fed đang quan tâm hơn đến thị trường lao động và không muốn thắt chặt chính sách quá mức, đến mức đẩy nền kinh tế vào tình trạng suy yếu hoặc suy thoái không cần thiết.

Ông Jonathan Duensing, trưởng bộ phận thu nhập cố định của Amundi US, dự đoán ngân hàng trung ương Mỹ rất sẵn lòng và quan tâm đến việc giảm lãi suất thêm 50 bps sau cuộc bầu cử tổng thống.

Tuy nhiên, Mỹ vẫn gặp rắc rối với khối nợ và thâm hụt ngân sách lớn. Trong năm nay, lãi suất tăng cao hơn đã khiến chi phí lãi vay của chính phủ Mỹ lần đầu tiên vượt mốc 1.000 tỷ USD.

Mặc dù lãi suất thấp hơn sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính của Washington, những người mua trái phiếu kho bạc dài hạn có thể sẽ không muốn chi tiền khi thâm hụt ngân sách tiến sát mức 7% GDP, con số gần như chưa từng có trong giai đoạn nền kinh tế mở rộng.

Nhìn chung, các động lực khác nhau trên thị trường trái phiếu đang biến giai đoạn hiện tại thành thời điểm khó khăn cho các nhà đầu tư.

Tất cả các chiến lược gia được CNBC phỏng vấn cho bài viết này đều tiết lộ họ đang giảm phân bổ tiền cho trái phiếu kho bạc Mỹ vì các điều kiện thị trường vẫn còn biến động.