Cuộc ‘xâm lấn’ của Mixue, Haidilao, Luckin Coffee…: Việt Nam thành tâm điểm cạnh tranh

Việt Nam, Singapore, Malaysia và các quốc gia Đông Nam Á khác đang thu hút sự quan tâm lớn từ các thương hiệu thực phẩm và đồ uống (F&B) Trung Quốc. Các thương hiệu này đang tìm kiếm cơ hội phát triển tại nước ngoài để tránh sự cạnh tranh khốc liệt ở quê nhà, theo một báo cáo mới công bố.

Báo cáo do công ty tư vấn Momentum Works tại Singapore thực hiện cho biết, tính đến cuối tháng 12/2024, khoảng 60 thương hiệu F&B Trung Quốc, như Mixue, Luckin Coffee và Haidilao, đã mở hơn 6.100 cửa hàng tại Đông Nam Á. Con số này cao hơn gấp ba lần so với khoảng 1.800 cửa hàng vào năm 2022.

“Đông Nam Á hấp dẫn các thương hiệu F&B Trung Quốc nhờ vị trí gần gũi về địa lý và văn hóa”, ông Jianggan Li, nhà sáng lập kiêm CEO Momentum Works, chia sẻ với Nikkei Asia. “Việc tìm đối tác tại các thành phố này cũng đơn giản hơn rất nhiều”.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng Singapore và Malaysia là hai quốc gia có số lượng thương hiệu Trung Quốc lớn nhất, nhờ vào tỷ lệ lớn dân số người Hoa đông đảo. Trong khi đó, Indonesia và Việt Nam chiếm khoảng hai phần ba tổng số cửa hàng, đặc biệt là các thương hiệu hướng đến thị trường đại chúng.

Tại Trung Quốc, hơn 1 triệu nhà hàng đã đóng cửa trong nửa đầu năm 2024, tăng 70% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân là do sự cạnh tranh gay gắt và suy thoái kinh tế.

“Sự cạnh tranh khốc liệt đã khiến các thương hiệu F&B Trung Quốc phải cải thiện mọi khía cạnh trong hoạt động kinh doanh. Đồng thời, họ cũng tìm cách mở rộng ra thị trường quốc tế để tạo thêm cơ hội tăng trưởng,” báo cáo nhấn mạnh.

Theo báo cáo của Momentum Works, Đông Nam Á - dù chỉ chiếm khoảng 17% quy mô thị trường của Trung Quốc, được đánh giá là một thị trường “ít cạnh tranh hơn” đối với các công ty thực phẩm và đồ uống (F&B) Trung Quốc.

Báo cáo cho thấy các thương hiệu Trung Quốc đang tận dụng tiềm năng này để mở rộng nhanh chóng trong khu vực. Họ áp dụng các phương pháp từ Trung Quốc, như tận dụng tối đa không gian cửa hàng và sử dụng linh vật để quảng bá sản phẩm.

Xu hướng ăn uống ngoài trời ở Đông Nam Á cũng phục hồi mạnh mẽ khi đại dịch COVID-19 lắng xuống. Năm 2023, tiêu dùng trong lĩnh vực này tại Singapore, Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Philippines và Malaysia đã đạt 127 tỷ USD.

Con số này vượt mức trước đại dịch năm 2019 là 115,7 tỷ USD và cao hơn đáng kể so với 80,7 tỷ USD năm 2021. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng được dự báo sẽ chậm lại trong năm 2024, với tổng giá trị tiêu dùng ước tính đạt 132,9 tỷ USD.

Các công ty Trung Quốc cũng đang hợp tác với các thương hiệu và đối tác địa phương để nâng cao hình ảnh và thích nghi tốt hơn với thị trường. Điều này giúp họ thu hút khách hàng đến cửa hàng hiệu quả hơn.

Vào tháng 12, Luckin Coffee đã hợp tác với cửa hàng bánh ngọt “Butterbear” ở Bangkok để tổ chức một chiến dịch quảng bá. Chiến dịch này giới thiệu loạt đồ uống theo chủ đề lễ hội, có sự xuất hiện của linh vật gấu Thái Lan “Nong Noey” đang nhảy múa. Nhân vật này gần đây đã thu hút sự chú ý trên mạng xã hội.

Theo Momentum Works, các thị trường tại Đông Nam Á có nhiều khác biệt, vì vậy các thương hiệu Trung Quốc muốn mở rộng cần tập trung vào chiến lược địa phương hóa. Điều này bao gồm việc điều chỉnh mô hình hoạt động, lựa chọn đối tác phù hợp và xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả.

Các thương hiệu nội địa trong khu vực có thể gặp thách thức trước sự gia nhập của các thương hiệu Trung Quốc. Tuy nhiên, CEO của Momentum Works đánh giá tác động này không quá lớn. “Không ai có thể thống trị hoàn toàn ngành F&B ở bất kỳ thị trường nào. Tại Đông Nam Á, các doanh nghiệp lớn vẫn đang mở rộng hoạt động. Dù một số thương hiệu nhỏ có thể chịu áp lực, nhưng nhìn chung, hệ sinh thái sẽ thích nghi và trở nên cạnh tranh hơn”, ông nói.